گروه انديشه: در روزگار امروز پرچمداران كفر با تمام توان درصدد انتشار پيام‌های ناصواب خود در قالب هنر، به صورتی زيبا در سراسر جهان هستند و در چنين فضايی دين‌باوران نبايد از قدرت مقوله‌های هنری غفلت ورزيده و با پيش‌انگاره ناصحيح روی خوش نشان ندادن دين به هنر، خود را از اين موهبت الهی محروم كنند.

حجت‌الاسلام و المسلمين علی نصيری، رئيس مؤسسه معارف وحی و خرد، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، درباره كتاب در آستانه نشر خود با نام «هنر و زيباشناسی از نگاه قرآن» اظهار كرد: هنر رهاورد خلاقيت و زيبايی‌طلبی انسان است كه اقبال به آن با سرشت او در آميخته است و اين هر دو موهبت را انسان از خداوند وام گرفته است.

وی با اشاره به دو صفت خلاقيت و زيبايی‌طلبی در وجود انسان گفت: خلاقيت از صفات كماليه حضرت حق است: «إِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْخَلاَّقُ الْعَلِيمُ»(حجر/86) كه جلوه‌ای از آن در انسان به وديعت نهاده شده و زيبايی از صفات جماليه حضرت باری‌تعالی است: «ان الله جميل و يحب الجمال» كه با سرشت آدمی آميخته شده است.

نويسنده كتاب «راز جاودانگی قرآن كريم» اضافه كرد: آثار هنری به خاطر خلاقيتی كه به همراه دارند، مورد تحسين همگان قرار می‌گيرند و به جهت زبه تصوير كشيدن زيبايی، شيفتگی آدمی را به همراه می‌آورند و از سويی ديگر، انسان در مقابل صفت كماليه سر تعظيم فرود آورده و در مقابل فطرت شيفته می‌شود؛ بنابراين هنر هماهنگ و هم‌آوا با فطرت و نظام تكوين، دارای زبانی جهانی و همه‌فهم است كه مرز و جغرافيا نمی‌شناسد و می‌تواند به سرعت پيام خود را با تأثيرگذاری شگرف به مخاطبان خود در اقصی نقاط جهان برساند.

وی در ادامه با اشاره به بازديد چندصد ميليونی مردم از گونه‌های مختلف آثار هنری در جای‌جای جهان و نيز تصويرگری انواع پيام‌های نيك و بد در قالب فيلم‌های مختلف، درباره جايگاه هنر و مقوله‌های هنری در نظام تشريع و از منظر اديان آسمانی و به‌ويژه اسلام، بيان كرد: بايد توجه داشت كه هنر و مقوله‌های هنری در طول تاريخ بسان شمشير دو لبه عمل كرده است.

در اين كتاب اين مدعا مورد تأكيد قرار گرفته كه اسلام هماهنگ با اصل اعتدال و در پاسخ به نيازهای فطری، در كنار خط بطلان كشيدن بر آن دسته از مقوله‌های هنری كه در خدمت باطل قرار می‌گيرند، از هنر مثبت كه در خدمت حق و ارزش‌های انسانی قرار دارد، حمايت می‌كند

حجت‌الاسلام نصيری افزود: هنر گاهی به صورت گفتاری شيوا و دلنشين در قالب خطابه پيامبران يا نثری استوار و دلچسب بسان متن قرآن و يا شعری نغز و حكيمانه در خدمت دين و دينداری درآمده و گاه در قالب آوای شهوت‌برانگيز موسيقی يا تصاوير و صحنه‌های بدآموز در عرصه نمايش، زمينه‌ساز انحراف اخلاقی بشريت شده يا در شكل شعر و قصه برای تثبيت پايه‌های ستم و ستمگران به كار رفته است.

وی خاطرنشان كرد: ما در هزاره سوم و در روزگاری بسر می‌بريم كه از آن به عصر انفجار اطلاعات ياد می‌شود و جهان با همه گستردگی آن، به دهكده‌ای تبديل شده و و رسانه‌ها در اين دهكده پيوسته در حال بمباران اطلاعاتی مخاطبان خود هستند. پرچمداران كفر نيك دريافته‌اند كه هر پيامی كه در قالب هنر درآيد، علاوه بر تأثيرگذاری و ماندگاری، با سرعت قابل انتشار است و می‌تواند ذهن و جان مخاطبان را در اختيار خود قرار دهد و آنان را از باورهای دينی و ارزش‌های اخلاقی تهی سازد.

