رویدادهای مهم 16 شهريور در گذر تاریخ

شهادت شهيد احمد بشاره صيفی (1359ش)
اشاره:
شهيد احمد بشاره صيفي در مهرماه سال ۱۳۱۸ هجري شمسي در روستاي رستم‌آباد از توابع شهرستان مهران (استان ايلام) چشم به جهان هستي گشود. احمد، تحصيلاتش را تا کلاس ششم ابتدائي (نظام قديم) ادامه داد و به‏واسطه فراهم نبودن شرايط مناسب براي ادامه تحصيل و نبود امکانات کافي، به شغل کشاورزي روي آورد. احمد با تحمل سختي‌ها، راه را براي رشد فرزندانش هموار ساخت. احمد بشاره صيفي سرانجام در سحرگاه روز شانزدهم شهريورماه سال ۱۳۵۹ هجري شمسي بر اثر اصابت ترکش ناشي از گلوله‌هاي توپ دشمن بعثي هنگام اشغال شهر مهران در سن چهل و يک سالگي به مقام عظماي شهادت نائل گرديد

تظاهرات عظيم مردمي ضد رژيم پهلوي به دعوت روحانيت در سراسر كشور (1357 ش)
اشاره:
تظاهرات روز عيد فطر، در13 شهريور سال 57، زمينه را براي تظاهرات 16 شهريور فراهم آورد. در روز 16 شهريور 57، در پي دعوت جامعه روحانيت مبارز، حدود دو ميليون نفر از مردم قهرمان تهران به عنوان اعتراض به رژيم، در ميدان شهياد تجمع كردند. در اين روز، نام ميدان شهياد به ميدان آزادي تغیير يافت. در اين راهپيمائي، در حالي كه آيت‏الله طالقاني پيشاپيش جمعيت حركت مي‏كرد، مورد هتك حرمت از سوي مزدوران رژيم طاغوت قرار گرفت. ولي انبوه مردم و توقف آنها در خيابان، مانع اقدام پليس گرديد. در ادامه در ميدان آزادي، قطعنامه‏اي كه تهيه شده بود قرائت و مورد تأیيد و تصويب مردم قرار گرفت. در اين قطعنامه، آزادي و استقلال، حكومت اسلامي با رهبري امام خميني، آزادي زندانيان سياسي، انحلال ساواك و برچيده شدن رژيم شاه مطرح شده بود. به دنبال تظاهرات مفصل و همه جانبه امروز در تهران و شهرستان‏ها، هيئت دولت تصويبنامه‏اي صادر و به موجب آن مقرر گرديد از بامداد روز هفدهم شهريور، در تهران و يازده شهر قم، تبريز، مشهد، اصفهان، شيراز، آبادان، اهواز، كرج، قزوين، كازرون و جهرم حكومت نظامي به مدت شش ماه برقرار گردد.

تصويب اعلام حكومت نظامي در تهران
به درخواست شريف امامي نخست وزير پهلوي (1357ش)
اشاره:
به دنبال تظاهرات ميليوني و خشم‏آلود چند روز اخير ملت انقلابي ايران عليه رژيم سفاك طاغوت، جعفر شريف امامي، نخست وزير رژيم پهلوي، روز شانزدهم شهريور 57، از دو مجلس شوراي ملي و سنا تقاضاي تشكيل جلسه فوق العاده كرد و بعد از ظهر همان روز، جلسه هيئت وزيران تشكيل شد. در اين جلسات، مدتي درباره تسلط يافتن به اوضاع و راه‏هاي جلوگيري از آشوب‏ها و آتش سوزي‏ها تبادل افكار گرديد. سرانجام شريف امامي ضمن سخناني افزود كه كشور به جريان يك توطئه ضد مردمي قرار گرفته است و محركين اين توطئه نيز شناخته شده‏اند و چاره‏اي جز بازداشت آنان نيست. با قوانين فعلي نمي‏توان متعرض آنان شد و صلاح در اين است كه براي تسلط به امور و مهار كردن تظاهرات، در تهران و چند شهرستان ناآرام، حكومت نظامي برقرار شود. شريف امامي قول داد كه اعلام حكومت نظامي صرفاً به منظور دستگيري محركين و عوامل خارجي است و به هيچ وجه براي مقابله با مردم نمي‏باشد. به اين ترتيب هيئت وزيران، برقراري حكومت نظامي را به تصويب رساند. همزمان با اولين روز از حكومت نظامي در هفدهم شهريور 57، هزاران تن از مردم انقلابي به خاك و خون كشيده شدند و اين حادثه زوال رژيم ستمشاهي را سرعت بخشيد.

