گفت‌و‌گو با سعيد خسروي، مجري طرح نخستين فرستنده تلويزيوني با قدرت خروجي هزار وات
تلويزيون ديجيتال، دريچه‌اي گشوده به جهان
جام جم آنلاين: اشاره: دريافت تصوير با وضوح بالا از نخستين روزهاي ساخت تلويزيون از مهم‌ترين دغدغه‌هاي توليدكنندگان و خريداران اين وسيله محسوب مي‌شده است. در سال‌هاي اخير با گذر از سيستم‌هاي آنالوگ و روي آوردن به سيستم‌هاي ديجيتال صنعت پخش تلويزيوني وارد مرحله جديدي از تاريخ خود شده است.
در اين ميان سازمان صدا و سيما نيز در راستاي توسعه امكانات و بهبود تجهيزات خود بر آن شد تا با نصب سيستم‌هاي «ديجيتال» پخش برنامه‌هاي تلويزيوني و راديويي بسيار مناسب را براي مخاطبان خود فراهم كند. گذر از دنياي آنالوگ به ديجيتال ما را بر آن داشت تا گفت‌وگويي با سعيد خسروي، كارشناس ارشد رشته مخابرات گرايش ماكروويو، مدير مهندسي شركت فرا افرند و مجري طرح نخستين فرستنده تلويزيوني با قدرت خروجي هزار وات در كشور داشته باشيم تا بيشتر درخصوص فرستنده‌هاي ديجيتال و آينده‌اي كه به ما هديه مي‌دهند، بدانيم.
تلويزيون ديجيتال چيست و چه تفاوتي با تلويزيون آنالوگ دارد؟
اطلاعات در سيستم ارسال آنالوگ به اين گونه است كه تصوير تلويزيون يعني اطلاعاتي را كه سيستم تلويزيون دريافت مي‌كند، روي دامنه سيگنال سواراست به عبارت ديگر دامنه سيگنال‌هاي دريافتي حاوي اطلاعات است كه در نهايت براي مخاطب پخش مي‌شود. چنانچه فرستنده در فضايي قرار گرفته باشد كه نويز در آن سيستم باشد، آن نويز روي دامنه سيگنال تاثير مي‌گذارد. در گيرنده‌ها نيز اين تغييرات مشاهده خواهد شد. به عنوان مثال ممكن است در سيستم آنالوگ با استارت يك ماشين، تصوير برفكي شود يا حتي صداي گيرنده نامفهوم شنيده شود. در صورتي كه با ظهورو بروز تكنولوژي مدرن و پديد آمدن تلويزيون‌هاي نسل جديد، اين اثرات تا حدود زيادي كاهش داده شد زيرا اطلاعات ارسال شده در سيستم ديجيتال روي دامنه سيگنال سوار نيست و فرمت دريافتي اطلاعات نيز تغيير كرده است. بنابراين سيگنال در سيستم ديجيتال يا با كيفيت دريافت مي‌شود يا نمي‌شود يعني اگر نويز از يك حدي بيشتر شود، شما سيگنالتان را نمي‌گيريد، اما اگر نويز در حد قابل قبولي باشد و مغايرتي با استانداردهاي سيستم پخش نداشته باشد، سيگنال با همان كيفيت ارسال و بدون نويز دريافت مي‌شود. بنابراين عمده‌ترين تفاوت سيستم‌هاي تلويزيوني ديجيتالي با آنالوگ در كيفيت دريافت سيگنال است.
