جام جم آنلاين: ليگ برتر فوتبال طي اين سال‌ها نتوانسته است پديده جديدي را به فوتبال ايران معرفي كند، تنها در اين عرصه 150 ميليارد توماني از كيسه ورزش دولتي ايران خارج شده و ضمن آن هواداران و دوستداران فوتبال بازي‌هايي را به نظاره نشسته‌اند كه هنوز هم بر كاكل بازيكنان با تجربه و پا به سن گذاشته خود مي‌چرخد.
شايد اگر بازيكني چون كريم باقري نيز با 38 سال سن اراده مي‌كرد و مي‌خواست كه در عرصه ليگ يازدهم حضور داشته باشد، هيچ مانعي را در اين راه جلودار خويش نمي‌ديد و مي‌توانست پا به پاي جوانان رقابت كند.
هزينه‌هاي سرسام‌آور در ليگ برتر فوتبال ايران در شرايطي صورت مي‌گيرد كه به قول مجيد جلالي مربي سرد و گرم چشيده فوتبال، در 15 سال اخير فوتبال باشگاهي ايران نتوانسته است يك پديده را نيز معرفي كند. در ليگ تازه به پايان رسيده ليگ يازدهم نيز وضعيت تفاوت زيادي با فصول قبلي رقابت‌ها نداشت و تيم‌ها نتوانستند با نگاه نتيجه‌گراي خود، پديده تازه‌اي را به فوتبال ايران معرفي كنند. صاحب‌نظران و كارشناسان فوتبال دليل اين مساله را بي‌اهميت شدن فوتبال پايه در نزد مديران باشگاهي مي‌دانند كه مي‌خواهند به صرف نتيجه‌گرايي، چند مدتي حضور خود را در راس باشگاه‌ها تداوم بخشند.
نگاه فست فودي به بازيكنان
حسن روشن پيشكسوت استقلال و فوتبال ملي كشورمان در گفت‌و‌گو با جام‌جم با اشاره به اين‌كه ليگ يازدهم خالي از پديده بوده است، سطح رقابت‌هاي برگزار شده را پايين دانسته و مي‌گويد: شايد اگر بخواهيم مفهومي به پديده اشاره كنيم بايد بگوييم پرسپوليس پديده اين فصل از مسابقه‌ها بود، چرا كه با وجود هزينه‌هاي بالاي صورت گرفته و به‌كار‌گيري مربي شناخته‌شده‌اي چون مصطفي دنيزلي، در پايان رتبه دوازدهم جدول رده‌بندي را به خود اختصاص داد.
وي در عين حال سطح كيفي رقابت‌هاي ليگ امسال را نازل دانسته و اضافه مي‌كند: متاسفانه نگاه نتيجه‌گراي مديران، آينده باشگاه‌ها را دچار مخاطره كرده است تا اين وسط حاضري‌خوري آفتي بزرگ براي فوتبال باشگاهي ايران باشد.
امير حاج‌رضايي نيز از اين حيث با حسن روشن هم‌عقيده است و در تحليل شرايط موجود از نگاه فست‌فودي به بازيكنان ياد مي‌كند.
اين كارشناس فوتبال كشورمان كه معتقد است بيشتر باشگاه‌هاي ايراني به كارهاي پايه‌اي نمي‌پردازند، تصريح مي‌كند، حاضري‌خوري باشگاه‌ها عاملي شده است تا پديده‌هايي را در ليگ برتر فوتبال رويت نكنيم.
هر چند سال پيش سازمان ليگ باشگاه‌ها را موظف كرد آكادمي‌هاي فوتبال خود را راه‌اندازي كرده و در اين زمينه توجهي اساسي به سازندگي در فوتبال داشته باشند، اما به گفته امير حاج‌رضايي به جز يكي دو باشگاه، ساير باشگاه‌ها در ايران به دنبال كارهاي پايه‌اي نيستند. او در اين زمينه مي‌گويد: مديران اين باشگاه‌ها عادت دارند به بازار رفته و بازيكنان مورد نظرشان را بخرند، نه اين‌كه آنها را با صرف هزينه كمتر پرورش دهند. متاسفانه اين خريدها هم از كانال‌هاي آلوده صورت مي‌گيرد.
حاج‌رضايي كه تاكيد دارد بايد با استفاده از بهترين مربيان در مقاطع پايه و بهره‌گيري از علم و دانش روز، تحولي اساسي را در فوتبال باشگاهي ايران ايجاد كرد، تصريح دارد: تا زماني كه مبناي كارهاي ما در فوتبال علمي نباشد، نبايد انتظار داشت كه بتوانيم از ليگ بازيكنان پديده برداشت كنيم. زيرساخت‌هاي ما فراهم نيست و قوانين مدوني در زمينه حمايت از فوتبال پايه وجود ندارد. متاسفانه به بچه‌ها به ديد فست‌فودي نگاه مي‌شود و تا زماني كه اين ديد وجود دارد، نبايد منتظر بيرون آمدن بازيكنان پديده از دل ليگ باشيم.
پنجعلي: ريشه‌اي كار نمي‌شود
محمد پنجعلي، كاپيتان اسبق تيم ملي و پرسپوليس نيز نظري مشابه حسن روشن و امير حاج‌رضايي دارد و معتقد است ريشه‌اي كار نكردن در فوتبال، شرايط را به گونه‌اي ساخته كه هنوز هم بازيكنان با تجربه و پا به سن گذاشته در حضور بازيكنان جوان، جلب توجه كرده و مي‌درخشند.
