جام جم آنلاين: جمعه شب گذشته پخش برنامه‌اي به نام «روايت» از شبكه چهار آغاز شد كه به صورت تخصصي به موضوعات مرتبط با هشت سال دفاع مقدس مي‌پرداخت. رضا خوشدل تهيه‌كنندگي اين برنامه را به عهده داشت.
اين برنامه به مدت شش شب، روايت عكاسان، روايت خبرنگاران راديو و تلويزيون، مطبوعات و خاطره نويسان را از جنگ به تصوير كشيد. اجراي اين برنامه به عهده بيژن نوباوه خبرنگار و جانباز شيميايي دوران دفاع مقدس بود و او هدايت بحث را در اين برنامه به عهده داشت. روايت در هفته دفاع مقدس به موضوعاتي پرداخت كه تا به حال كمتر كسي به آن توجه كرده است.
تصوير جامع از راويان جنگ
رضا خوشدل، تهيه‌كننده برنامه روايت درباره اين برنامه به «جام جم» گفت: تا به حال در زمينه جنگ و دفاع مقدس كارهاي مختلفي صورت گرفته است. اما كمتر كسي به سراغ افرادي رفته كه راوي جنگ بودند و جنگ را براي ما به تصوير كشيده‌اند. ما از طريق اين راويان بود كه تصوير جامع و كاملي از اتفاقات آن دوران پيدا كرديم و از آنها آگاه شديم.
اين تهيه‌كننده ادامه داد: در بخش‌هايي از اين برنامه نيز به ادوات، ابزارها و رسانه‌هايي كه نقش مهمي در پيشبرد اتفاقات جنگي داشتند، پرداختيم. مثلا راديو رسانه‌اي بود كه در زمان جنگ بسيار قدرتمند و موثر بود و منشأ بسياري از اتفاقات شد و منبع آگاهي بسياري از رزمندگان به حساب مي‌آمد.
خوشدل با بيان اين‌كه در روايت از ميان برنامه‌هاي مختلفي استفاده كرديم گفت: اين ميان برنامه‌ها حاوي تصاويري بودند كه صحنه‌هاي جنگ و عمليات را نشان مي‌دادند. بسياري از اين تصاوير را از آرشيو‌هاي مختلف فراهم كرديم و برخي از آنها هم به طور مستقيم از خود افرادي كه اين تصويرها را گرفته بودند به دست ما رسيد. همچنين براي تهيه برخي از تصاوير به همراه آقاي نوباوه به بهشت زهرا رفتيم و تجديد ميثاقي با شهيدان خبرنگار و راويان دفاع مقدس داشتيم.
وي در پاسخ به اين‌كه بيژن نوباوه چه ويژگي‌هايي داشت كه به عنوان مجري - كارشناس انتخاب شد، گفت: با هماهنگي گروه بهترين گزينه‌اي كه براي اجرا و هدايت اين برنامه در نظر گرفتيم آقاي نوباوه بود. ايشان ويژگي‌هاي منحصربه‌فردي دارد كه ما را ترغيب به اين انتخاب كرد. يكي از اين ويژگي‌ها اين بود كه او يكي از فعال ترين خبرنگاران دفاع مقدس بود و از زندگي و جسم خودش براي اين كار هزينه كرد. او در حوزه فرهنگ هم فعال است. سابقه اجراي ايشان هم مزيد بر علت بود تا به اين نتيجه برسيم كه آقاي نوباوه بهترين گزينه براي اجراي اين برنامه است.
نوباوه: ما در زمينه فيلمسازي دفاع مقدس در برخي از موارد ضعف داريم و بخشي از اين ضعف به اطلاعات و مستندهاي كمي برمي‌گردد كه در اختيار ما قرار دارد. اما اگر برنامه‌هاي تخصصي مانند روايت به صورت مداوم پخش شود شايد بتواند به غني كردن اين منابع كمك كند
وي ادامه داد: براي انتخاب موضوعات برنامه، شورايي در گروه داشتيم كه محتواي برنامه را انتخاب مي‌كردند و مهمانان نيز بر اساس اين شورا انتخاب مي‌شدند. گروه تحقيق برنامه روايت نيز از يك ماه قبل آغاز به كار كرد و ابتدا سرفصل‌هاي برنامه‌ها در اختيار ما گذاشته مي‌شد و بعد براي اين موضوعات راويان و مهمانان مناسب را پيشنهاد و ما از آنها دعوت مي‌كرديم.
