بايد ابعاد قيام امام حسين(ع) استخراج شده و به صورت علمی به آنها پرداخته شود، اين همان محتوايی‌كردن عاشورا و ابعاد وجودی اين امام همام است؛ در هشت سال دفاع مقدس شهادت‌طلبی از قيام ايشان استخراج و به فعليت ‌رسيد.

آيت‌الله محمد رضا نكونام، مدرس سطح عالی حوزه در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) تصريح كرد: برای نهادينه شدن فرهنگ عاشورا به همراه سه عنصر امام حسين(ع)، هدف ايشان و مسير ايشان بايد از پيش دبستانی محتوی عاشورايی بودن و حسينی بودن را به كودكان آموزش داد و امام حسين(ع) را به طور كامل معرفی كرد و قيام عاشورا، هدف امام حسين(ع)، زندگانی وی ، ابعاد وجودی و شخصيتی وی و تمام امور مربوط به ايشان را تا مقطع دانشگاه مورد بررسی قرار داد.

نويسنده كتاب «چارچوب نوين فقه شيعه» ابراز كرد: همانطور كه در نظام آموزشی هر رشته و علمی را به دو واحد درسی تقسيم و در آن تاريخ، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، فقه، حقوق، اخلاق و ... هر كدام لااقل دو واحد درسی به خود اختصاص داده‌اند، قيام امام حسين(ع) نيز بايد لااقل به دو واحد درسی تبديل شود چرا كه تمامی اين علوم را در محتوی خود دارد.

قيام امام حسين(ع) در حوزه‌های مختلف علوم انسانی در دانشگاه‌ها تدريس شود

استاد سطح عالی حوزه بيان كرد: واحد درسی شدن قيام امام حسين(ع) به اين معنی نيست كه دوباره برويم سر كلاس‌ها محتوی كهنه و تكراری به دانشجو بياموزيم بايد كاملا علمی و محتوايی بحث شود و قيام امام حسين(ع) و عاشورا با رويكرد تمامی رشته‌های انسانی مورد بررسی علمی قرار گيرد تا كودكان از سنين پايين عالمانه به دنبال امام حسين(ع) بروند؛ امروز بايد محتوی قيام امام حسين(ع) به صورت علمی و هماهنگ با علم روز مورد بررسی قرار گيرد؛ كاری كه بايد 30 سال پيش انجام می‌شد اما تا كنون نيز به آن پرداخته نشده است.

وی تأكيد كرد: ما هنوز نتوانسته‌ايم از نظر علمی ثابت كنيم امام حسين(ع) مظلوم واقع شده است و حق در واقع با ايشان بوده است، اين قدر به ظاهر و شور و سينه زنی و ... پرداخته‌ايم كه مظلوميت امام حسين(ع) تنها احساسی می‌شود؛ بايد قدری علمی اين واقعه مهم را مورد بررسی دهيم تا هيچ خلأيی در اين زمينه حس نشود؛ ما بايد اين احساسی بودن امام حسين(ع) را تبديل به علم و فرهنگ كنيم.

لزوم تطبيق قيام امام حسين(ع) با وقايع روز جامعه

آيت‌الله نكونام با بيان اينكه قيام امام حسين(ع) بايد با وقايع روز تطبيق داده شود اضافه كرد: بايد بررسی شود چه كسانی بودند كه قيام كردند و در مقابل چه كسانی قيام كردند، نتيجه قيام چه شد و خصوصيات هر يك را بايد با ابعاد روان‌شناسی و جامعه‌شناسی و ... مورد بررسی قرار داد تا ببينيم آيا امروز هم كسی از اين طيف افراد وجود دارد يا خير؟ حرمله كودك امام را كشت، شمر در مقابل معصوم ايستاد و اشجع الشجاعين را به شهادت رساند، بايد بررسی شود اشخاصی چون صدام كه هزاران كودك بی‌گناه را به قتل رساندند و جامعه جهانی را به ظلمت كشيدند آيا از حرمله و امثال وی بدتر نيستند؟ به همين دليل بايد جريان عاشورا از ميلاد امام حسين (ع) تا پس از واقعه عاشورا و به اسارت رفتن خانواده ايشان به شكلی كاملا علمی و در تمامی ابعاد رشته انسانی از دوران دبستان تا دانشگاه تدريس شود.

نويسنده كتاب «تحريف ناپذيری و حجيت قرآن كريم» در بخش ديگری از سخنان خود با اشاره به ويژگی خاص امام حسين(ع) نسبت به ديگر ائمه و با توجه به اين روايت امام صادق «كلنا سفن النجاة لكن سفينة جدی الحسين (ع) اوسع وفی لجج البحار اسرع» كه كشتی نجات امام حسين(ع) را وسيع‌تر و سريع‌تر از ديگر ائمه(ع) توصيف كرده است اظهار كرد: توفيقی كه خداوند به امام حسين(ع) داده است در دو روايت ديگر برای حضرت زهرا(س) و خود پيامبر(ص) نيز بيان شده است و اين ويژه بودن اباعبدالله (ع) در كنار اين دو روايت بايد بررسی شود.

