آخرين آراي ملا احمد نراقي در «مفتاح الاحکام»

گزيده نظريات فقهي ملا احمد نراقي در كتاب «مفتاح الاحکام» به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و مرکز احيای آثار اسلامی از سوي موسسه بوستان كتاب به زودي منتشر خواهد شد.

ابراهيم رباني، كارشناس ارتباط با مراكز علمي و فرهنگي موسسه بوستان كتاب، ضمن بيان اين مطلب اظهار داشت: «مفتاح الاحكام» آخرين تأليف ملا احمد نراقى است که در بردارنده گزيده نظریات او در زمينه اصول فقه و خلاصه كتاب‌هاى اصولى اوست.

اين كتاب به طور خلاصه و كوتاه، قاعده‌های کلی علم اصول را آموزش می‌دهد، از این‌رو شايسته است به عنوان كتاب درسى مرحله سطح در حوزه‌هاى علميه مورد توجه قرار گيرد.

علامه مولى احمدبن محمد مهدى نراقى، معروف به فاضل نراقى (متوفي 1245 قمري) چهاردهم جمادى الثانى، در عهد سلطنت كريم خان‌زند سال 1185 قمري در خاندان علم و فضيلت در نراق ديده به جهان گشود.

وى دوران نوجوانى و جوانى را در شهر كاشان و در محضر پدر بزرگوارش محقق نراقى (متوفي 1209 قمري) در سال‌هاى 1190 تا 1205 در پانزده سال اواخر عمر پدر بزرگوارش به تحصل دوره‏هاى مقدمات، سطح و خارج گذراند و عمده تحصيل او در اين ايام بود.

او پس از مدت کوتاهی به خاطر هوش و استعداد سرشارش به مقام تدریس دروس سطح مثل «معالم‏» و «مطول‏» در حوزه علمیه رسید. سال ۱۲۱۲ همراه پدرش به عراق(عتبات عالیات) رفت و هر دو در درس آقا محمد باقر وحیدبهبهانی‏ شرکت کردند. سپس به ایران(کاشان) بازگشتند. او پس از مدتی دوباره به عراق(نجف و کربلا) رفت و پس تحصیل، تدریس، تحقیق، تألیف كرد و به درجه اجتهاد رسید، اما به‌دلیل وفات پدرش در سال ۱۲۰۹ هجري قمري به زادگاهش کاشان آمد و به جای پدرش مسوولیت اداره حوزه علمیه و تدریس را عهده‌دار شد.

گوناگونی در زمینه‌های آثار ملا احمد نراقي نشان دهندهٔ مهارت‌هایش است. اغلب آثارش در تکمیل آثار پدرش یا شرح آنهاست.، به طوری که به بسیاری، او را مسبّب شهرت پدرش می‌دانند. تعداد دقیق آثار او مشخّص نیست. بنا ر نسخه‌ای خطّی، تالیفات ملا احمد تا سال ۱۲۲۸ هجری قمری یعنی ‏زمان کتابت طاقدیس، به ۱۸ جلد مي‌رسيد.

برخي مجموع تصنیفات و تالیفات ملا احمد در زمینه‌های گوناگون تا حدود ۲۳ عنوان گفته‌اند، اما تا کنون ۳۴ اثر منتسب به يافت شده است.

كتاب‌هايي نظير وسیلة النجات، معراج‌السعادت‏، مستند الشیعه‏ فی احکام الشریعه، الخزائن، مشکلات العلوم، شرحی بر تجرید الاصول، اساس الاحکام فی تنقیح عمد مسائل الاصول بالاحکام، اسرار الحج، سیف الامه و برهان المله، الرسائل و المسائل، خلاصه المسائل و رسالة فی منجزات المریض از جمله تأليفات اين انديشمند اسلامي‌اند.

مولى احمد نراقى در ميان علماى قرون اخير از جايگاه خاصى برخوردار است. در علوم مختلف اصول فقه، حديث، رجال، درايت، رياضيات، نجوم، حكمت، كلام، اخلاق، ادبيات و شعر سرآمد علماى زمان خود بود. هوش سرشار، سهولت فراگيرى علوم متعدد، عمق تحقيق و وسعت تتبع و عنايات خاص الهى، او را در طول تاريخ دانشمندان شيعه به عنوان فقيهى كم نظير مطرح ساخته است.

وى از همان دوران جوانى مسووليت مرجعيت، رياست و زعامت دين و دنياى مردم كاشان و قسمت‌هاى وسيعى از ايران را برعهده داشت و كلمات معاصران و علماى پس از وى شاهد بر اين مطلب است.

از آثاري كه در سال‌هاي اخير درباره اين انديشمند ديني به رشته تحرير درآمده‌اند، مي‌توان كتاب‌هاي «اندیشه سیاسی ملا احمد نراقی» و «دانستنی‌های نراقی، مجموعه فواید علمی و عملی از خزائن عالم محقق ملا احمد نراقی، قدس سره» را نام برد.

چاپ اول كتاب «مفتاح الاحکام» در شمارگان 1200 نسخه، 156 صفحه، قطع وزیری و جلد شومیز به زودي از سوي موسسه بوستان كتاب منتشر خواهد شد.

 منبع: خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)