جام جم آنلاين: روز اول فروردين ماه در تقويم مناسبت‌هاي علمي به عنوان روز زمين نامگذاري شده است.
اگرچه در سال‌هاي اخير روز دوم ارديبهشت (مصادف با 22 آوريل) به عنوان روز زمين يا روز زمين پاك جشن گرفته مي‌شود، اما در حقيقت اولين روز بهار كه همزمان با اعتدال بهاري است روز زمين نام دارد.

هدف از نامگذاري روزي به نام زمين افزايش آگاهي افراد نسبت به محيط زيست و دعوت از دوستداران محيط زيست براي حفاظت از زمين است.

نامگذاري اين روز و انتخاب روزي براي كره خاكي كه ساليان طولاني سكونتگاه ما انسان‌ها بوده است براي نخستين بار سال 1969 ميلادي در اجلاس يونسكو و توسط جان مك‌كانل ـ كه از فعالان صلح بود ـ مطرح شد.

در حقيقت اين روز، روزي براي قدرداني از محيط زيست است. در آن زمان فقط برخي كشورها اين روز را گرامي مي‌داشتند تا اين‌كه در سال 1970 ميلادي سازمان ملل متحد نخستين روز بهار را به عنوان روز جهاني زمين به ثبت رساند.

در همان زمان سناتور آمريكايي گيلورد نلسون نيز با برگزاري يك جلسه آموزشي در مورد محيط زيست در روز 22 آوريل، اين روز را به عنوان روز زمين نامگذاري كرد.

در بسياري از كشورها هفته زمين با آغاز روز زمين در نخستين روز بهار جشن گرفته مي‌شود و در اين هفته فعاليت‌هايي براي حفاظت از محيط زيست به صورت نمادين به اجرا در مي‌آيد.

اما در برخي كشورها نيز روز دوم ارديبهشت كه مصادف با 22 آوريل است به عنوان روز زمين نامگذاري شده است. در آغاز، اين روز فقط در ايالات متحده آمريكا به عنوان روز زمين جشن گرفته مي‌شد تا اين‌كه در سال 1990 اين روز توسط سازماني كه مسووليت ايجاد هماهنگي ميان كشورها براي برگزاري مناسبت‌هاي جهاني را به عهده داشت، به عنوان روز جهاني زمين انتخاب شد و پس از آن بسياري از كشورها تصميم گرفتند مراسم ويژه اين روز را همزمان با روز 22 آوريل اجرا كنند.

از آنجا كه از نظر علمي روز زمين مصادف با روزي است كه زمين از نقطه اعتدال بهاري عبور مي‌كند، در بعضي از كشورها مراسم روز زمين در روز اول فروردين (مصادف با 21 مارس) اجرا مي‌شود.

بي‌شك اين روزها زمين بيش از هر روز ديگري نيازمند كمك و پشتيباني است و در نظر گرفتن برنامه‌هايي براي افزايش آگاهي ساكنان زمين در روزي كه به همين عنوان نامگذاري شده است، مي‌تواند نقش بسيار مهمي در حفاطت از محيط زيست داشته باشد.

زمين اين روزها در معرض تهديد‌هايي جدي قرار گرفته است و ساكنان اين كره خاكي، ضرورت اتخاذ تصميماتي جدي براي كمك به زمين را بيش از پيش احساس مي‌كنند؛ مصرف بي‌رويه منابع كه موجب آلودگي محيط زيست شده و پيامد آن مواجه شدن با پديده گرمايش جهاني است.

گرمايش جهاني نيز به نوبه خود همه جوانب زندگي ساكنان زمين را به صورت مستقيم يا غيرمستقيم تحت تاثير خود قرار داده است.

زمين از گذشته‌هاي دور، سكونتگاهي پاك و عاري از هر گونه آلودگي براي موجودات زنده بوده است، موجوداتي كه يكي پس از ديگري چرخه حيات خود را روي زمين به پايان رسانده‌اند.

اما در سال‌هاي اخير كه انقلاب صنعتي تغييرات بزرگي را در روند زندگي انسان به ارمغان آورده است، شاهد افزايش آلودگي‌هاي زيست محيطي در سطح زمين بوده‌ايم كه هر يك به نوبه خود مي‌تواند به نابودي محيط زيست و منابع طبيعي منجر شود.

امروزه انسان‌ها به هر نقطه‌اي كه قدم مي‌گذارند، خواسته يا ناخواسته آن را آلوده مي‌كنند. استخراج و حمل و نقل مواد نفتي، نابودي جنگل‌ها و از بين رفتن جانوران وحشي ساكن اين جنگل‌ها و همچنين انفجار جمعيت انساني از جمله عواملي است كه زمين را در معرض تهديد قرار داده است حتي كوهستان‌ها هم اين روزها انباشته از آلودگي است، چه برسد به شهرهايي كه گاهي به درجه‌اي از آلودگي مي‌رسد كه بسياري از ساكنان را روانه بيمارستان‌ها مي‌كند. براستي چرا چنين اتفاقاتي براي زمين رخ داده است؟

روند كنوني تخريب محيط زيست كه افزايش جمعيت و مصرف بيش از اندازه منابع طبيعي به عنوان متهمان اصلي آن شناخته شده‌ است، حاكي از آن است كه اين كره خاكي آينده چندان روشني را پيش رو ندارد.

پس بهتر است در نخستين روز بهار كه مصادف با روز زمين است، يادمان باشد كره زمين سكونتگاه بزرگ همه ما انسان‌ها و مادر طبيعت است و تخريب آن مي‌تواند آينده انسان‌ها را در معرض خطر قرار دهد.

مترجم: فرانك فراهاني‌جم
منبع: UN/earthday.org