جام جم آنلاين: در سال‌هاي دور اگر كسي دچار مشكل ريزش مو مي‌شد، چاره‌اي نداشت غير از تحمل چهره جديد و البته بدون مو. پس از مدتي، كلاه‌گيس‌ها به ياري اين افراد آمد و كمي از دغدغه‌‌هايشان كاسته شد، اما هنوز كم‌مويي يا حتي بي‌مويي مشكل بزرگي براي اين گروه بود تا اين‌كه پيشرفت فناوري و همزمان با آن علوم پزشكي، ديگر دغدغه‌اي براي اين افراد باقي نگذاشت تا آنجا كه امروز تقريبا همه مي‌توانند ظاهرشان را مطابق ميل خود تغيير دهند.
تكنيك برداشت مو از پشت سر و پيوند در نواحي بي‌موي جلوي سر نيز كه براي اولين بار سال 1959 براي رفع طاسي مردانه مورد استفاده قرار گرفت تا امروز با تغيير و تحولي شگرف مواجه بوده و در هر مرحله شرايط بهتري را براي متقاضيان ايجاد كرده است.
دكتر محمدعلي نيلفروش‌زاده، رئيس مركز تحقيقات پوست و سلول‌هاي بنيادي در گفت‌وگو با جام‌جم در اين باره توضيح مي‌دهد: ابتدا كاشت موي طبيعي با استفاده از گرافت‌هاي چهار تا پنج ميلي‌متري (حاوي 15ـ10 تار مو) انجام مي‌شد كه پس از رويش، نماي چندان مناسبي نداشت. اين موضوع بخصوص با افزايش سن و با ريزش موهاي اطراف منطقه كاشته شده نيز موجب مي‌شد وضع بدتر شده و تصويري كاملا غيرطبيعي ايجاد شود.
به گفته وي با پيشرفت علوم، متخصصان پوست از گرافت‌هاي كوچك‌تري به نام ميني‌گرافت (حاوي پنج تا 10 تار مو) و سپس ميكروگرافت (حاوي يك تا سه تار مو) بهره گرفتند.
علاوه بر اين، متدهاي برداشت مو از منطقه پشت سر، چگونگي طراحي خط موي سر، روش‌هاي بي‌حسي، تكنيك ايجاد شكاف و گذاشتن گرافت در محل كاشت مو و روش‌هاي تربيت تكنسين‌هاي تخصصي در امر كاشت مو نيز همگي در سال‌هاي اخير پيشرفت‌هايي داشته است كه به همين دليل امروز مي‌توان از روش‌هاي كاشت و پيوند مو انتظار بيشتر و مناسب‌تري داشت.
اما بيماران هم به جلسات مشاوره‌اي نياز دارند تا از نكات مختلف مانند درد هنگام عمل يا تعداد جلسات مورد نياز اطلاعاتي كسب كنند.
آن‌طور كه اين دانشيار دانشگاه علوم پزشكي تهران مي‌گويد: متقاضيان بايد بدانند نتيجه كلي كاشت موي طبيعي به عوامل متعددي بستگي دارد؛ از جمله اينها مي‌توان به ميزان پوشش‌دهي موها در منطقه كاشت اشاره كرد كه خود به مشخصات ظاهري موهاي پشت سر، مشخصات پوست سر در منطقه طاس و گيرنده بستگي دارد. از طرفي ميزان مهارت پزشك از نظر علمي و تجربه عملي وي نيز بسيار مهم است.
دكتر نيلفروش‌زاده با تاكيد بر اين‌كه يكي از مهم‌ترين عوامل در پيوند موي موفق، طراحي خط رويش مناسب و كاملا طبيعي مو است، خاطرنشان مي‌كند: به عنوان نمونه بيماران كم‌سن معمولا درخواست خط موي پايين‌تر را دارند، در حالي كه بايد گفت خط موي پايين براي سي يا چهل ساله‌ها زشت و غيرعادي است. پس خط مو بايد متناسب با سن فرد و همچنين سال‌هاي بعدي عمر وي تعيين شود.
وي تاكيد مي‌كند: تصحيح خط موي جلوي سر كه توسط افراد غيرمتخصص و بدون صلاحيت لازم طراحي و كاشت شده‌است، فوق‌العاده مشكل و در خيلي از موارد ناممكن خواهد بود.
چه كساني بيشتر مراجعه مي‌كنند خانم‌ها يا آقايان؟
معمولا خانم‌ها بيشتر از آقايان به اعمال جراحي زيبايي تمايل دارند و آمار مراجعه به متخصصان، اين موضوع را تائيد مي‌كند. اما در مورد پيوند مو به نظر مي‌رسد آقايان بيشتر طالب آن هستند، زيرا ريزش مو و طاسي ميان آنها شايع‌تر است. به طوري كه در سراسر جهان 60درصد آقايان يا طاسند يا در مرحله از دست دادن موهاي خود هستند.
اما سوال اين است كه چرا موهاي ما به اين راحتي مي‌ريزد؟ اين سوال ذهن افراد زيادي را به خود درگير مي‌كند.
