رویدادهای مهم 5 شهريور در گذر تاریخ

روز بزرگداشت و تولد «محمد بن زكرياي رازي»
دانشمند نامدار جهان اسلام (244ش)
اشاره: محمد بن زكرياي رازي در سال 251 هجري قمري در شهر ري متولد شد.
در اوان جواني به فراگيري علم كيميا و شيمي پرداخت و در اثر بخار و دود ناشي از زرگري، چشم‏هايش وَرَم كرد و براي معالجه، نزد طبيبي رفت. آن طبيب پانصد اشرفي طلا به عنوان حق معالجه از او گرفت و به رازي گفت: كيميا همين است نه عمليات تو. محمد بن زكريا، از آن پس ترك كيمياگري كرد و در سن چهل‏سالگي به تحصيل طب پرداخت تا آن‏كه مرجع تمامي اطباي زمان خود شد. شهرت او در ميان همگان به حدي رسيد كه عَرَب‏ها او را طبيب المسلمين و به مناسبت اين‏كه كتاب‏هاي او به زبان عربي است، جالينوس العَرَب، خوانده‏اند. رازي بعدها به سرپرستي بيمارستان‏هاي معروف عصر خود از قبيل بيمارستان بغداد و ري برگزيده شد. همچنين كشف الكل از جمله نتايج تحقيقات او در كيميا بوده است. براي محمد بن زكرياي رازي، 56 كتاب در طب، 33 كتاب در علوم طبيعي، 17 كتاب در فلسفه، 14 كتاب در الهيات، 22 كتاب در كيميا و ده‏ها اثر ديگر در علوم مختلف ذكر كرده‏اند كه تا 184 عنوان بر شمرده شده است. سرانجام اين دانشمند بزرگ مسلمان در 60 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد و در ري مدفون گشت. سالروز تولد اين پزشك شهير مسلمان و ايراني، برابر با پنجم شهريور، در جمهوري اسلامي ايران به عنوان روز بزرگداشت اين شخصيت برجسته علمي نامگذاري شده است.

* روز داروسازي
استعفای دولت «جمشيد آموزگار» و تشكيل دولت عوام فريب «جعفر شريف‏ امامي» (1357 ش)
اشاره: پس از ناكامي دولت جمشيد آموزگار در كنترل ناآرامي‏هاي مردمي عليه رژيم پهلوي، محمدرضا شاه، جعفر شريف امامي، عامل سرسپرده خود را براي تشكيل دولت، مأمور كرد. وي قصد داشت تا با عوام فريبي، اعتراضات گسترده‏اي را كه در سراسر كشور رو به فزوني مي‏رفت، كنترل كند بنابراين درصدد برآمد تا با دادن وعده‏هاي پوچ، مردم را آرام سازد. او در ابتدا دستور لغو تاريخ مجعول شاهنشاهي و جايگزيني تاريخ هجري را صادر كرد و سپس فرمان تعطيلي قمارخانه‏ها را داد. شريف امامي كابينه خود را دولتِ آشتي ملي عنوان نمود و قصد داشت با رياكاري خود را به علماء نزديك سازد. اما اين كارها تأثيري بر انقلاب جوشان مردمي نداشت و برپايي اجتماع عظيم روز عيد فطر سال 1357 و روزهاي بعد، و نيز كشتار مردم تهران در جمعه خونين هفدهم شهريور، چهره واقعي او را آشكار ساخت. او كه به دروغ، خود را دوستدار ملت مي‏خواند تنها دوازده روز پس از كسب قدرت، كشتار كم سابقه‏اي را در تهران به راه انداخت. وي سرانجام پس از قتل عام دانش‏آموزان و دانشجويان در سيزدهم آبان 57، با بر جاي گذاشتن پرونده‏اي سياه و ننگين و آغشته به خون ملت غيور و مسلمان ايران، مجبور به كناره‏گيري گرديد.

