یک استاد جامعه شناسی دین گفت: ائمه اطهار(ع) تملق گویی را نکوهش کرده اند و در روایتی داریم به دهن آنهایی که تملق گویی میکنند خاک بریزید.
حجت الاسلام دکتر سید محمد ثقفی درباره تملق گویی به خبرنگارمهر گفت: امیرالمومنین (ع) در مورد تملق گویی و زشتی آن در عهدنامه مالک اشتر به مالک تذکر میدهد که از تملق گویان و مبالغه گویان دوری کن و از تعریف بیش از اندازه کسی از خودت شاد مشو. یعنی سرپرستان امور باید واقع بین باشند. علی(ع) سپس میگوید تملق گویی یک شخصیت واهی و موهومی از والیان در نظر مردم میسازد و مردم به شخصیت حقیقی آنها پی نخواهند برد. یعنی آنها را در نظر مردم شخصیت بزرگی میباورانند و والیان نیز مردم را به دیده تحقیر مینگرند.
وی افزود: از نظر اخلاق اجتماعی هم تملق در جامعه تعارف را به جای واقع گرایی مینشاند. از نظر جامعه شناسی هم تملق دروغ و دورویی را در جامعه پخش میکند.
این محقق و پژوهشگر حوزه جامعه شاسی ادامه داد: لذا ائمه بسیار تملق گویی را نکوهش کرده اند و در روایتی داریم به دهن آنهایی که تملق گویی میکنند خاک بریزید.
ثقفی درمورد تملق گویی از مقامات و آثار منفی آن نیزافزود: تملق گویی در جامعه یک اخلاق کاذبی پیدید میآورد که مردم واقعیت ها را نمیتوانند بسنجند و تشخیص دهند و دروغ و تعارف در جامعه توسعه پیدا میکند. در روایتی هم است که کسی مدح بیش از اندازه از علی(ع) کرد و او را خدا دانست حضرت بر آشفت و گفت من نه خدا هستم و نه مستحق آن چیزهایی هستم که تو میگویی هرچند که از یک آدم معمولی بالاتر هستم. ایشان بسیار بر پرهیز از تملق گویی تأکید کرده است.
این نویسنده و مترجم تصریح کرد: جامعههایی که نوعی آرمان گرا هستند یعنی رهبرگرایی در آنها مطرح است و قضاوتها را بر مبنای نوعی داوری شخصیتهای بزرگ جامعه میبینند و به قهرمان سازی بیشتر معتقدند، حل مشکلات را از قهرمانان میخواهند. در چنین جوامعی تملق گویی رواج مییابد ولی ردکردن تملق سبب میشود متملقان برای کالای خود بی مشتری بشوند.
این استاد جامعه شناسی دین دانشگاه آزاد در مورد اینکه چگونه میشود این عادت بد را از جامعه زدود هم اظهارداشت:
گسترش فرهنگ صداقت و راستگویی به بی اعتبار شدن تملق گویان کمک میکند. رهبری هم از تملقهای بی جا از خود انتقاد کرده و گفت این مدحها در شأن ائمه اطهار(ع) است. من خدمتگزار کوچک این ملت هستم.