وی ادامه داد: نسبتی كه به حضرت زهرا(س) داريم به امام حسين(ع) و در جای ديگر و با بيان ديگر برای خود پيامبر(ص) نيز داريم، از پيامبر نقل شده است كه حضرت فاطمه زهرا(س) ام ابيها است، اين بيان كه فاطمه(س) مادر پدر رسول اكرم(ص) است دقيقا در راستا و معنی عبارت رسول اكرم(ص) در مورد اباعبدالله مبنی بر «حسين منی و انا من الحسين» است؛ اين بيانات نشان می‌دهد كه گويی تمام محتوی وجودی پيامبر(ص) از امام حسين(ع) و حضرت زهرا(س) است.

نور وجودی امام حسين(ع) قبل از حضرت آدم خلق شده بود

آيت‌الله نكونام اضافه كرد: در همين راستا پيامبر(ص) در مورد وجود مقدس خودشان نسبت به حضرت آدم(ع) عبارتی دارند كه می‌فرمايد «انا نبی و الآدم بين الماء و التين» يعنی حضرت آدم هنوز انسان نشده بوده است كه من رسول خداوند بودم؛ دراين مقطع كه پيامبر(ص) در هر سه روايت مطلبی بيان می‌كند كه خودشان قبل از آدم وجود داشتند، حضرت زهرا(س) كه دخترشان است نيز قبل از خودشان و امام حسين(ع) نيز همچنين، قبل از حضرت آدم وجود داشته‌اند، در اينجا ما دو فصل را تعريف كرده‌ايم كه پيامبر به اعتبار طبيعت بعد از حضرت آدم وجود داشته است و به اعتبار نور وجوديشان قبل از حضرت آدم(ع) بوده‌اند زيرا پيامبر بالاترين نور الهی است؛ اين اعتبارات را فصل نوری و فصل تينی می‌ناميم.

وی به ويژگی حضرت سيدالشهدا(ع) اشاره و اظهار كرد: با توجه به اين كه امام حسين(ع) ويژگی خاصی نسبت به ديگر ائمه(ع) دارند، لذا ما نبايد به دنبال صفات ايشان باشيم زيرا تمامی صفات امام حسين(ع) مانند عصمت، طهارت، صداقت و ... را ديگر ائمه(ع) نيز دارند و «كلهم نور واحد» هستند اما اين ويژگی كه پيامبر(ص) فرموده است «حسين منی و انا من الحسين»، تفاوت امام حسين(ع) با ديگر ائمه(ع) كه اين چنين اعتباراتی در مورد ايشان بيان كرده‌اند به دليل اين است كه ماندگاری پيامبر(ص) و رسالت ايشان و دين مبين اسلام و تشيع وابسته به وجود اباعبدالله(ع) و قيام عاشورا بوده است.

وی افزود: امام حسين(ع) بايد شهيد می‌شدند و خودشان فرمودند «لا موت الا شهادة» در زمانی كه همه مسلكشان تقيه بود و عبارت «تقية دينی و دين آبائی» لقلقه زبان هركسی در مقابل ناملايمتی‌ها بود و عموما در مقابل هرگونه ظلم و جوری كه می‌ديدند تقيه پيشه می‌گرفتند امام حسين(ع) با انتخاب راه شهادت رسالت پيامبر(ص) را به نتيجه رساندند.

استاد سطح عالی حوزه تصريح كرد: بايد ما بررسی كنيم كه در توسعه معرفت به ولايت حسين ابن علی(ع) چه كارهايی كرده‌ايم؛ ما بهترين سوژه‌ها را برای دانشگاه‌ها داريم، نگاه كنيد برای گاندی چند صد كتاب نوشته‌اند و در تمامی ابعاد وی را گسترش داده‌اند و در دانشگاه‌های خود تدريس می‌كنند اما برای امام حسين(ع) تنها كتبی نوشته شده است كه اكثرا مواردی مثل مقاتل، روايت و تاريخ است كه همه در يك شكل و با محتوی تكراری و كهنه و بعضا هم دروغ است؛ همان طور كه بارها بيان شد بايد به قيام امام حسين(ع) و ابعاد وجودی ايشان علمی پرداخته شود.

