جام جم آنلاين: كم‌كم ماه رمضان از راه مي‌رسد و همه با شور و اشتياق آماده مي‌شوند تا به استقبال اين روزها و هفته‌هاي پرخير و بركت بروند اما نبايد فراموش كنيم اين خود ما هستيم كه بايد عاقلانه و منطقي روزهاي گرم و طولاني تابستان را كه امسال با روزهداري همراه شده است، بگذرانيم تا نهايت بهره را از اين ماه ببريم.
يكي از مهم‌ترين پرسش‌ها هم در مورد بيماري‌هاي گوارشي و روزه داري است و از اين‌رو به نظر مي‌رسد بيماران مبتلا به مشكلات گوارشي بايد موارد خاصي را در نظر داشته باشند تا اين ماه به سلامت و بدون كوچك‌ترين مشكلي به پايان برسد.
دكتر مژگان فروتن، فوق‌تخصص بيماري‌هاي گوارش، كبد و مجاري صفراوي در اين زمينه به جام‌جم مي‌گويد: مطالعاتي كه در مورد تاثير روزهداري بر سلامت بدن انجام شده، نشان مي‌دهد مدياتورهاي التهابي طي روزهداري كاهش يافته و گروهي از چربي‌هاي مفيد افزايش مي‌يابد، در حالي كه چربي‌هاي مضر كمتر مي‌شود.
روزهداري و بيماري‌هاي دستگاه گوارش
بسياري از افراد تصور مي‌كنند غذا نخوردن موجب بروز بيماري‌هاي مختلف شده و سلامت دستگاه گوارش را به‌خطر مي‌اندازد، در حالي‌كه متخصصان تاكيد مي‌كنند كم‌آبي مساله‌اي است كه بايد بيشتر مورد توجه قرار گيرد.
دكتر فروتن ضمن تاكيد بر همين نكته مي‌گويد: در مواردي كه كم‌آبي موجب تشديد بيماري‌هاي گوارشي مي‌شود، فرد بايد با مشورت پزشك معالج روزه بگيرد.
اين دانشيار دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي با اشاره به مواردي كه كم‌آبي مي‌تواند بيماري را تشديد كند، توضيح مي‌دهد: به عنوان نمونه هنگام ابتلا به اسهال شديد يا در بيماري‌هاي كبدي پيشرفته مانند سيروز و بخصوص براي افرادي كه از داروهاي ادرارآور استفاده مي‌كنند حتما بايد قبل از روزهداري با پزشك مشورت شود.
به گفته وي، روزهداري موجب تشديد بيماري‌هاي شايع دستگاه گوارش مانند اسيد ريفلكس و روده تحريك‌پذير نمي‌شود و حتي در مواردي ممكن است اين بيماري‌ها طي اين ماه بهبود يابد.
اين فوق‌تخصص گوارش مي‌افزايد: كوليت التهابي نيز يكي از مشكلات شايع گوارشي است كه اگر بيماري فعال نباشد، روزه گرفتن بلامانع است، ولي در صورتي كه بيمار دچار علائم فعال بيماري مانند خونريزي يا اسهال باشد، توصيه مي‌شود از روزهداري خودداري كند.
به گفته دكتر فروتن، اگر سنگ كيسه صفرا بدون علامت باشد نيز روزهداري موجب تشديد يا بزرگ‌شدن آن نمي‌شود. به همين دليل روزه گرفتن براي افرادي كه سنگ بدون علامت كيسه صفرا دارند، منعي ندارد.
روزهداري با زخم‌هاي دستگاه گوارش
به گفته دكتر فروتن به طور كلي در شرايطي كه پزشك تشخيص مي‌دهد بيمار دچار زخم فعال اثني‌عشر يا معده است، چون روزهداري مي‌تواند موجب خونريزي شود، بهتر است فرد روزه نگيرد. ولي در ساير موارد مانند زخم‌هايي كه درمان شده يا سوءهاضمه و گاستريت، روزهداري با نظر پزشك بلامانع است.
اين فوق‌تخصص بيماري‌هاي گوارش تاكيد مي‌كند: فردي كه به بيماري‌هاي گوارشي مبتلاست، حتما بايد قبل از شروع ماه رمضان براي درمان به پزشك مراجعه كرده و با مشورت او داروهايش را حتما هنگام سحر و افطار مصرف كند.
