9 آذر در گذر تاريخ
* انجام عمليات محدود "كاني سخت" در منطقه مهران توسط سپاه (1360 ش)

*تصويب تاسيس بانك ملي توسط مجلس شوراي ملي (1285ش)

اشاره:

پس از استقرار مشروطيت، موضوع وام‏گيري ايران از روسيه وانگليس باعث به هيجان آمدن احساسات عمومي و مخالفت قاطع نمايندگان مجلس اول با آن شد. از اين رو طرح پيشنهاد تاسيس يك بانك ايراني با سرمايه ايرانيان عنوان گرديد و در تاريخ پنجم آذر 1285 ش نمايندگان مجلس، تاسيس يك بانك ملي را از دولت خواستار شدند تا بدين وسيله به دولت وام دهند. سپس طي چند جلسه بحث و بررسي درباره آن، تاسيس بانك ملي براي بي‏نياز شدن از دريافت وام خارجي در نهم آذر آن سال از تصويب نمايندگان گذشت، اين تصويب در بيستم آذر ماه به اطلاع عموم رسيد و به بانك ملي اجازه داده شد كه به معاملات زراعتي، رهن املاك، خريد و فروش برات‏هاي تجاري داخلي و خارجي و قرض و استقراض مبادرت ورزَد. همچنين قرار بر اين شد كه سرمايه‏اي معادل يكصد و پنجاه ميليون ريال به عنوان سرمايه اوليه به بانك ملي تعلق گيرد و حساب‏هاي دولتي كه تا آن وقت در بانك شاهنشاهي وابسته به دولت انگليس تمركز داشت به بانك ملي انتقال يابد. كوشش‏هايي كه براي تاسيس بانك ملي صورت گرفت و استقبال بي‏نظيري كه مردم براي ايجاد اين بانك كردند با مخالفت‏هاي بيگانگان مواجه گشت و تغيير ناگهاني وضع سياسي ايران و انعقاد تقسيم ايران بين دولت‏هاي روس و انگليس، طي قراردادي معروف به قرارداد 1907 همه اين تلاش‏ها را ناكام گذاشت و بانك ملي در آن زمان به وجود نيامد. تاسيس بانك ملي هرچند با كارشكني‏هاي بانك‏هاي خارجي و اقدامات محمدعلي شاه راه به جايي نبرد، اما جايگاه و اعتبار مجلس را در داخل و خارج براي همگان روشن ساخت. بانك ملي ايران در نهايت، 22 سال بعد، در هفدهم شهريور 1307 ش رسماً افتتاح شد و شروع
به كار نمود.


*صدور و انتشار اعلاميه سران سه كشور متفق در تهران (1322ش)
اشاره:
يكي از وقايع مهم و با اهميت دوران جنگ جهاني دوم در زمان نخست‏وزيري علي سهيلي، تشكيل كنفرانس عالي سران سه كشور متفق در تهران است كه بي‏شك در سرنوشت جنگ جهاني دوم و سرنوشت سياسي ايران بسيار مهم بود. در اين كنفرانس كه از روز ششم آذر 1322 ش با حضور استالين، چرچيل و روزولت، رهبران اتحاد جماهير شوروي، انگلستان و آمريكا برگزار گرديد، پيرامون پيروزي جنگ و كوتاه ساختن مدت جنگ تبادل نظر به وجود آمد و تصميماتي اتخاذ گرديد و در روز نهم آذر اعلاميه مشتركي درباره ايران منتشر كردند. در اين اعلاميه، ضمن احترام به استقلال ارضي ايران، موافقت شد كه هر نوع مسائل اقتصادي كه در پايان جنگ، گريبانگير ايران شود، از طرف كنفرانس‏ها يا مجامع بين‏المللي مورد توجه قرار گرفته و حل شود. ولي علي‏رغم اين كه طي اين كنفرانس موافقت شد تا نيروهاي متفق بلافاصله پس از پايان جنگ، خاك ايران را تخليه كنند، با اين حال، اين نيروها به ويژه قواي روس، تا مدت‏ها پس از جنگ، از تخليه ايران امتناع مي‏كردند تا اين كه پس از شكايت ايران به مجامع جهاني، نيروهاي خود را از ايران خارج ساختند.