تقليل قيام امام حسين(ع) به عزاداری‌های بی‌محتوی خطری جدی است

وی با اشاره به اينكه جامعه ما جامعه‌ای احساسی است افزود: چه قشر عالم و چه قشر عوام و غير تحصيل كرده همگی در تصميم‌گيری و فرهنگ و ... احساسی عمل می‌كنند و يكی از دلايل اينكه بعد از اين همه سال و پس از 33 سال از پيروزی انقلاب اسلامی ايران هنوز نمی‌توانيم كتاب علمی در باب امام حسين(ع) و عاشورا پيدا كنيم در صورتی كه تنها در فقه بيش از 100 اشكال به قيام امام حسين(ع) وجود دارد، مانند عدم جواز به هلاكت انداختن نفس و ....هيچ كدام از آنها با فقه موجود همخوانی ندارد، ما در صدد نوشتن كتابی علمی و پاسخ به هيچ يك از اين شبهات و اشكالات برنيامده‌ايم، اين عدم توجه به حقيقت قيام امام حسين(ع) يا به اين دليل است كه فقه امام حسين(ع) با فقه امروز متفاوت بوده و يا ما فقه وی را درك نمی‌كنيم تا دليل قيام ايشان را بفهميم و پاسخ 100 سوال فقهی از ايشان را بيان كنيم؛ از بس ناآگاهی داريم می‌آييم به امام حسين(ع) اشكال می‌كنيم، چون تمام مجالس ما كهنه، سنتی، بی محتوی و تنها بعدی ظاهری دارد و اكثر عزاداری‌ها تنها برای سينه زنی و اطعام است جوری كه اگر مجلسی شام ندهند خلوت می‌شود، تمام اين مشكلات به دليل محتويی نبودن عزاداری اباعبدالله(ع) است، عدم پرداختن به بحث عاشورا و امام حسين(ع) به صورت محتوايی نوعی خطر است اما اين گونه ماندگاری كه به شكلی ظاهری و عادت است نوعی خطر جدی‌تر است كه بايد به آن رسيدگی شود.

آيت‌الله نكونام با اشاره به لزوم استخراج الگوی سبك زندگی اسلامی از عاشورا بيان كرد: ما اگر بخواهيم از عاشورا و امام حسين(ع) الگو برداری كنيم بايد تك تك سوژه‌های اين قيام را استخراج كرده و به صورت علمی به آن پرداخته و به عمل بكشانيم، اين همان محتوايی كردن كربلا و امام حسين(ع) است؛ مثل سوژه شهادت كه در دفاع هشت ساله بسيار مؤثر بود و تنها با ياد كردن قيام اباعبدالله(ع) شهادت و اين سوژه مهم در طول مدت دفاع مقدس ايران به فعليت می‌رسيد؛ اما ما كه تنها نمی‌خواهيم به شهادت برسيم و سبك زندگی اسلامی تنها پرداختن به شهادت نيست بلكه در فرهنگ حسينی و عاشورا كنار شهادت، ايثار نيز وجود دارد اما ما نتوانسته‌ايم ايثار را گسترش دهيم و همين طور بسياری از مسائل و مطالب مهم ديگر؛ نپرداختن به اين الگوها و سوژه‌ها منجر به اين می‌شود كه امروز انفاق كم شود، بخل زياد شود، ايثار كم شود، عبادت ظاهری شود، عزاداری مادی شود و .....

وی ادامه داد: اين پرداختن به برخی صفات مانند شهادت و نپرداختن به برخی ديگر مثل اين است كه ما امروز در تسليحات نظامی و همچنين دستيابی به انرژی هسته‌ای به خوبی و به صورت كاملا علمی پرداخته‌ايم اما در كشاورزی با وجود زمين‌های بسيار زياد و پتانسيل بالا، هنوز به صورت سنتی و كهنه كشاورزی می‌كنيم، فقيه ماهر امروز رأی بر حرمت كشاورزی غير صنعتی می‌دهد؛ اين مثال يعنی ما بايد به تمامی ابعاد قيام اباعبدالله(ع) بپردازيم و تنها به شهادت ايشان بسنده نكنيم.

نويسنده كتاب «قرآن پژوهی» در خاتمه بيان كرد: اگر يكی يكی ابعاد جامعه را نگاه كنيم می‌توانيم بفهميم جامعه به هيچ وجه حسينی و عاشورايی نيست و از امام حسين(ع) هيچ استفاده‌ای نشده است، اگر اين كار به خوبی و به صورت علمی انجام شود فرهنگ سنتی كشور ما تغيير می‌كند و به جامعه‌ای فرهنگی و علمی تبديل می‌شود، چون صفات سنتی فرهنگی بودن در جامعه ما نيست بلكه بايد نو، تازه، علمی، به روز و در حال رشد باشد تا جامعه‌ای حقيقتا حسينی باشد.