پيش‌انگاره ناصحيح روی خوش نشان ندادن دين به هنر

اين استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اين‌كه دشمن همه توان خود را به‌كار می‌بندد تا پيام‌های ناصواب خود را در قالب هنر و به صورتی زيبا در سراسر جهان منتشر سازد، گفت: در چنين فضايی دين‌باوران نبايد از قدرت و جايگاه هنر و مقوله‌های هنری غفلت ورزيده و با پيش‌انگاره ناصحيح روی خوش نشان ندادن دين به هنر، خود را از اين موهبت الهی و فطری محروم سازند.

وی با اشاره به اين‌كه متأسفانه با وجود پی‌بردن جهانيان به نقش تأثيرگذار هنر، اين مبحث مهم، جای خود را در تحقيقات حوزه و دانشگاه ما باز نكرده است، اظهار كرد: كتاب «هنر و زيباشناسی از نگاه قرآن» گامی كوچك در اين زمينه است كه در آن با واكاوی شش مقوله از مقوله‌های هنری، ديدگاه اسلام كه در قرآن و روايات انعكاس يافته، مورد بازخوانی قرار گرفته است.

عضو هيئت علمی دانشگاه علم و صنعت ايران افزود: در اين كتاب اين مدعا مورد تأكيد قرار گرفته كه اسلام هماهنگ با اصل اعتدال و در پاسخ به نيازهای فطری، در كنار خط بطلان كشيدن بر آن دسته از مقوله‌های هنری كه در خدمت باطل قرار می‌گيرند، از هنر مثبت كه در خدمت حق و ارزش‌های انسانی قرار دارد، حمايت می‌كند.

وی در معرفی اين اثر بيان كرد: مباحث اين كتاب در هشت فصل تنظيم شده كه فصل نخست به مباحثی مانند مفهوم هنر، ديرينه هنر، طبقه‌بندی هنر و هنر و زيبايی در كتاب تكوين پرداخته و در فصل دوم فلسفه هنر، ديدگاه‌ها درباره فلسفه هنر و نيز مباحثی چون علل رويكرد به مقوله‌های هنری و علل مخالفت با آنها مورد بررسی قرار گرفته است.

اين محقق و پژوهشگر ادامه داد: فصل سوم درباره نثر قرآن به عنوان برجسته‌ترين و زيباترين متن مقدس، فصل چهارم دربار شعر و جايگاه آن در فرهنگ اسلامی و فصل پنجم به بررسی هنر قصه و نقش تأثيرگذار آن در ترويج ارزش‌های اخلاقی بحث و بررسی كرده است.

رئيس مؤسسه معارف وحی و خرد عنوان كرد: موسيقی به عنوان يكی از پرچالش‌ترين مقوله‌های هنری موضوع بحث فصل ششم اين كتاب است، فصل هفتم به بررسی ديدگاه فقها درباره هنر نقاشی و مجسمه‌سازی پرداخته و در فصل هشتم نيز به هنر نمايش، به عنوان رساترين ابزار پيام‌رسانی پرداخته شده است.

وی تصريح كرد: اين كتاب بر اساس پايان‌نامه بنده در مقطع كارشناسی ارشد با عنوان «بررسی جايگاه هنر از نگاه قرآن و روايات» كه در سال 1377 در دانشكده الهيات دانشگاه تهران دفاع شد، سامان يافته كه پيش از اين با عنوان «قرآن و هنر» توسط انتشارات مركز قرآن كريم المهدی(ع) منتشر شده بود و اينك با بازنگری و افزودن مباحث جديد و به‌روز از سوی انتشارات «وحی و خرد» وابسته به مؤسسه معارف وحی و خرد منتشر خواهد شد.

يادآور می‌شود، كتاب «هنر و زيباشناسی از نگاه قرآن» به قلم حجت‌الاسلام و المسلمين علی نصيری، به زودی از سوی مؤسسه معارف وحی و خرد منتشر خواهد شد.