* برقراري مجدد حاكميت ايران بر جزاير ابوموسي، تنب بزرگ و كوچك (1350 ش)

اشاره:
جزاير ابوموسي، تنب بزرگ و تنب كوچك تا سال 1283 ش (1904 م) كه براي نخستين بار ناوهاي جنگي انگلستان در ساحل آنها پهلو گرفته بود، جزيي از خاك ايران و تحت اداره بندرلنگه از توابع استان فارس بودند. در اين سال، انگلستان اين جزاير را به اشغال خود درآورد و ضمن پايين كشيدن پرچم ايران، مأمورين گمرك ايران را از آنجا اخراج نمود كه اين عمل شديداً مورد اعتراض دولت وقت ايران قرار گرفت. يك سال بعد، دولت انگلستان به علت ضعف حكومت مركزي، با يك اقدام موذيانه، پرچم اميرنشين شارجه را بر فراز جزاير مزبور به اهتزاز درآورد. در طول اشغال شصت و چهار ساله اين جزاير از سال 1283 تا 1347 ش دولت ايران حتي در بدترين شرايط سياسي از اعتراض به اشغال آنها خودداري نكرد. پس از جنگ جهاني دوم كه قدرت انگليسي‏ها در خليج فارس كاهش يافت، دولت انگلستان مراقبت از سه جزيره مزبور، را به شيخ‏نشين شارجه واگذار كردند و ساكنان جزاير، تابعيت شارجه گرفتند. در سال 1350 ش دولت ايران به دنبال واگذاري بحرين و به رسميت شناختن استقلال آن و صرف نظر كردن از حاكميت خود در آن جزيره نفت‏خيز، درصدد برآمد به نحوي، حيثيت از دست رفته خود را جبران كند. از اين رو، نيروي دريايي ايران، به يكباره در جزاير ابوموسي، تنب بزرگ و تنب كوچك كه از قديم الايام متعلق به ايران بود مستقر شدند و با سر و صدا، آن را توفيق بزرگ جنگي قلمداد نمودند. اين عمل با اعتراض شيخ نشين‏هاي امارت متحده عربي مواجه گرديد و آنان مدعي مالكيت جزاير شدند. هم‏چنين به دنبال اين ماجرا، دولت وقت عراق روابط خود را با ايران قطع نمود و پارلمان كويت، قطع رابطه با ايران را مورد بررسي قرار داد. در بسياري از كشورها عليه ايران تظاهراتي صورت گرفت و عراق به اخراج و آزار ايرانيان مقيم در آن كشور شدت بخشيد. سرانجام بابت مالكيت يا تصرف غيرقانوني شيخ‏نشين شارجه، دولت ايران مبلغ قابل ملاحظه‏اي به شيوخ پرداخت نمود و اوضاع تا حدودي به آرامش گراييد.
*برگزاري مراسم چهلم شهادت آيت ‏اللَّه "سيدمصطفي خميني" (1356ش)
اشاره:
شهادت مشكوك فرزند بزرگ امام، حاج آقا سيدمصطفي خميني در اول آبان 1356ش در نجف اشرف، موجي از تاثر توام با خشم را در ميان اقشار مختلف ملت ايران به وجود آورد و بيشتر مردم، رژيم را متهم به توطئه در اين فاجعه نمودند. اين شهادت، نهضت اسلامي پانزده ساله ايران را جان تازه‏اي بخشيد به گونه‏اي كه يكباره فراگيرشده و به شكل انقلابي طوفان‏زا و كاخ‏برانداز درآمد. در اين حادثه كه در تعبير امام خميني(ره) به عنوان لطف خفي الهي آمده بود، گرچه در آن زمان، ضربه جانگدازي بر پيكر نهضت اسلامي بود ولي نخستين جرقه‏اي محسوب مي‏شد كه شعله‏هاي انقلاب اسلامي را روشن كرد و راه را براي افشاي هرچه بيشتر ماهيت ضداسلامي و ضد مردمي رژيم و حاميش، آمريكا، باز نمود. در پي شهادت سيدمصطفي خميني، در گوشه و كنار كشور مجالس بزرگداشتي براي ايشان برپا گرديد و مجلسي كه در مسجد اعظم قم به همين مناسبت برگزار شد، به نوبه خود در شكست سد استبداد و اختناق و بسيج خشم مردم و بهره‏گيري بيشتر از جوّ آزادي‏هاي نسبي، نقش بسيار موثري داشت و از آن زمان، زبان‏ها بازتر و لحن‏ها تندتر و مبارزات تشديد گرديد. رژيم شاه به تصور اينكه فقدان اين شخصيت بزرگ كه اميد آينده انقلاب اسلامي بود، رهبر انقلاب اسلامي را دچار شكست روحي و نهايتاً آسيب‏پذير مي‏سازد. ناگهان در برابر صلابت امام كه در كمال آرامش، بدون آنكه خم به ابرو بياورد از كنار آن گذشت، دچار سرگيجه شد و با درماندگي دچار اشتباه بزرگ ديگري شد كه سرآغاز انقلاب اسلامي در 19 دي 1356 محسوب مي‏گردد.