تعويض تاريخ موهوم شاهنشاهی به سال هجری شمسي (1357 ش)
اشاره: محمدرضا پهلوی كه مي‏دانست اتكاي اصلي مخالفانِ رژيم، اسلام است، درصدد برآمده بود تا ريشه‏هاي اين مكتب را خشك كند. به همين جهت در شهريور سال 1354 ش در مراسم افتتاح مجلس دوره بيست و چهارم، در سخناني عنوان كرد كه قصد دارد فرهنگ ايراني را از عوامل بيگانه‏اي كه در اين فرهنگ راه يافته‏اند، نجات دهد. در اين راستا، مجلس سنا و مجلس شوراي ملي در يك اجلاس مشترك به رياست جعفر شريف امامي تصويب كردند كه مبدأ تاريخ، از هجري شمسي به شاهنشاهي تغيير يابد و آغاز سلطنت در ايران و جلوس كوروش هخامنشي به عنوان مبدأ تاريخ ايران عنوان گرديد. اين قانون ننگ‏آور با مخالفت و تحريم بسياري از مردم و علماء مواجه گرديد و سرانجام با روي كار آمدن دولتِ عوام فريب شريف امامي و به منظور فريب افكار عمومي در شهريور 1357، ملغي شد. هرچند، كار رژيم از اين نمايش‏هاي ساختگي گذشته بود و چيزي نمي‏توانست، انقلاب توفنده مردم مسلمان را از حركت باز دارد.

رویدادهای مهم 8 شوال در تگذر تاریخ

درگذشت «عضدالدوله ديلمي» معروف‏ترين امير آل بويه در نجف اشرف(372 ق)
اشاره: عمادالدوله ديلمي در سال 338 ق جانشيني خود و امارت فارس را به عضدالدوله تفويض نمود. عضدالدوله معروف‏ترين امير آل‏بويه است و در طول سلطنت خويش در فتح بلاد و آبادي شهرها و ساختن كاخ‏ها همت گماشت. در زمان عضدالدوله اقتدار او از سواحل درياي عمان تا شام و در حدود مصر مسلم گرديد. بند امير در فارس از آثار اوست. همچنين نخستين بار در بغداد خطبه به نام او خواندند. عضدالدوله مذهب شيعه داشت و دربارش مجمع دانشمندان بود و كتاب‏هاي بسياري به نام او نوشته‏اند. جنازه‏ي او را در جوار حرم مطهر علي‏بن ابي‏طالب(ع) به خاك سپردند.

انتشار نخستين شماره از روزنامه‏ ی (مجلس)(1324 ق)
اشاره: روزنامه‏ي مجلس، توسط يكي از مشروطه خواهان به نام ميرزا محمدصادق طباطبائى تأسيس شد. او فرزند يكي از رهبران صدر مشروطيت به نام آيت الله سيّد محمد طباطبائى بود. شايان ذكر است كه در پي اعلام مشروطيت و آزادي مطبوعات، تعداد روزنامه‏هاي ايران رو به افزايش نهاد وده‏ها روزنامه در شهرهاي مختلف ايران منتشر شد. اما نخستين روزنامه‏ي عهد مشروطه كه بعد از گشايش مجلس شوراي ملي در ايران به چاپ رسيد، روزنامه‏ي مجلس بود كه به درج اخبار و وقايع مجلس شوراي ملي مي‏پرداخت.

تخريب بُقاع متبركه‏ ی ائمه‏ یبقيع(ع) در مدينه‏ي منوره توسط وهابيون سعودی (1344 ق)
اشاره: با تسلط يافتن وهابيون بر مدينه، قبور ائمه‏ي شيعه و بسياري از بزرگان اسلام توسط اين فرقه‏ي منحرف ويران گرديد. تا آن زمان، بر روي قبور ائمه‏ي شيعه و ساير بزرگان اسلام كه در مدينه مدفون بودند، گنبد و ضريح قرار داشت، اما از اين زمان به بعد وهابيون باتخريب قبور و از بين بردن ضريح و گنبدي كه بر روي تربت ائمه و بزرگان اسلام قرار داشت، مسلمانان را از فيض زيارت بارگاه آن بزرگواران محروم ساختند. از جمله قبوري كه در جريان اين واقعه ويران گرديد، بارگاه و مقبره‏ي امام حسن مجتبي(ع)، امام سجاد(ع)، امام محمد باقر(ع) و امام جعفر صادق(ع) بود. اين حركت وحشيانه‏ي وهابيون، جهان اسلام، به ويژه ايرانيان را شديداً متأثر نمود و در امر سفر حجاج ايراني هم اختلال ايجاد كرد. علاوه بر ويراني قبور ائمه‏ي شيعه، قبر حضرت عبدالله و حضرت آمنه پدر و مادر حضرت رسول(ص)، مالك، پيشواي مالكي، عباس عموي پيامبر، اسماعيل از فرزندان امام جعفر صادق(ع) و... نيز به طور كامل ويران گرديد. لازم به ذكر است كه قوت گرفتن فرقه‏ي وهابي در عربستان، از ناگوارترين حوادث تاريخ اسلام در قرن چهاردهم هجري است.