اندیشمند سخن سیاستمدار را تکرار نمی کند/ علم یک شبه متحول نمی شود
رئیس فرهنگستان علوم با تمایز میان مطالبات سیاسی سیاستمداران و عکس العمل علمی اندیشمندان در برابر این مطالبات، گفت: وظیفه اندیشمند، گام عملی برای دغدغه های جامعه است و نباید شعار و خواسته دیگران در محافل علمی تکرار شود.
دکتر رضا داوری اردکانی، رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر درباره رویکردها و نگرش های مختلف به تحول علوم انسانی و تداخل حوزه های سیاست و اندیشه در برنامه ریزی تحول، ترسیم مقصد را از اولین مولفه های این حوزه برشمرد و گفت: هنگامی که شما شوق و عشقی داشته باشید، همه نیرو و توان خود را متمرکز می کنید تا به آن افق معین برسید و این امر در بحث تحول علوم انسانی، از اولیات است که باید مسیر و هدف نهایی ترسیم شود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه سخنانش افزود: هدف ما در این حوزه صرف تکامل علمی و علم اندوزی نیست، بلکه همه این مباحث و فعالیت ها هنگامی شکل می گیرد که من و شما مسئله و دغدغه ای داشته باشیم و بخواهیم آن را حل کنیم.
مؤلف کتاب «وضع کنونی تفکر در ایران» برنامه داشتن در هر حوزه ای را منوط به تعیین مبدأ و مقصد و راهکارها دانست و اظهار داشت: برنامه داشتن به این معناست که من بدانم کجا هستم و چه دارم و در نهایت به کجا خواهم رفت و علاوه بر همه اینها چه راهکارهایی برای رسیدن به آن مقصد می توانم داشته باشم.ما چنین برنامه ای برای توسعه نداریم و برنامه هایمان نیز منسجم نیستند.
عضو هیئت امنای دانشگاه تهران در ادامه سخنانش به بررسی حوزه سیاست و اندیشه در تداخل برنامه ها و تعیین راهکارها پرداخت و گفت: سیاستمدار حق دارد که بگوید دانشمندان باید در علوم تحولی به وجود آورند، اما تکرار این سخن از سوی یک اندیشمند بیهوده است. بدین معنا که اگر اندیشمندی به این تحول معتقد است باید در عمل این تحول را دنبال کند؛ نه اینکه او نیز سخنرانی کند و بگوید علوم باید اسلامی شود!
عضو شورای عالی یونسکو درایران که مدعی بود این حق سیاستمدار است که خواهان امری مانند تحول علم باشد، ادامه داد: اندیشمندان در مقابل این سخن یا باید علم را متحول کرده و یا اینکه اساس این تحول را ناشدنی نشان دهند.
وی در پاسخ به پرسش خبرنگار مهر که از رویکرد خود ایشان در این باره سؤال کرد، اظهار داشت: من دارم بر روی این مسئله فکر می کنم. من درباره این مسئله سؤال می کنم. از چه کسی سؤال می کنم؟! از همکارانم می پرسم و با هم دیالوگ برقرار می کنیم.
مؤلف کتاب «فلسفه در روزگار فروبستگی» تصریح کرد: باید سوالاتی از این دست را پاسخ داد: چه تغییری می خواهید بدهید؟ بر چه اساسی می خواهید تغییر بدهید؟ چه کسی می خواهد تغییر بدهد؟ چرا اصلا می خواهید تغییر دهید؟ وقتی شما تغییر می دهید یعنی می خواهید بگویید که این امر حاضر بد است و بخشی از آن کج است و آن یکی خوب است و من خوب را می شناسم.
مؤلف کتاب «سنت و تجدد» در همین باره افزود: بنابراین باید در وهله اول بیاییم و تحقق کنیم و ببینیم که بد چیست و خوب کدام است؟ نابجا و بجا چیست؟ کار سیاستمدار را به خودش بسپاریم. سیاستمدار طرح سیاسی خودش را دارد. اگر او حرفی می زند، من باید فکر کنم و کار خودم را انجام دهم.
مؤلف کتاب «سیاست، تاریخ، تفکر» در بخش پایانی سخنانش با تأکید بر اینکه علم یک شبه متحول نمی شود، اظهار داشت: اگر می خواهید علم متحول شود، باید این تحول در طول چند دهه و حتی چند نسل تغییر کند. نمونه این تحول را می توانید در غرب ببینید که از علم قرون وسطی تا علم جدید، سده ها طول کشید. این چیزی نیست که کسی بنشیند و امسیت کردیا و اصبحت عربیا!(شب را چونان کُردی بسر آورده، بامدادان به سان عربی گردیده ام) این راه رفتنی است و باید طی شود.