*روز بزرگداشت "شيخ مفيد"
اشاره:
تاريخ شيعه، سرشار از افتخارات بسيار و تحولات چشمگير است؛ تحولاتي كه به دست عالمان متعهد و فرزانگان انديشمند پديد آمده است. در اين ميان به سده چهارم هجري برمي‏خوريم كه فتح‏الفتوح تاريخ شيعي است. روزگاري كه مردي بزرگ و انديشمندي سترگ "دايرةالمعارفي جامع" از معارف اسلامي تدوين كرد كه نزديك به پنجاه سال، پرچمدار عرصه‏هاي علمي، فكري و فرهنگي مسلمين گرديد. سرانجام كار به جايي رسيد كه دوست و دشمن زبان به تمجيد او گشودند و قلم به تعريف او برگرفتند و او را "مفيد" لقب دادند. محمدبن محمد بن نعمان معروف به شيخ مفيد در يازدهم ذيقعده سال 336 ق در بغداد به دنيا آمد. از آنجا كه پدر محمد شخصي پارسا و مذهبي بود و به تعليم و تربيت اشتغال داشت، شيخ مفيد در ابتدا به ابن المعلّم ملقَّب گرديد. او از كودكي به فراگيري علوم اسلامي روي آورد و هوش و استعداد سرشاري از خود نشان داد به طوري كه قبل از دوازده سالگي از برخي محدّثان، روايت اخذ كرده و از استاد خويش، شيخ صدوق، در قبل از بيست سالگي حديث شنيده است. شيخ مفيد همچنين از محضر درس استادان بزرگ عصر از جمله: علي بن عيسي رمّاني، جعفر بن محمد بن قولِوِيه و محمد بن عمران مرزباني بهره برد و به مقام والايي در فقه، كلام و ادب دست يافت. جاذبه فوق‏العاده و پشتكار فراوان شيخ مفيد، موجب گرايش فاضلان بسياري به حوزه درس وي گرديد و باعث تاليف آثار گران‏بها و ارزشمند شد. شيخ مفيد از يك‏سو، گروه بي‏شماري از دانشمندان مذاهب مختلف را تربيت نمود و مشعل‏هاي فروزاني چون سيد مرتضي، سيد رضي، شيخ طوسي و نجاشي و ده‏ها نفر را تحويل حوزه‏هاي علمي وديني داد و از سوي ديگر قلم به دست گرفت و با اين سلاح برق‏آسا و ژرف، تحولي بهنگام، ايجاد كرد. تاليفات شيخ مفيد را تا دويست كتاب گفته‏اند كه شرح عقايد صدوق، المُقَنَّعَه، الاعلام، امالي، ارشاد و ده‏ها اثر گرانبها از آن جمله‏اند. شيخ مفيد از جمله كساني است كه مورد اعتماد خاص حضرت ولي عصر(عج) بوده و نامه‏هايي از جانب امام مهدي(عج) براي شيخ ارسال شده است. بينش افروزي و دانش آفريني وي به همراه آگاهي از اوضاع دشمنان و اطلاع از جهان اطراف باعث شد كه او را سلسله جنبان نهضت فكري و علمي در قرن چهارم هجري كرد تا جايي كه در صحيفه‏هاي سبز مهدوي(عج) از جانب حضرت ولي عصر، برادر گرامي و استوار خوانده شد. سرانجام، شيخ مفيد اين رادمرد علم و عمل و اسوه تقوا و فضيلت در سوم ماه رمضان سال 413 ق در 77 سالگي به ديدار معبود شتافت و پس از اقامه نماز توسط سيدمرتضي، در حرم امام موسي كاظم(ع) در كاظمين به خاك
سپرده شد.