آيا تنها تفاوت تلويزيون‌هاي ديجيتالي با آنالوگ فقط در كيفيت تصاوير و سيگنال‌هاي دريافتي است يا اين‌كه توانايي‌ها و قابليت‌هاي ديگري هم در اين دستگاه‌ها تعبيه شده است؟ مثلا گويا حجم دادهايي كه ما مي‌توانيم دريافت كنيم نيز افزايش پيدا خواهد كرد يا مي‌توانيم از زيرنويس مختلف و حتي زبان مختلف صوتي هم استفاده كنيم؟ آيا اين گفته‌ها واقعيت دارد؟
بله كاملا همين طور است. با استفاده از تجهيزات ديجيتال يك سري قابليت‌هاي كاربردي ديگري نيز به مجموعه اضافه مي‌شود. به عنوان مثال مي‌توان گفت در سيستم پخش آنالوگ نياز است كه براي هر كانال يك فرستنده بگذاريم در صورتي كه در سيستم ديجيتال تمامي كانال‌هاي در حال پخش مي‌توانند روي يك فرستنده و يك كانال پخش شوند. يعني اين امكان وجود دارد كه شما با توجه به عرض باند‌هايي كه در سيستم پخش تلويزيون است، تعداد كانال‌هاي خيلي زيادتري پخش كنيد و كيفيت پخش (نه كيفيت دريافت) بالا مي‌رود، اما در تلويزيون آنالوگ به هيچ عنوان نمي‌توان سيگنال HD باكيفيت خيلي بالا پخش كرد.
همچنين در سيستم جديد ديجيتال مي‌توانيم حجم بيشتري از اين اطلاعات را در واحد زمان دريافت يا ارسال كنيم و امكانات بيشتري را به اين مجموعه اضافه كنيم. به عنوان مثال هنگام پخش يك برنامه مي‌توانيم اين برنامه را با چندين زبان محلي مختلف بشنويم يعني تهراني‌ها مي‌توانند با زبان خودشان و مردم آذربايجان يا كردستان با گويش خودشان اين تصاوير را مشاهده كنند. همچنين هر محدوده‌اي مي‌تواند اين زبان را تغيير بدهد. بنابراين اين امكان وجود دارد كه مخاطب هنگام دريافت سيگنال با فشار دادن كنترل گيرنده‌اش بتواند زبان خود را انتخاب كند. حتي قادر خواهد بود براي تصوير در حال پخش نيز زيرنويس بگذارد. علاوه براين مي‌توان كارهاي بزرگ‌تري نيز انجام داد و سيستم را به يك شبكه اطلاعاتي تبديل كرد يعني سازمان صدا و سيما مي‌تواند اين امكان را در اختيار مصرف‌كنندگان قرار بدهد كه يك شبكه جامع اطلاعاتي داشته باشند يعني هر فرد بتواند از طريق گيرنده‌اش روزنامه بخواند يا به سايت‌هاي مختلف متصل شود.
شما صحبت از فرستنده‌هاي HD كرديد، شايد براي خيلي از مخاطبان اين سوال پيش بيايد كه اصلا تصوير HD يا كيفيت HD چيست و چه ويژگي‌هايي دارد؟
هر تصوير تلويزيون از يك سري نقاط سبز، آبي و زرد تشكيل شده است كه هر نقطه را يك پيكسل مي‌گويند. هر چه تعداد اين نقاط بيشتر شود، كيفيت تصويري آن نيز افزايش مي‌يابد. فرستنده HD اين قابليت و ويژگي را دارد كه جزييات تصوير را با وضوح و كيفيت عالي نشان دهد. يعني تعداد پيكسل‌هاي هر تصوير را مي‌توان بيشتر و بيشتر كرد. جزييات اين تصوير در تلويزيون‌هاي بزرگ خوبي نمايانگر است زيرا در اين تلويزيون‌ها اگر سيگنالي كه تصوير آن HD نباشد، پخش شود، تصاوير به صورت مربع مربع يا شطرنجي پخش مي‌شود.
