محمدعبده برای نخستين بار تفسير اجتماعی قرآن را مطرح كرد
محمد عبده معتقد بود قرآن برای آگاهی مردم نازل شده و اين آگاهی علاوه بر مسائل عبادی و اخلاقی، مسائل اجتماعی و سياسی مسلمين را نيز شامل میشود؛ او نخستين كسی بود كه تفسير اجتماعی قرآن را مطرح كرد.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا)، آيتالله محمد واعظزاده خراسانی، مؤسس دانشگاه مذاهب اسلامی و نائب رئيس اتحاديه علمای اسلامی، در همايش علمی تجليل از علامه شيخ محمد عبده و علامه شيخ محمدرضا مظفر، كه از ساعت 10 تا 12 امروز، ششم آذرماه، در سالن ماموستا شيخالاسلام دانشگاه مذاهب اسلامی برگزار شد، اين همايش را سومين همايش بزرگداشت علمای تقريب برشمرد.
وی اظهار كرد: در سال رحلت آيتاللهالعظمی بروجردی، مجمع جهانی تقريب مذاهب همايشی را با حضور 12 استاد در الازهر مصر برای تكريم از دو عالم تقريبی يعنی آيتاللهالعظمی بروجردی و شيخمحمد شلتوت برگزار كرد. دومين همايش به مناسبت تقدير ز سيدجمالالدين اسدآبادی بود و اين همايش كه برای تجليل از تجليل از دو تن از بزرگان تشيع و تسنن يعنی علامه شيخ محمد عبده و علامه شيخ محمدرضا مظفر برگزار میشود، سومين همايش در اين راستاست.
آيتالله واعظزاده خراسانی، در ادامه سخنان خود با اشارهای گذرا به زندگی محمد عبده، به بيان برخی از ويژگیهای علمی و مبارزاتی او و مراودات او با سيدجمالالدين اسدآبادی پرداخت و با بيان اين كه عبده عشق و علاقه خاصی به سيدجمال داشته است، تصريح كرد: رشيدرضا از قول محمد عبده نقل كرده كه روزی گفته بود، اگر از انبياء بگذريم، تاكنون مردی به استعداد سيد در عالم نيامده است!
وی در بخشی از سخنان خود با تشريح گوشههای از زندگی سيدجمال و تأثيرگذاری او بر عبده عنوان كرد: سيدجمال پس از تحصيل در مدارس ايران در نجف در محضر درس شيخ انصاری حاضر میشود و شيخ او را برای آشنايی با علم جديد به هند كه مستعمره انگلستان بود، میفرستد.
نائب رئيس اتحاديه علمای اسلامی با بيان اينكه گفته میشود، كلمه «تقريب» را برای نخستين بار سيدجمال برای وحدت شيعه و سنی در هند بهكار گرفت، افزود: مشهور است كه عبده پس از مدتی همراهی با سيدجمال و انتشار نشريه «عروةالوثقی» با او اختلاف سياسی پيدا كرده و به مصر بازگشت؛ چراكه معتقد بود قبل از حركت سياسی بايد مسلمانان را به معارف اسلام و در رأس آن قرآن آگاه كنيم.
وی ادامه داد: محمد عبده معتقد بود كه اعجاز قرآن در هدايت آن است و كتاب وحی برای بيداری و آگاهی مردم نازل شده و اين آگاهی علاوه بر مسائل عبادی و اخلاقی، مسائل اجتماعی و سياسی مسلمين را نيز شامل میشود؛ بنابر اين بايد آن را بهگونهای تفسير كرد كه مردم را علاوه بر وظايف عبادی و اخلاقی، به وظايف اجتماعی و سياسیشان نيز آگاه كند.
مؤسس دانشگاه مذاهب اسلامی با اشاره به برخی حاشيههای عبده بر آثار كلامی پيشين، وی را مردی مبتكر و خوشذوق خواند و با بيان اينكه عبده اولينبار تفسير اجتماعی قرآن را مطرح كرد، به بيان گوشههايی از ويژگیهای منهج تفسيری وی و تأثير آن بر جريانهای تفسيری پس از وی پرداخت.
يادآور میشود، در همايش علمی تجليل از علامه شيخ محمد عبده و علامه شيخ محمدرضا مظفر، كه از ساعت 10 تا 12 امروز يكشنبه ششم آذرماه، در سالن ماموستا شيخالاسلام دانشگاه مذاهب اسلامی برگزار شد، شخصيتهايی چون آيتالله تسخيری رئيس مجمع جهانی تقريب بين مذاهب اسلامی، سيدمحمد حسينی وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی، نايب رئيس اتحاديه جهانى علماى مسلمان، غلامحسين ابراهيمی دينانی، آيتالله بیآزار شيرازی رئيس دانشگاه مذاهب اسلامی و جمعی از اساتيد علمای شيعه و سنی حضور داشتند.