وي با اشاره به اهميت پيروي از رژيم غذايي مناسب طي ماه رمضان توضيح مي‌دهد: براساس علائم گوارشي فرد، غذاهاي محرك مانند فست فودها و سس‌ها و همچنين انواع نوشيدني‌هاي گازدار و حبوبات طي ماه رمضان بايد با دقت بيشتري مصرف شود بنابراين توصيه مي‌شود افرادي كه مشكل خاصي ندارند، روزه‌هايشان را بگيرند، ولي رژيم غذايي را نيز با دقت بيشتري انتخاب و طي اين ماه از پرخوري اجتناب كنند.
با كم‌آبي مقابله كنيد
وقتي ماه رمضان با گرماي تابستان همراه مي‌شود، تشنگي و كم‌آبي بدن بيشتر از گرسنگي اهميت مي‌يابد و به‌همين دليل لازم است نكاتي را در اين زمينه به خاطر بسپاريم تا روزهاي گرم و طولاني ماه رمضان هر چه راحت‌تر سپري شود و مشكلي نيز براي ما ايجاد نشود.
دكتر فروتن در اين مورد چنين توصيه مي‌كند: بهتر است با يك ليوان آب ولرم يا چاي كمرنگ همراه با عسل يا خرما افطار كنيد. همچنين مصرف يك فنجان سوپ ساده سبزي‌ها نيز انتخاب مناسبي است تا الكتروليت‌هايي كه طي روزهداري از دست رفته است، جبران شود.
به گفته وي، بهتر است ميان افطار و شام يك ساعت فاصله باشد و شام نيز مانند روزهاي معمول گذشته تهيه و صرف شود بنابراين مي‌توان براي شام از برنج يا نان، گوشت يا حبوبات و سالاد همراه با روغن زيتون استفاده كرد. در ضمن، يادتان باشد در فاصله ميان شام تا سحر از ميوه‌هاي آبدار و مايعات نيز به اندازه كافي استفاده كنيد.
اين دانشيار دانشگاه علوم پزشكي شهيدبهشتي مي‌افزايد: كم‌آبي يكي از موضوعاتي است كه بسياري از بيماران گوارشي را با مشكل روبه‌رو خواهد كرد و بخصوص كساني كه دچار يبوست هستند بايد اين مورد را در نظر داشته باشند.
بيماري‌هاي كبدي و روزهداري
دكتر فروتن درباره بيماري‌هاي كبدي مي‌گويد: زماني كه فرد به بيماري كبدي مبتلاست، براساس مشكلش بايد در مورد روزهداري او تصميم گرفته شود؛ به عنوان مثال اگر فردي با هپاتيت حاد روبه‌روست، با توجه به شرايطش بهتر است روزه نگيرد، ولي در مورد هپاتيت‌هاي مزمن معمولا منعي براي روزهداري وجود ندارد، مگر اين‌كه بيمار از داروهاي خاصي استفاده كند كه بايد با نظر پزشك معالج در اين مورد تصميم گرفته شود.
وي با بيان اين‌كه به بيماري مزمن كبدي، سيروز گفته مي‌شود درباره اين بيماري چنين توضيح مي‌دهد: اگر با سيروز جبران شده روبه‌رو باشيم، فرد با نظر پزشك معالج مي‌تواند روزه بگيرد، ولي اگر فرد به سيروز جبران نشده يا بيماري پيشرفته كبدي مبتلا باشد، ممكن است روزهداري موجب بروز مشكلاتي شده و در نتيجه شايد طبق نظر پزشك معالج توصيه شود از روزهداري خودداري كند.
گرسنگي زخم‌معده نمي‌آورد
به گفته دكتر فروتن، روزهداري احتمال ابتلا به زخم اثني‌عشر يا زخم‌معده را افزايش نمي‌دهد، ولي رعايت رژيم غذايي مناسب طي روزهداري موجب مي‌شود علائم گوارشي مانند سوءهاضمه، نفخ و يبوست كمتر شود.
نيلوفر اسعدي‌بيگي - جام‌جم