جام جم آنلاين: گرماي زياد اگزوز برخي هواپيماها، مهندسان را به فكر ساخت ژنراتور ترموالكتريكي انداخت كه انرژي اتلافي را به نيروي الكتريكي در پرواز تبديل ميكند.
تيمي متشكل از مهندسان شركت «سرمايش الكترونيكي» (Electronic Cooling Solutions, ESC) يك ژنراتور ترموالكتريك از گازهاي خروجي داغ موتور به نام EHTEG را ساختهاند كه ميتوان آن را روي موتور يك پهپاد كار گذاشت تا انرژي اتلافي حاصل از اگزوز را در پرواز به نيروي الكتريكي تبديل كند.
ابتدا مهندسان شركت ESC طراحي اوليه ژنراتور EHTEG و تحليل و بهينهسازي طراحي گرمايي را انجام دادند. سپس تيم لنگلي اين ژنراتور را ساخته و آزمايش كردند و بر اساس نتايج آزمايش مجددا آن را طراحي كردند.
در موتورهاي احتراق داخلي معمولا حدود 30 تا 40 درصد انرژي سوخت به نيروي پيشران تبديل ميگردد و بقيه انرژي از طريق اصطكاك داخلي و گرماي گاز خروجي تلف ميشود.
بازيابي انرژي اتلاف شده از طريق اصطكاك كه معمولا از بدنه داغ موتور دفع ميشود، بسيار دشوار است و از طرفي اين انرژي، سهم كمي از كل انرژي اتلافي را دارد.
اما براي افزايش كارايي كلي بهترين انتخاب، گرمايي است كه از طريق گازهاي خروجي تلف ميشود، زيرا معمولا اين انرژي درحدود همان مقدار (يا بيشتر از) نيرويي را توليد ميكند كه به شفت انتقال مييابد.
ژنراتور EHTEG طوري ساخته شده كه بدون بهخطر انداختن ايمني پرواز، به طور مكانيكي به هواپيما وصل و با موتور آن هماهنگ ميشود، اين ژنراتور، انرژي مورد نياز خود را از گرماي گازهاي داغ خروجي بدون كاهش عملكرد موتور استخراج ميكند.
اين اختراع، همچنين بيشترين اختلاف دماي ممكن بين ماژولهاي ترموالكتريك را هنگام كار كردن موتور در بيشترين محدودههاي دمايي آنها فراهم ميسازد.
در نهايت اين كه چون اين محصول قرار بوده روي هواپيما نصب شود، طوري طراحي شده تا كمترين وزن و نيروي پساي آيروديناميكي را دارا باشد.
امير توكلي كاشي - جام جم