صحبت از باند وسيع اطلاعاتي كرديم كه به سمت ما در حال سرازير شدن است و ما در سيستم ديجيتال مي‌توانيم آنها را دريافت كنيم. آيا در واقع سيستم پخش اين گيرنده‌ها كمابيش مشابه سيستم‌هاي ماهواره‌اي عمل مي‌كنند؟ آيا اين تكنولوژي مانند ترانسپوندرهايي است كه در ماهواره نصب شده‌اند تا ما حجم وسيعي از اطلاعات را از طريق ريسيور‌هاي زميني دريافت كنيم؟
بله دقيقا همان تكنولوژي است با اين تفاوت كه در سيستم ماهواره ارسال از طريق ماهواره انجام مي‌شود يعني براي دريافت اين اطلاعات نياز به آنتن مناسب و متناسب با مكان ارسال داريم. به همين دليل علاوه بر ديش به گيرند‌ه‌اي هم نياز داريم تا آن سيگنال را دريافت كنيم. سيگنال اين سيستم نيز همانند سيگنالي كه در سيستم پخش ماهواره‌اي كاربرد دارد، است با اين تفاوت كه ارسال آن متفاوت است يعني ارسال پخش به صورت زميني است و لازم نيست يك ديش داشته باشيم بلكه مي‌توانيم با همان آنتن هوايي يا آنتن معمولي تلويزيون آنالوگ، سيگنال تلويزيون ديجيتال را بگيريم به شرط اين كه گيرنده اين تلويزيون يا همان ست باكس را داشته باشيم و خروجي آن را به تلويزيون وصل كنيم تا سيگنالي با كيفيت دريافت كنيم. در حال حاضر به دليل گسترش اين تكنولوژي بسياري از تلويزيون‌هاي نسل جديد كه وارد بازار مي‌شوند، داراي اين آبه‌شن هستند يعني داخل سيستم آنان، گيرنده‌هاي ديجيتالي يا ست باكس تعبيه شده است.
پس در واقع در اين سيستم ديجيتالي، ما فرستندهاي خواهيم داشت كه حجم وسيعي از داده‌ها را به سمت گيرنده‌ها ارسال مي‌كند و ما مي‌توانيم از داخل آنها هر اطلاعاتي را كه بخواهيم انتخاب كنيم و مانند گذشته مجبور نيستيم بر فرض، كانال 3 را روي يك فركانس و كانال 2 را روي فركانس ديگري تنظيم كنيم يا براي هر كدام يك گيرنده يا فرستنده تنظيم شده‌اي داشته باشيم. در واقع مي‌توانيم مانند يك اينترنت يك طرفه تمام اطلاعاتي را كه مي‌خواهيم، دريافت كنيم، اين طور نيست؟
دقيقا. در اين سيستم يك بانك اطلاعاتي از طرف فرستنده ارسال مي‌شود و مصرف‌كننده با تنظيماتي كه روي گيرنده انجام مي‌دهد و با استفاده از آن كنترل مي‌تواند به هر قسمتي از اين بانك اطلاعاتي همچون اطلاعات علمي، اجتماعي و فرهنگي و غيره دسترسي پيدا كند. يعني حجم اطلاعاتي وارد سيستم من مي‌شود كه من خواهم توانست به جاي كامپيوتر از قابليت اين تلويزيون استفاده كنم و با فرآيند جدا كردن برنامه خود را از ميان هزاران برنامه دريافت شده انتخاب كنم. در حال حاضر يكي از كاربردهاي اين گيرنده‌ها اين است كه تصوير پخش كند يعني تلويزيون باشد. خوشبختانه اين قسمت، در بسياري از مناطق كشور راه‌اندازي شده است و مردم نيز مي‌توانند با خريد تلويزيون‌هاي ديجيتال يا يك دست باكس و اتصال آن به تلويزيون‌هاي معمولي خود از امكانات بالاي اين سيستم كه كيفيت سيگنال بالاتري دارد، استفاده كنند.
چطور بايد اين تلويزيون ديجيتال را تهيه كنيم،يعني ابزار خاصي براي تهيه اين تلويزيون‌ها لازم است؟
هم‌اكنون چند كانال روي سيستم پخش ديجيتال است كه متاسفانه سيستم آنالوگ قادر به دريافت آن نيست.به دليل اين كه نحوه ارسال سيگنال ديجيتال نسبت به آنالوگ تغيير كرده است. طبيعتا كساني كه قصد دارند اين سيگنال را دريافت كنند بايد گيرنده‌شان با گيرنده قبلي متفاوت باشد به همين دليل لازم است يك گيرنده سيگنال ديجيتال به مجموعه هر فرد اضافه و سيگنال آن را دريافت كند كه در كشور به ست باكس معروف شده است و هر فرد با استفاده از اين ست باكس مي‌تواند سيگنالي كه سازمان صدا و سيما پخش مي‌كند را براي تعداد زيادي كانال و باكيفيت خيلي بالا نسبت به سيگنال آنالوگ دريافت كند.