رحلت عالم ديني، آيت ‏الله «حاج ميرزا محمدباقر آشتياني» (1363ش)
اشاره:
حاج ميرزا محمدباقر بن احمد آشتياني، در سال 1284ش (1323ق) در خانداني اهل علم و فضيلت در تهران به دنيا آمد. وي پس از فراغت از سطوح اوليه، به نجف اشرف رفت و در محضر درس آيات عظام: سيد ابوالحسن اصفهاني، آقا ضياءالدين عراقي، سيدابوالحسن اصفهاني و ميرزاي نائيني، فقه و اصول را آموخت. آيت‏الله آشتياني از آن پس در تهران اقامت گزيد و ساليان طولاني در مدرسه مروي به تدريس معقول و منقول همت گماشت. ايشان همچنين مدتي نمايندگي و وكالت مطلقه از طرف آيت‏الله سيد ابوالقاسم خوئي داشت و شهريه حوزه علميه قم را از طرف معظمٌ له مي‏پرداخت. از اين دانشمند فرهيخته بيش ازسي اثر برجاي مانده كه كتاب النكاح، كتاب الصّوم، كتاب القضا، تعليقاتي بر فرائد و رساله‏اي در لباس مشكوك از آن جمله‏اند. ميرزا محمدباقرآشتياني سرانجام در شب هفدهم شهريور 1363ش برابر با دوازدهم ذي‏حجه 1404ق در هفتاد و نه سالگي در تهران درگذشت و در شهر ري به خاك سپرده شد.

ارتحال فقيه بزرگوار، آيت‏الله «سيد حسين بُدَلا» (1382ش)
اشاره:
آيت‏الله سيد حسين بدلا در سال 1286ش (1326ق) در قم به دنيا آمد. وي در ابتدا به فراگيري علوم اسلامي روي آورد و از محضر استاداني همچون: شيخ ابوالقاسم كبير قمي، آخوند ملاعلي همداني و سيد محمدرضا گلپايگاني استفاده نمود. آيت‏الله بدلا از آن پس در درس آيت‏الله شيخ عبدالكريم حائري يزدي حاضر شد و طي ساليان متمادي، به مدارج بالاي علمي و اخلاقي دست يافت. ايشان از آن پس، به تبليغ و ترويج معارف دين و احكام شرعي پرداخت و منشأ خدمات خير گرديد. همچنين حضور آيت‏الله بدلا در حوزه در مقطع فشارهاي رضاخاني و تلاش‏هاي آيت‏الله حائري يزدي جهت حفظ اين كانون نشر معارف ناب دين، دوستي عميق با آيت‏الله سيدمحمود طالقاني، حضور مداوم و ارتباط با محافل ديني و ملي تهران، موجب گشته بود كه در شناخت ماهيت جريان‏هاي فرهنگي و سياسي جامعه و حوزه، از نگاهي موشكافانه و عبرت‏جو برخوردار باشد. ذهن و ضمير او به مثابه گنجينه‏اي گرانسنگ و منحصر به فرد از گفتني‏هاي تاريخ معاصر ايران و خصال و مَلكات كرداري طيف گسترده‏اي از مراجع و عالمان حوزه، ميراث ارزنده‏اي براي طلاب جوان و پژوهشگر به شمار مي‏رفت كه در اين رهگذر، تعداد زيادي از وجود ايشان بهره بردند. ايشان با اكثر علما و بزرگان حوزه علميه قم در طي هشتاد سال اخير مراوده و رفاقت داشت و سال‏هاي سال، نماز جماعت يكي از مساجد بزرگ شهر قم را اقامه مي‏كرد. آيت‏الله بدلا سرانجام در شب 16 شهريور 1382ش (9 رجب 1424ق) در 96 سالگي درگذشت و در حرم حضرت معصومه مدفون گرديد.

رویدادهای مهم 19 شوال در گذر تاریخ

درگذشت «يعقوب ليث صفاري» فرمانروا و بنيانگذار سلسله‏ ي صفاريان(265 ق)
اشاره:
خصلت ‏هاي جوان‏مردانه‏ي يعقوب ليث صفار، باعث جذب مردم به سوي وي شد و پس از مدتي، مردم سيستان در جنوب شرقي ايران، او را به اميري برگزيدند. يعقوب ليث پس از چندي، قدرت يافت و با كمك هوادارانِ خود، چندين شهر ايران را تصرف كرد و دولتي منسجم و يكپارچه در ناحيه‏ي سيستان ايجاد نمود. يعقوب در سال 261 ق با سپاهي عظيم عازم فتح بغداد، پايتخت حاكمان عباسي شد ولي از قواي عباسي شكست خورد و عقب نشيني نمود. وي كه سلسله‏ي صفاريان را در جنوب شرقي ايران تاسيس كرده بود بعد از اين شكست، در حال تجهيز قواي ديگري بود كه بيمار شد و پس از چندي درگذشت.

