جام جم آنلاين: به پشتي صندلي هواپيما در مسير ايران و عربستان تكيه دادهايد و روزنامهها را ورق ميزنيد يا زير كولر خانهتان نشستهايد و به بستن چمدانهايتان براي عمره فكر ميكنيد و چشمتان به اين گزارش افتاده است.
به هر حال، آسان از اين هشدار نگذريد! گزارش ما را بخوانيد چون اگر مراقب نباشيد، گرماي عربستان ميتواند كاري كند كه همه مدت عمره تان را در بيمارستان بگذرانيد.
تا دو ماه ديگر به گواه سازمان حج و زيارت گرماي هواي عربستان زير آفتاب به 70 درجه و در سايه به 50 درجه ميرسد و همين حالا هم، گرماي هوا به حدي است كه گرمازدگي را به يكي از اصليترين مشكلات زائران تبديل كرده است و بخشي از مراجعات به پزشكان، به همين دليل است، بنابر اين ضرر نميكنيد اگر نرسيده به عربستان، درباره گرمازدگي، راههاي پيشگيري از آن و اقدامات اوليه هنگام گرمازدگي اطلاعاتي به دست بياوريد.
اين علامتها يعني خطر
گرمازدگي عارضهاي است كه در آن تعادل گرمايي بدن مختل ميشود و علت آن، ناتواني بدن در دفع گرما به علت گرماي محيط اطراف است و اگر بيمار گرمازده بموقع از خدمات پزشكي استفاده نكند حتي ممكن است جانش را از دست بدهد.
گرمازدگي اگرچه همه زائران را تهديد ميكند اما برخي گروهها بيشتر از ديگران در معرض خطر هستند. افراد مسن، كودكان، ديابتيها، چاقها، مبتلايان به بيماريهاي قلبي و حتي مبتلايان به بيماريهاي گوارشي كه به سرعت دچار اسهال ميشوند، از جمله گروههايي هستند كه بيشتر از ديگران مستعد ابتلا به گرمازدگي هستند.
دكتر سيدعلي رياض، رييس مركز پزشكي حج و زيارت در گفتوگو با جامجم درباره نشانههاي اوليه گرمازدگي ميگويد: در اين حالت، بدن از حالت عادي داغتر و پوست خشك تر شده است، بيمار دچار تهوع، سردرد و سرگيجه ميشود و نبضش كند ميزند.
گرمازده آنطور كه اين پزشك توضيح ميدهد تند تند نفس ميزند. دچار گرفتگي و درد عضلاني ميشود. در مراحل اوليه، ممكن است پوستش قرمز شود اما پس از مدت كوتاهي ناگهان رنگش ميپرد.
علاوه بر اين، گرمازدهها ممكن است رفتارهاي عجيبي هم پيدا كنند، مثلا ممكن است حرفهاي بيربط بزنند، منطق شان را از دست بدهند و عصبي و پرخاشگر و بيحوصله شوند.
بيشتر ما وقتي حرف از گرمازدگي ميشود، كسي را تصور ميكنيم كه سر تا پايش از عرق خيس شده است در حالي كه دكتر رياض ميگويد تعريق در گرمازدهها متوقف ميشود و اين دقيقا همان دليلي است كه باعث ميشود تعادل گرمايي بدن شان به هم بخورد و يكي از نشانههاي مهم گرمازدگي نيز به حساب ميآيد.
اقدامات براي گرمازدهها
تشخيص علائم گرمازدگي دشوار نيست و ميشود به محض ظهور آنها اقدامات لازم را براي پيشگيري از شديدتر شدن عوارض گرمازدگي انجام داد.
رياض در اين زمينه توضيح ميدهد: نخستين گام اين است كه از آفتاب به سايه برويد. پوششتان را سبك كنيد براي مثال اگر كت داريد آن را از تن در بياوريد و دكمههاي پيراهن را باز كنيد.
گاهي گرمازدگي آنقدر شديد ميشود كه فرد گرمازده نميتواند كمكي به خودش كند و نيازمند ياري ديگران ميشود. به همين خاطر از اين قسمت به بعد، توصيههاي ما براي كساني است كه همراه فرد گرمازده هستند.
رئيس مركز پزشكي حج و زيارت تاكيد ميكند: يكي از نوشيدنيهايي كه ميتوانيد به سرعت براي فرد گرمازده آماده كنيد يك ليتر آب است كه يك قاشق چايخوري نمك در آن حل شده باشد.
او ميافزايد: بيمار را باد بزنيد. اسفنجي را خيس كنيد و با آن، بدن فرد گرما زده را خنك كنيد. مهمترين بخش از بدن كه بايد خنك شود سر و گردن است. همچنين بايد پاهاي بيمار را بالا بگيريد تا خون بيشتري به سرش برسد.
چهطور جلوي گرما زدگي را بگيريم
مهمترين نكتهاي كه رئيس مركز پزشكي حج و زيارت بر آن تاكيد ميكند اين است كه زائران بايد تا آنجا كه ممكن است از ترددهاي غير ضروري خارج از هتل به ويژه در ساعتهاي اوج گرما يعني از ساعت 11 صبح تا 3 بعد از ظهر، بپرهيزند.
او هشدار ميدهد: هميشه يك بطري آب همراهتان داشته باشيد و در فواصل زماني معين آن را بنوشيد و منتظر تشنه شدن نمانيد.
كنترل رژيم غذايي هم براي جلوگيري از گرمازدگي اهميت دارد. به گفته رياض، زائران در گرما نبايد پرخوري كنند يا غذاهاي زياد چرب بخورند. همچنين بايد از نوشيدن نوشابههاي گازدار، آبميوههاي صنعتي، قهوه و چاي بپرهيزند و به جاي آنها، آب، شربت خاكشير و شربت آبليمو مصرف كنند.
اين پزشك با اشاره به اين كه بهترين زمان براي خروج از هتل پيش از طلوع آفتاب و پس از غروب آن است، هشدار ميدهد: اگر از هتل بيرون ميرويد حتما از كلاه و عينك آفتابي استفاده كنيد. لباسهاي سبك، بخصوص كتان بپوشيد. هر روز دوش ولرم بگيريد. در سايه حركت كنيد و اگر ناچار شديد در آفتاب قرار بگيريد دست كم، هر نيم ساعت،10ـ پنج دقيقه در سايه استراحت كنيد.
مريم يوشيزاده - گروه سلامت