جام جم آنلاين: 12 فروردين سال 1358، اولين گام مردم سالاري در نظام اسلامي برداشته شد و مردم اين امكان را يافتند كه با راي مستقيم خود، شاكله حكومت آينده را پي ريزي كنند. تعيين نوع حكومت، فعل بي سابقه اي بود كه تاكنون مردم ايران تجربه نكرده بودند و بي هيچ تفصيل گسترده تري، اين موضوع از نكات پررنگ اين روز تاريخي به شمار مي آيد.
گرچه در ماه هاي واپسين سال 1357 هجري شمسي، مردم ايران در نهايت موفق شدند كه با تظاهرات گسترده در سراسر كشور، شاه را از تخت سلطنت به زير كشند و يكصدا فرياد "جمهوري اسلامي" را سر دهند اما به فرمان امام خميني(ره) و براي اتمام حجت با معاندان پرشمار انقلاب اسلامي، برگزاري همه پرسي براي تعيين ساختار حكومت ايران نيز در دستور كار قرار گرفت.

در اين همه پرسي تاريخ ساز، بيش از 98 درصد مردم ايران در جريان راي گيري روزهاي 10 و 11 فروردين ماه سال 1358 به نظام "جمهوري اسلامي" راي مثبت دادند.

اين حركت سرنوشت ساز مردم به حدي با اهميت و در خور تامل بود كه امام امت نيز اين بلوغ و شعور سياسي مردم را تحسين كرده و روز 12 فروردين را "روز عيد" نام گذاري كردند.

در اين رفراندوم سياسي بي سابقه، نكات بسيار با اهميتي به چشم مي خورد كه ذكر اين موارد مي تواند ما را در تحليل شفاف تر و علمي تر اين واقعه كم نظير، ياري رساند.

1- پس از گذشت بيش از دو هزار و 500 سال از هژموني حكومت هاي شاهنشاهي در ايران، اين اولين باري بود كه مردم ايران مي توانستند به صورت آگاهانه، آزادانه و با انتخاب خود، مدل حاكميت سياسي در كشور را تعيين كنند.

در واقع مي توان گفت، در روز 12 فروردين سال 1358، اولين گام مردم سالاري در نظام اسلامي برداشته شد و مردم اين امكان را يافتند كه با راي مستقيم خود، شاكله حكومت آينده را پي ريزي كنند.

"تعيين نوع حكومت"، فعل بي سابقه اي بود كه تاكنون مردم ايران تجربه نكرده بودند و بي هيچ تفصيل گسترده تري، اين موضوع از نكات بسيار پررنگ اين روز تاريخي به شمار مي آيد.

2- شكي نيست كه "انتخاب آزادانه" در روزي كه بعدها با نام "روز جمهوري اسلامي" خاطره انگيز شد، به عنوان يكي از برگ هاي درخشان تاريخ نظام مردم سالاري ديني در اذهان عمومي باقي خواهد ماند.

گرچه بر همگان مشهود بود كه قاطبه مردم ايران، بدون راي گيري نيز يكپارچه از تشكيل حكومت "جمهوري اسلامي" دفاع مي كنند اما امام راحل، باز هم اين خواست عمومي را به بوته آراي مردم گذاشتند و با صراحت عنوان كردند كه افراد در گزينش نوع حكومت آتي كشور، كاملا مختار هستند.

به بيان ديگر، پروسه آزادانه گزينش حكومت كه به دور از هرگونه جبر و فشاري در جريان راي گيري اعمال شد،‌ از ديگر مزاياي بسيار حياتي اين رفراندوم جاودانه بود كه به هيچ عنوان نمي توان از كنار آن به راحتي گذشت.

در همين راستا، امام خميني (ره)، جملات تاريخي ابراز داشتند كه نشان مي دهد ايشان تا چه ميزان به آزادانه بودن اين همه پرسي اهتمام مي ورزيدند.