انتشار پول كاغذي در ايران توسط «گيخاتو» فرمانروای مغولي(693 ق)
اشاره:
وقتي كه گيخاتوي مغول به فرمانروايى ايران رسيد به سبب آن كه از مرض شفا يافته بود، فرمان آزاد كردن زندانيان را صادر كرد و از خزانه‏ي مملكت، آنچه كه در دستش رسيد، در بين تهي‏دستان و درباريان تقسيم نمود. اين بخشش‏ها، كشور را به كمبود درآمد و فقر اقتصادي دچار ساخت و خزانه را تهي نمود. در اين هنگام وزير گيخاتو كه مي‏دانست در چين پول كاغذي رواج دارد، براي جبران كمبود مالي و برگشتِ طلا و نقره به خزانه، دستور تأسيس چاپخانه‏اي را در تبريز صادر كرد و به رواج نوعي اسكناس كه «چاو» نام داشت اقدام كرد. هرچند اين پول مورد قبول مردم واقع نشد و آن را معتبر نشمردند، ولي اين گام، زمينه‏اي براي به كارگيري پول كاغذي در معاملات روزمره‏ي مردم را فراهم آورد.

وفات شيخ «محمدغزالي» دانشمند معاصر(1416 ق)
اشاره:
در تاريخ 1334 هـ.ق . در يک خانواده ساده و متدين در روستاي «نکلاالعنب» واقع در استان بحيره، کودکي ديده به جهان گشود که بعدها به عنوان يکي از متفکرين بزرگ جهان اسلام معروف و مشهور شد. پدرش شيخ احمد السقا که يکي از تجار روستا به شمار مي‌آمد و دوستدار رسول‌ صلي‌الله عليه واله وسلم و آل رسول علهيم‌السلام بود. قبل از تولد محمد، خوابي شيرين ديد که او را به پسري به نام محمد غزالي بشارت دادند. او چقدر از اين رويا خوشحال بود و آرزوي تحقق آن را داشت. پس از مدتي خداوند به اين انتظار پايان داد و پسري به او عطا کرد. محمد، پس از گذراندن دوران کودکي، براي فراگيري ادبيات عرب و مقدمات علوم اسلامي، وارد مکتب خانه روستا شد. وي در بدو ورود، به حفظ قرآن مشغول و موفق شد در سن ده سالگي کل قرآن را حفظ کند. غزالي بعدها درباره آن روزها مي‌گويد: هنگامي که به حفظ قرآن مشغول بودم، صبحگاهان، هنگام استراحت، پس از نمازهاي يوميه، هنگام قدم زدن، قبل از خواب و در تنهائي قرآن را حفظ و مرور مي‌کردم. بعدها هم که بازداشت شدم، مرتب قرآن را ختم مي‌کردم و در آن تنهائي وحشت‌زا، قرآن انيس و مونس من بود. محمد، به دليل مشکلات مالي پدر، دوران کودکي را با سختي گذراند، پدرش احمد، شش فرزند داشت، و نمي‌توانست به آنها به صورت مطلوب، رسيدگي کند، لذا اتاق محمد بسيار کوچک و محقر بود، وي شب‌ها روي فرشي نازک که بر کف حجره انداخته بودند، مي‌خوابيد ولي با آن همه سختي و مرارت، تمام هدف او در آن سنين کودکي حفظ قرآن بود.وي از تحصيل، با هدف کسب مدارج علمي به شدت نهي مي‌نمودند، و معتقد بودند که القاب علمي، اخلاص را از بين مي‌رود.
پس از چهار سال تحصيل در 1360 هـ. ق. در سن 26 سالگي، موفق شد از دانشگاه الازهر فارغ‌التحصيل شود. همچنين موفق به کسب اجازه دعوت و ارشاد و اجازه تدريس در دانشگاه الازهر گرديد. غزالي در دانشکده اصول دين و مرکز بررسي‌هاي عربي و اسلامي دانشگاه الازهر مشغول تدريس و فعاليت علمي شد. همچنين سالياني چند، رياست شوراي معارف اسلامي دانشگاه عبدالقادر را به عهده داشت و به عقيده صاحبنظران، اعتبار اين دانشگاه در دوره‌هاي فوق‌ليسانس و دکتراي رشته‌هاي فرهنگ اسلامي، مباني دين و شريعت اسلام و... بيشتر مرهون کلاس‌هاي درس غزالي بوده است.

رویدادهای مهم 6 سپتامبر در گذر تاریخ

* تولد «جان دالتون» دانشمند معروف انگليسي (1766م)
* مرگ «ملك فيصل اول» پادشاه پيشين عراق (1933م)
* روز ملي و استقلال «سوازيلند» از استعمار انگلستان (1968م)