توجه روشمند به قرآن و همچنين روايات مأثوره، ضمن آشكار كردن ظرفيت‌های معنايی و مضمونی قرآن و روايات، عمق و ژرفناهای ذهنی و روحی انسان را به شدت افزايش می‌دهد و توان مسئله‌يابی و حل آن را در پژوهشگر وارد سطحی ديگر می‌كند.

رضا محمدزاده، رئيس دانشكده الهيات و معارف اسلامی دانشگاه امام صادق(ع)، در گفت وگو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، در خصوص مطالعات و پژوهش های قرآنی گفت: بی‌شك ما به هر ميزان كه راجع به قرآن كار كنيم و به هر ميزان در قرآن تحقيق كنيم، باز هم كم است و اگر واقعاً قرآن را اقيانوس و دريايی می‌دانيم كه عمق آن پايان ندارد، لازمه چنين تصوری اين است كه ما اگر روزانه همه لحظه‌های عمرمان را هم بگذاريم و تلاش كنيم، بدانيم كه باز جای كار فراوانی وجود دارد.

محمدزاده با اشاره به اين كه شواهد، حكايت از چنين اهتمام و توجهی نمی‌كند، عنوان كرد: آمارهايی كه از مطالعات و پژوهش‌های قرآنی ارائه می‌شود، بايد اين را به ما نشان دهد كه هم به لحاظ كميت و هم به لحاظ كيفيت، نسبت به گذشته پيشرفت داشته‌ايم؛ يعنی برای مثال، اگر ديروز خودمان را با امروز مقايسه كنيم، آمارها نشان دهد كه كار امروز ما در عرصه مطالعات و پژوهش‌های قرآنی نسبت به كار ديروز ما كاملاً متفاوت و دارای رشد قابل توجهی است و من با آن ميزانی از اطلاعات كه دارم، خيلی مطمئن نيستم كه بتوانيم رسيدن به چنين نتيجه‌ای را اعلام كنيم.

وی افزود: در عين حالی كه آمارها و ارقام در مجموعه پژوهش‌های قرآنی، در محورهای مختلفی كه در سطح دانشگاهی و حوزوی صورت گرفته، از تحول كمی قابل توجهی نسبت به دهه‌های گذشته خبر می‌دهد، اما به لحاظ كيفی چندان نمی‌توانيم از رشد سخن بگوييم. البته به لحاظ كيفی هميشه و نه فقط در مورد قرآن، بلكه در عرصه‌های مختلف مطالعات مربوط به انسان، اين گونه است كه تحولات كيفی بعد از تحولات كمی از راه می‌رسد؛ يعنی ممكن است كميت‌ها و اعداد و ارقام تفاوتی اساسی پيدا كند، ولی تحولات كيفی معمولاً هم ديرتر صورت می‌گيرد و هم از لحاظ ابعاد، بسيار محدودتر اتفاق می‌افتد.

عضو هيئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) اضافه كرد: البته به هر حال جای شكر آن باقی است كه ما در نظام مقدس جمهوری اسلامی به سر می‌بريم و بحمدالله بعد از انقلاب اقبال افراد و دانشگاه‌ها و نهادهای علمی و پژوهشی نسبت به مباحث دينی و اعتقادی از جمله قرآن كريم افزايش يافته و همچنين در اين فضا و در چارچوب اين نظام، گرايش‌ها تغيير پيدا كرده و فعاليت‌های خيلی خوبی صورت گرفته است، اما آنچه بايد به آن توجه داشت، اين است كه مجموعه اين فعاليت‌ها، از جهاتی هنوز نيازمند به تداوم است و حتی در بعضی محورها بايد رشد و توسعه بيشتری نيز پيدا كند.

وی تحقق اين امر را در گرو اين دانست كه هر پژوهشگر دانشگاهی و حوزوی، در عرصه‌های مختلف علمی، به مقتضای كار خود اهتمام به توضيح و تبيين معارف قرآنی داشته باشد و ادامه داد: بزرگان ما همواره در روش و منش خود به قرآن تمسك جسته‌اند و يكی از مهم‌ترين منابعی كه افتخار می‌كرده‌اند كه درباره آن كار علمی كنند، همين مضامين آيات و روايات است و ما بايد چنين الگوهايی را مورد توجه قرار دهيم.

رئيس دانشكده الهيات و معارف اسلامی دانشگاه امام صادق(ع) با اشاره به اين كه هر مطالعه علمی برای رسيدن به نتايج درست بايد قرآن را پيش روی خود داشته باشد، اظهار كرد: قرآن در هر مطالعه علمی كه عقل و تعقل و ظرفيت‌های معرفتی انسانی می‌خواهد در آن به نتيجه درست برسد، حتماً بايد ضميمه باشد و نبايد از قرآن فاصله بگيريم.

وی افزود: توجه به قرآن نبايد فقط محدود به حوزه علوم دينی يا علوم انسانی باشد و قرآن بايد فراتر از اين زمينه‌ها مورد توجه قرار گيرد. شما ملاحظه می‌فرماييد كه گاهی اوقات ائمه(ع) مباحثی را در حوزه علوم تجربی و طبيعی مطرح می‌كنند و وقتی كه می‌خواهند مبانی آن معرفت‌ها را توضيح دهند، علاوه بر تجربه، به مضامين آيات نيز اشاره می‌كنند و شما امروزه ملاحظه می‌كنيد كه افرادی، حتی خارج از كشور ما، با استفاده از استنباط‌های قرآنی، در مجاری علوم طبيعی و تجربی، به اختراعات و اكتشافات خود دست يافته‌اند؛ بنابراين آيات الهی و قرآن از چنين ظرفيتی برخوردار است و من شخصاً بر اين اعتقادم كه ما به قرآن آن گونه كه شايسته بوده است، توجه نكرده و به تعبير به كار رفته در روايات، قرآن را وسط نگذاشته‌ايم و ملاك قرار نداده‌‌ايم.

محمدزاده توجه روشمند به مضامين قرآنی را راه دست‌يابی به ظرفيت‌های قرآن دانست و گفت: پژوهشگران بايد به موازين روش شناختی‌ای كه بشر امروز در متدولوژی و تفكر نقدی به آن رسيده، توجه كند و به صورتی روشمند آيات و مضامين و معارف قرآن را مورد توجه قرار دهد. چنين توجه روشمندی به قرآن و همچنين روايات مأثوره، ضمن آشكار كردن ظرفيت‌های معنايی و مضمونی قرآن و روايات، عمق و ژرفناهای ذهنی و روحی انسان را به شدت افزايش می‌دهد و توان مسئله‌يابی و حل مسئله را در پژوهشگر وارد سطحی ديگر می‌كند.