14محرم در گذر تاریخ
*تولد "ابن حجاج" شاعر معروف شيعي عرب (330 ق)
اشاره:
حسين بن احمد بن حجّاج كاتب بغدادي معروف به ابن الحجّاج و از معاصران سيد مرتضي و سيدرضي بود. او در عهد ديالمه زندگي مي‏كرد و از شعراي بزرگ دوستدار اهل‏بيت رسالت(ع) به شمار مي‏رفت. اشعار ابن حجاج، طبيعي و خالي از تكلّف بود، به طوري كه مورخان مشهور مسلمان، مانند ابن خلكان، او را در اين فن، معلم ثاني خوانده‏اند. اشعار ابن حجاج بغدادي، از زيبايى خاصي برخوردار است و استفاده‏ي مناسب و بجاي او از مضامين و الفاظ دلچسب، از او شاعري ممتاز ساخته است. بيشتر اشعارش، ستايش پيامبر اكرم( ص) و خاندان پاك او و برضد ستمگران زمان آنان مي‏باشد. سيدرضي دانشمند و فقيه معاصر وي، گزيده‏ي اشعارش را در كتابي گردآوري
كرده است.
*رحلت فقيه، اصولي و رجالي شيعه آيت‏اللّه "سيدصدرالدين عاملي اصفهاني" (1263 ق)
اشاره:
سيدمحمد صدرالدين عاملي فرزند سيد صالح از فقهاي بزرگ و علماي قرن سيزدهم هجري قمري است. وي علاوه بر فقه، اصول، حديث و رجال، در ادبيات و شعر، توانا بود و اشعار زيبايى سروده است. سيد صدرالدين از حوزه‏ي درس سيد جواد عاملي، سيد بحرالعلوم و پدر زن خويش شيخ جعفر كاشف الغطاء استفاده نموده و در سنين جواني به مقام بالاي اجتهاد رسيد. از وي آثار ارزشمند و گران‏بهايي چون اُسرةُ العِترة، حاشيه‏ي مُنتهي المَقال و نَقدُالرِّجال و مَنظومه‏ي رضاعِية و... بر جاي مانده است.
*درگذشت فقيه و مفسر "سيدابوالقاسم لاهوري" (1324ق)
اشاره:
ابوالقاسم بن حسين بن نقي رضوي تقوي لاهوري، فقيه و مفسّري بود كه در كشمير متولد شد. وي از مشاهير علماي هند و عالمي فقيه، فاضل، مفسر متبحّر و داراي تاليفات متعددي است. او در لاهور مدفون مي‏باشد. آثار ابوالقاسم لاهوري عبارتند از: برهانِ شَقُّ القَمَر و رَدُّالنير الاكبر، الصراطُ المستقيم و...

29 نوامبر در گذر تاریخ
* كشف "تنگه ماژلان" در جنوبي ‏ترين نقطه از امريكاي جنوبي توسط ماژلان (1520م)
*تشكيل جبهه آزادي بخش يوگسلاوي بر ضد نيروهاي آلمان نازي (1943م)
* روز آزادي آلباني از يوغ ايتاليا (1945م)
* روز ملي و تأسيس جمهوري سوسياليستي "يوگسلاوي" (1945م)
* تصويب طرح تقسيم فلسطين به دو منطقه عربي و يهودي در سازمان ملل (1947م)
* روز همبستگي با ملّت فلسطين در روز جهاني فلسطين (1947م)
* آغاز قيام ملت مسلمان الجزاير عليه سلطه استعماري فرانسه به رهبري "عبدالقادر" (1832م)