"اين رفراندوم سرنوشت ملت ما را تعيين مي‌كند. اين رفراندوم يا شما را به آزادي و استقلال مي‌كشاند و يا مثل سابق، به اختناق و پيوستگي به غير. اين رفراندوم چيزي است كه همه بايد در آن شركت كنند. شما مي‌توانيد هر فرمي را كه مي‌خواهيد انتخاب كنيد. شما حق داريد و مي‌توانيد كه در اين ورقه جمهوري دمكراتيك را بنويسيد، رژيم سلطنتي يا هر چه را مي‌خواهيد بنويسيد. در اين مورد مختار هستيد."

3- در اين روز سرنوشت ساز شاهد بوديم كه دو عنصر "جمهوريت" و "اسلاميت" در تاريخ سياسي ايران زمين، به يكديگر گره مي خورد و اولين حكومت اسلامي مبتني بر آراي مردم، به طور رسمي در كشور ما اعلام حيات مي كند.

تلفيق دو فاكتور "جمهوريت" و "اسلاميت" براي شكل گيري كليه مناسبت هاي حكومتي، يك اتفاق بي سابقه ديگر بود كه براي اولين بار در نظام حكومتي ايران به وقوع پيوست.

گرچه حتي طرح اين نظام حكومتي نيز، مخالفت هاي زيادي را در بين گروه هاي سياسي عمدتا غير مذهبي برانگيخيت اما امام خميني(ره) براي به راي گذاري اين طرح، در مقابل افرادي كه از نظام جمهوري يا جمهوري دموراتيك سخن مي راندند، ايستادگي كردند و در پاسخ به اين سنگ اندازي ها عنوان كردند كه "مردم تنها يك چيز را مي‌خواهند: جمهوري اسلامي، نه يك كلمه كم و نه يك كلمه زياد."

4- نبايد از ياد برد كه مردم در روز 12 فروردين 1358، تنها به عنوان و نام يك سيستم حكومتي راي ندادند بلكه با انتخاب آگاهانه خود، چينش جديدي از حاكمان و شيوه نويني از اداره كشور را نيز انتخاب كردند.

در تشريح اين موضوع بايد خاطر نشان كرد كه مردم در روز 12 فروردين، براي تثبيت انقلاب خود و بيعت دوباره با آرمان هاي امام خميني(ره)، آزمون جديدي را با موفقيت از سر گذراندند و رسما به حكومتي راي دادند كه بنيانگذار انقلاب، اوصاف آن را بارها براي مردم تشريح كرده بود.

"در جمهوري اسلامي بايد تمام مسايلي كه در ايران است متحول بشود. در جمهوري اسلامي بايد دانشگاه ها متحول بشوند؛ دانشگاه هاي وابسته، به دانشگاه هاي مستقل متبدل بشود. فرهنگ ما بايد متبدل بشود؛ فرهنگ استعماري، فرهنگ استقلالي بشود. دادگستري ما بايد متحول بشود؛ دادگستري غربي به دادگستري اسلامي متبدل بشود. اقتصاد ما بايد متحول بشود؛ اقتصاد وابسته به اقتصاد مستقل متبدل بشود."

"بايد بازار ما بازار اسلامي باشد؛ بازار ما از بي‌انصافي بايد شستشو بشود. بايد دولت ما و همه دولت هايي كه بعدها مي‌آيند همه روي موازين اسلامي باشد، وزارتخانه‌ها روي موازين اسلامي باشند، ادارات دولتي روي موازين اسلامي باشند. بايد مملكتي كه رنگ طاغوت دارد مبدل بشود به مملكتي كه رنگ الله دارد. بايد مملكت طاغوتي به مملكت الهي تبديل شود."

به هر روي، پر بيراه نيست اگر روز 12 فروردين 1358 را روز "ثبت جهاني جمهوري اسلامي" ناميد.

تاييد دموكراتيك "جمهوري اسلامي" توسط آحاد مردم ايران، شيوه نويني از حاكميت را در پيشگاه مردم دنيا پرده برداري كرد كه اين گونه حكومتي در مقابل تمام "جمهوري هاي غربي" ايستاد و اثبات كرد كه دو رودخانه ي حيات بخش و گواراي "دين ورزي" و "مردم سالاري"، نه تنها با يكديگر سر جنگ ندارند، بلكه در نهايت هر دوي آنان به "درياي سعادت" ريخته خواهند شد.

امين جلالوند – خبرنگار جام جم آنلاين