جام جم آنلاين: شايد پيچ و مهرههايمان كمي شلشده و شايد هنوز منتظر دستي از غيب هستيم كه كسي كاري كند و گرهاي از مشكل هزار توي كار و بيكاري جوانان بردارد. شايد هنوز جوانان چشم انتظار پشت ميز نشيني هستند؛ شغلهايي كه اين روزها نهتنها جاي خالي براي افراد جديد ندارد بلكه شايد تا سالها روي خوش به كسي نشان ندهد.
شايد هنوز جوانان به اين باور نرسيدهاند كه نبايد منتظر بالازدن آستين از سوي دولت باشند چرا كه اگر قرار بود فرجي صورت گيرد تاكنون با راهاندازي وزارتخانه عريض و طويل جوانان بايد كار به جايي ميرسيد.
اين موضوع را نبايد فراموش كرد كه جوانان هنوز باور ندارند قبل از اين كه دولت يا هر دستگاه ديگري بخواهد استخدام كند، اين خود آنان هستند كه ميتوانند بر اساس توانمنديهايشان، با حساب و كتابي سر انگشتي و با زير و رو كردن آنچه در چنته دارند براي خود بسترهاي كار را فراهم كنند و خود براي يافتن اين گوهر ناياب، دل به اين بازار پر التهاب بزنند.
مسالهاي كه در اين سالها بخوبي نشان داده شده و رخنمايي كرده اين است كه دلخوشكردن به مدرك دانشگاهي و دادن پز معدل نهتنها دردي دوا نميكند، بلكه فرد را از چاله به چاهي انداخته و وي را در توهمات مدرك محور غرق خواهد كرد. تجارب نشان ميدهد بيرون آمدن از اين مسير خودساخته بسيار دشوار و پيچ در پيچ است
چرا كه فرد با ساختن دنيايي تخيلي از توانايي، سطح خود را از بسياري از مشاغل بالاتر ميبرد و به صورت ناخود آگاه دچار بيكاري ميشود.
دكتر محسن فروغي، جامعهشناس در گفتوگو با «جامجم» ميگويد: متاسفانه در جامعه مفاهيمي كه باعث ايجاد انگيزه در رشد استعدادهاي ذاتي افراد باشد، بسيار كمرنگ است و كمتر ميبينيم در نظام خانواده و نظام آموزش به اين موضوعات توجه شود.
وي ادامه ميدهد: وقتي اين موضوع مهم فراموش ميشود و جامعه و خانواده نقش خود را از ياد ميبرند و به روزمرگي دچار ميشوند بيش از اين نبايد توقع داشت كه فرد از كودكي، تواناييهاي خود را بشناسد و براي ارتقاي آن گام بردارد.
اين جامعهشناس ميگويد: نظام آموزش در كشور ما متاسفانه باعث شده هم اكنون بسياري از جوانان دچار مدركگرايي شوند، مداركي كه كمتر داراي كارايي هستند و بيشتر حالتي نمادين به خود گرفتهاند؛ مداركي كه نه متناسب با نياز بازار در اختيار افراد قرار گرفته و نه در بيشتر موارد با سلايق فرد منطبق است.
همانطور كه فروغي ميگويد بيتوجهي به استعداد و توانايي خود، باعث ميشود بار اضافه به دوش جامعه تحميل شود و در نهايت دود اين بيموالاتي براي انتخاب مسير آينده نهتنها به چشم خود او برود بلكه جامعه با شكي روبهرو شود كه با نام التهاب بيكاري نمايان ميشود.
نكته: نظام آموزش در كشور ما باعث شده هم اكنون بسياري از جوانان دچار مدركگرايي شوند مداركي كه نه متناسب با نياز بازار در اختيار افراد قرار گرفته و نه در بيشتر موارد با سلايق فرد منطبق است
وي ادامه ميدهد: سالهاست جامعه با موضوع بيكاري دست به گريبان است و به همين علت تاوان سنگيني را در بخشهاي مختلف ميدهد. متاسفانه ما فقط ياد گرفتهايم بگوييم بيكاري هست، مشكلات هست، جوانان در خطرند ولي هيچ وقت نميگوييم جوان براي فرار از اين معضل چه اقدامي ميتواند انجام دهد. اگر جوان به دنبال فرار از معضل بيكاري است بايد به اين باور برسد كه اگر توانمندي را در خود پرورش دهد، هر كجا كه دست بگذارد ميتواند شغل و پيشهاي داشته باشد.
در حالي كه اين كارشناس بر اين نكته تاكيد دارد كه بايد جوانان به خود اتكايي برسند، يكي از جوانان كه هم اكنون با مدرك مهندسي كامپيوتر جويايكار است به «جامجم» ميگويد: من قبول دارم هماكنون كمتر جواني در جامعه وجود دارد كه چشمش به دنبال كارهاي دولتي نباشد، اما متاسفانه موقعيت حضور در اين شغلها كم است.
اين فرد جوياي كار ادامه ميدهد: برخي ميگويند كار هست ولي جوان بايد خود به دنبال ايجاد شغل براي خود باشد، اما اين نكته را مورد توجه قرار نميدهند كه چگونه من به عنوان يك جوان كه بتازگي از دانشگاه فارغالتحصيل شدهام و سربازيام را به پايان رساندهام به تنهايي و بدون وجود بستر خاصي براي خود پيشهاي فراهم كنم؟ دولت آيا در اين زمينه كاري را به انجام رسانده است؟ دولت حداقل وعدههايي را كه داده محقق كند تا بازار گسترش يابد.
وي بيان ميكند: با توجه به شرايط حاضر، هر ميزان هم توانايي داشته باشي به دليل اين كه بازار اشباعشده بايد رو به كارهايي آورد كه به هيچوجه در آن تخصص نياز نيست و متقابلا حقوق و مزاياي مناسبي براي آن در نظر گرفته نشده است. حال خودتان حساب كنيد با اين شرايط چگونه ميتوان توقع داشت يك جوان ازدواج كند يا به بزه دچار نشود.
نوشتن از قصه پر غصه بيكاري جوانان همچنان نياز به مثنوي هفتاد من كاغذ دارد تا زماني كه جوانان به خود تكاني ندهند و اين نكته را براي خود ملكه ذهن نكنند كه بايد كار را از درون خود پيدا كنند، به يقين همچنان سرعتگيرهاي اشتغال، كار خود را خواهند كرد و منتظر هيچ كس نخواهند ماند.
مصطفي خدابخشي / جامجم