رييس مركز تحقيقات پوست و سلول‌هاي بنيادي در اين باره مي‌گويد: هر شاخه از موي سر انسان داراي يك سيكل رشدي شامل رشد، پيري و ريزش است كه به طور ژنتيكي براي آن طراحي شده است. همچنين روزانه حدود 50 تا 100 تار مو به طور متوسط مي‌ريزد كه اين تعداد در افراد مختلف، متفاوت خواهد بود.
اما زماني كه يك مو مي‌ريزد، موي جديدي هم جاي آن را مي‌گيرد و مشكل زماني آغاز مي‌شود كه تعداد موهاي ريخته بيشتر از موهاي روييده بوده يا رشد موهاي جديد ضعيف باشد. در اين حالت پس از مدتي، تعداد كل موها كمتر شده و در نتيجه فرد متوجه كاهش حجم موهايش مي‌شود.
اين دانشيار دانشگاه با اشاره به اين‌كه اين موضوع علت اصلي ريزش مو به حساب مي‌آيد، توضيح مي‌دهد: عوامل مختلفي مي‌تواند بر سيكل رشد اثر گذاشته و باعث ريزش موقت يا دائمي موها شود. معمول‌ترين علت ريزش مو در آقايان، عامل پرقدرت آندروژنيك است و همان‌طور كه از نام آن پيداست، دو فاكتور مهم هورمون آندروژن و ژنتيك نقش اصلي را در اين فرآيند ايفا مي‌كند. اين نوع ريزش مو در خانم‌ها هم ايجاد مي‌شود، ولي براي آنها معمولا باعث نازك شدن مو و ريزش منتشر در سر خواهد شد.
به گفته وي در مورد آقايان، بعد از سنين بلوغ و به دنبال افزايش سطح هورمون‌هاي آندروژني، نازك شدن موها و عقب رفتن موهاي ناحيه پيشاني شروع خواهد شد.
آيا همه مي‌توانند مو بكارند؟
خيلي از كساني كه دچار ريزش مو هستند، دوست دارند با استفاده از روش‌هاي مختلف پيوند، ظاهرشان را تغيير دهند و مشكل را حل كنند. اما آيا همه افراد مي‌توانند از اين روش‌ها بهره ببرند و نتيجه مناسبي بگيرند؟
دكتر نيلفروش‌زاده در پاسخ به اين سوال مي‌گويد: افرادي كه ريزش موي آنها از نوع آندروژنيك مردانه است و زنان با ريزش موي ژنتيك مي‌توانند اين عمل را انجام دهند. علاوه بر اين، زنان با طاسي آندروژنتيك مشابه الگوي مردانه نيز بهترين كانديداهاي عمل بوده و مي‌توانند براي اين كار اقدام‌كنند. در واقع چون موهاي پشت سر اين افراد، تراكم زيادي داشته و احتمال ريزش وجود ندارد، آنها بهترين كانديداهاي پيوند مو ميان زنان به شمار مي‌آيند.
وي مي‌افزايد: علاوه بر اين افراد، كساني كه به دليل جراحي كششي پوست صورت، دچار ريزش‌هاي موضعي در اطراف خط مو يا ريزش موضعي ناشي از نحوه آرايش موها به دليل وارد آوردن كشش زياد به مو شده‌اند يا افرادي كه دچار حوادث ناشي از تصادف، سوختگي، جراحي يا بيماري‌هاي التهابي و عفوني در سر هستند نيز مي‌توانند از اين روش استفاده كنند.
به گفته اين دانشيار دانشگاه، تعداد گرافت‌هايي كه در هرجلسه مي‌تواند كاشته شود به تراكم مو در ناحيه دهنده، رنگ مو و پوست، ميزان شلي پوست سر، ضخامت هر تار مو و تعداد موها در هر فوليكول بستگي دارد.
رئيس مركز تحقيقات پوست با اشاره به اين موضوع كه افرادي نبايد پيوند مو انجام دهند، مي‌گويد: در صورتي كه در شرح حال بيمار يا آزمايش‌هاي درخواست شده، بيماري خاصي مشاهده شود كه با عمل پيوند مو تداخل داشته باشد، عمل پيوند انجام نخواهد شد.
چند توصيه براي همه
دكتر نيلفروش‌زاده يادآور مي‌شود: اين عمل بايد توسط گروهي از افراد با تجربه و مطلع انجام شود و به حدود چهار تا شش ساعت زمان احتياج دارد.
گفتني است، چون جراحي پيوند مو جزو عمل‌هاي سنگين به شمار مي‌آيد، خيلي از بيماران ممكن است نسبت به انجام آن ترديد داشته يا از ادامه راه منصرف شوند؛ به همين دليل توجيه بيمار و دادن مشاوره منطقي بسيار مهم است.
همچنين توصيه مي‌شود، بيماراني كه قصد انجام پيوند مو دارند در شرايطي مراجعه كنند كه از نظر جسمي و روحي آمادگي كاملي داشته باشند.
نيلوفر اسعدي‌بيگي - گروه سلامت