وقتي از وي مي‌پرسيم آيا ليگ يازدهم بازيكن پديده‌اي را در دل خود پرورش و معرفي كرده است؟ بي‌درنگ مي‌گويد نه و در توضيح اين‌كه چرا فوتبال ما با وجود هزينه 150 ميليارد توماني در يك فصل، از معرفي تنها يك پديده عاجز است چنين اضافه مي‌كند: فوتبال ما تا مادامي كه به پول دولت محتاج است و هزينه‌هايش تمام و كمال از جيب مردم پرداخت مي‌شود، نمي‌تواند اميدوار باشد كه در وضعيت موجود تغيير مثبتي ايجاد شود. متاسفانه در حال حاضر رويكرد نتيجه‌گرايي مديران، همه را به سوي كارهاي آني زودگذر سوق داده است، مثل اين‌كه اگر ضعفي در خط دفاع ديده مي‌شود، به جاي چاره‌جويي اساسي، بلافاصله در صدد اين برمي‌آيند كه با استخدام يك مدافع با قيمت گزاف، اين ضعف را برطرف كنند كه صد البته اين سياست پاسخگو نيست.
وي مي‌افزايد: به طور طبيعي فوتبالي كه مي‌خواهد همواره در اوج باشد و با مدعيان آسيايي برابري كند، بايد براي يك لحظه نيز از كار ريشه‌اي غافل نشود. توجه به كارهاي پايه‌اي و شناسايي و پرورش استعدادهاي نوجوان و جوان، غناي كيفي فوتبال باشگاهي ما را به همراه خواهد داشت و نبايد به صرف پول‌هاي تزريق شده دولتي به فوتبال، خود را بي‌نياز از اين كار اساسي ديد.
پنجعلي در پاسخ به اين سوال كه آيا از ديد او بازيكناني چون اميد عاليشاه و رضا حقيقي پديده به حساب نمي‌آيند؟ مي‌گويد: با احترام به تلاش و كوشندگي اين بازيكنان، آنها را پديده نمي‌دانم و معتقدم بازيكنان خوبي بوده‌اند كه توانسته‌اند با استفاده از فرصت‌هاي ايجاد شده در تيم‌هايشان خودي نشان دهند، اما يقينا انتظاري كه ما از بازيكنان پديده داريم چيز ديگري است. اين پيشكسوت فوتبال در عين حال تصريح مي‌كند: فوتبال باشگاهي ايران جدا از اين‌كه چه تيم‌هايي در آن اول تا سوم مي‌شوند، بايد بتواند در دل خود چهره‌هاي تازه‌اي را در هر فصل به فوتبال ملي معرفي كند. در حقيقت اصل بر معرفي اين پديده‌هاست كه اگر ليگ از آن خالي شود، چشم‌انداز مثبتي پيش روي فوتبال ما قرار نمي‌گيرد. اگر طي اين سال‌ها ملاحظه مي‌شود كه نمايندگان ما در فوتبال آسيا نتيجه نمي‌گيرند، بخشي از دليل آن را بايد در بي‌توجهي به فوتبال پايه جستجو كرد.
فوتبالي بدون ارزش افزوده
بهمن فروتن نيز با اشاره به اين‌كه فوتبال ايران اصلا ارزش افزوده‌اي را در ليگ خود ندارد، به جام‌جم مي‌گويد: ليگ ايران به جاي آن‌كه نقش فزايندگي داشته باشد، تحليل برنده است و صرف نگاه نتيجه‌گرايي مديران باعث شده كه با غفلت از سازندگي در فوتبال، بازيكنان خوب نيز به مرور قدرت و نبوغ‌شان را تحليل‌رفته ببينند. وي با اشاره به اين‌كه برونو سزار برزيلي و فونيكه سي ماليايي، مهاجمان سپاهان و صنعت نفت آبادان از ديد وي، بازيكناني بودند كه با بازي‌هاي خوبشان ارزش افزوده ايجاد كردند، اضافه مي‌كند: هر چند كريم انصاري‌فرد با گلزني‌هاي خوب خود به عنوان آقاي گل فصل برگزيده شد، اما او قبلا پديده ليگ بوده است و بايد ناجي خط حمله تيم ملي فوتبال ايران باشد كه هنوز به اين جايگاه و موقعيت نرسيده است.
اين كارشناس فوتبال ايران دليل تهي شدن ليگ از پديده را در بي‌توجهي به فوتبال پايه دانسته و مي‌گويد: فوتبال باشگاهي ما از تيم‌هاي پايه خود بازيكني را جذب نمي‌كند كه در عرصه ليگ برتر ساخته و پرداخته شود. دليل آن نيز عدم سرمايه‌گذاري در فوتبال پايه است و به طور معمول نيز تيم‌هايي كه براي هر فصل 8 تا 10 ميليارد تومان سرمايه‌گذاري مي‌كنند، تيم‌هاي پايه‌شان به صورت اسپانسري اداره مي‌شود كه از دلشان بازيكنان خوب و با استعدادي بيرون نمي‌آيد. براي همين نيز باشگاه‌ها از تيم‌هاي پايه‌شان كمتر بازيكني را به خدمت مي‌گيرند تا با حاضري‌خوري صورت گرفته، كفگير فوتبال به ته ديگ خورده و نتيجه نيز اين شود كه الان بهترين بازيكن ليگ ما علي كريمي باتجربه است. بي‌ترديد وقتي عرضه‌اي در اين فوتبال وجود ندارد، حاضري‌خوري به عادتي مرسوم تبديل شده تا فوتبال‌مان روز به روز تحليل برود.
حجت‌اله اكبرآبادي / گروه ورزش