سعي كرديم به موضوعات برنامه به‌صورت دم‌دستي و سطحي نپردازيم و حتي مهمانان را با وسواس و دقت انتخاب كرديم تا ساختار متفاوتي از اين گونه برنامه‌ها در حوزه دفاع مقدس را تجربه كنيم.
لايه‌هاي ناشناخته جنگ
بيژن نوباوه ، مجري - كارشناس برنامه روايت هم درباره اين برنامه گفت: تهيه اين‌گونه برنامه‌ها نياز به تحقيق دقيق و گسترده‌اي دارد. ما سعي كرديم در تهيه روايت كارشناسي دقيقي روي موضوعات انجام دهيم و با دقت زياد به لايه‌هاي ناشناخته جنگ بپردازيم و از زاويه تازه‌اي به هشت سال دفاع مقدس نگاه كنيم.
وي ادامه داد: از آنجا كه مخاطب شبكه چهار فرهيختگان هستند ما هم به سمتي پيش رفتيم كه مباحث عميق‌تر و غني‌تر باشد و براي اين قشر از مخاطبان برنامه اطلاعات كافي را به همراه داشته باشد.
نوباوه با بيان اين‌كه ما سعي كرديم فضاي برنامه روايت، صرفا گزارش محور نباشد، گفت: در روايت بيشتر به سمت فضاي گفت‌وگو پيش رفتيم. يعني سراغ كساني رفتيم و از مهماناني دعوت كرديم كه نقش دوم را در جنگ داشتند و به نوعي از نظر مردم مغفول مانده‌اند.
وي درباره انتخاب مهمانان برنامه گفت: ما افرادي را به عنوان مهمان در برنامه دعوت كرديم كه شناخته شده نيستند، اما بخشي از مهم‌ترين كارها را در زمان جنگ انجام داده‌اند. راويان جنگي گروهي از اين افراد بودند. آنها در جلسات سري، صحبت‌ها و تصميم‌گيري‌هاي فرماندهان جنگ را ضبط مي‌كردند و به‌واسطه لحظات تلخ و شيريني كه در جنگ داشته‌اند، حرف‌هاي ناگفته زيادي دارند.
وي ادامه داد: يكي از نكات مثبت و ارزشمند برنامه‌هاي اينچنيني اين است كه با افرادي كه به نوعي در جنگ بسيار موثر بوده‌اند، آشنا شويم و نتيجه اين‌گونه برنامه‌ها شكل‌گيري منابع موثر براي آثار، فيلم‌ها و سريال‌هاي بعدي دفاع مقدس است.
وي درباره مخاطبان برنامه گفت: سعي ما بر اين بود كه ابتدا برنامه براي مخاطبان عام جذاب باشد. به همين خاطر گزارش‌هايي را در برنامه به تصوير كشيديم كه مردم كمتر آنها را ديده‌اند. همچنين سعي كرديم بحث‌هايي كه مطرح مي‌كنيم هم جذاب باشد. خاطره‌گويي و داستان‌نويسي در جنگ جذابيت زيادي براي مردم دارد اما رفتن به لايه‌هاي دوم جنگ يعني ادبيات جنگ و مباحث تخصصي و تحقيقات جنگي بسيار جسارت مي‌خواهد و روايت اين كار را انجام داد.
نوباوه افزود: در بسياري از مواقع احساس مي‌كرديم حرف‌هاي ناگفته زيادي مانده كه نتوانستيم در يك فرصت 60 دقيقه‌اي به آن بپردازيم و خيلي بهتر است كه چنين برنامه‌هايي ادامه داشته باشد و بتوانيم به صورت همه‌جانبه به آن بپردازيم.
چرا كه ما در زمينه فيلمسازي دفاع مقدس در برخي از موارد ضعف داريم و بخشي از اين ضعف به اطلاعات و مستندهاي كمي برمي‌گردد كه در اختيار ما قرار دارد. اما اگر برنامه‌هاي تخصصي مانند روايت به صورت مداوم پخش شود شايد بتواند به غني كردن اين منابع كمك كند.
مهراوه فردوسي / گروه راديو و تلويزيون