تصور بر اين است كه تمامي تكنولوژي‌ها در حال تبديل شدن به تكنولوژي واحدي هستند و در آينده ديگر تكنولوژي اينترنت، ماهواره و تلويزيون جدا از يكديگر نخواهند بود و همانند فناوري اينترنت بي‌سيم مي‌توان به منبع اطلاعات بزرگي وصل شده و بنابر درخواست يك سري اطلاعات را در اختيار گرفت، آيا چنين ديدگاهي از ادغام اين تكنولوژي‌ها درست است؟
بله چنين برداشتي درست است. البته براي تحقق اين امر و رسيدن به اين نقطه راهي طولاني در پيش داريم، اما در حال حاضر با به‌كارگيري اين ابزار مي‌توان به اين قابليت‌ها دسترسي پيدا كرد يعني مي‌توان با كنترل تلويزيون به اينترنت وصل شد و از طريق همان آنتن تلويزيون سايت‌ها و مطالب مورد علاقه را ديد. به عبارتي حجم اطلاعات زيادي براي من ارسال مي‌شود و من مي‌توانم آن گوشه از اطلاعاتي كه دوست دارم را برداشت كنم. به نحوي كه مي‌توان يك شبكه اينترنتي راه انداخت منتها يك اينترنت يك طرفه، يعني با استفاده از اين ابزار مي‌توان سايت‌هاي مشخصي را براي مخاطب ارسال كرد و او صرفا به خواننده اين سايت‌ها تبديل خواهد شد.
اما در حال حاضر امكان ارسال اطلاعات از طرف گيرنده به مركز مانند موضوع ارسال ايميل وجود ندارد و تمام اطلاعاتي كه فرستنده در اختيار مخاطبان قرار مي‌دهد تنها يك سري سايت‌هاي تفريحي، ورزشي و همچنين يك سري سايت‌هاي خاص مانند روزنامه‌هاست و هر فرد صرفا با كنترل اين گيرنده مي‌تواند با فشار دادن يك دكمه مانند كانال يك و 2 از اين سايت‌ها ديدن كند مثلا كانال 2 تبديل مي‌شود به وب‌سايت روزنامه جام‌جم بنابراين تمام ديتاهاي اين سايت براي مخاطب قابل رويت است.
اما به نظر مي‌رسد در آينده بتوانيم اين تكنولوژي را مانند تكنولوژي موبايل‌ها ادغام كنيم و تبديل به يك تكنولوژي واحدي شود، زيرا در حال حاضر در سيستم‌هاي تلفن همراه اين اتفاق افتاده است و ما با ارسال درخواست، پيامي را دريافت مي‌كنيم يعني سيگنال‌هاي اين سيستم نيز مانند اينترنت مدام در حال رفت و آمد هستند؟
با توليد مجموعه فرستنده‌هايمان توانسته‌ايم 80 درصد از نيازهاي صدا و سيما را تامين كنيم، زيرا هم‌اكنون براي پوشش شهر تهران احتياج به فرستندهاي با قدرت 3 كيلووات داريم در صورتي كه فرستندهاي با قدرت يك كيلووات ساخته‌ايم
قطعا اين اتفاق رخ خواهد داد يعني شبيه همان سيستمي كه داخل موبايل است، مي‌توانيم تعامل دوطرفه‌اي براي تلويزيون برقرار كنيم. حتي اين اتفاق مي‌تواند از طريق شبكه به اصطلاح بي‌تي‌اس رخ دهد يعني از طريق گيرنده يك سيگنالي به شبكه بي‌تي‌اس ارسال مي‌شود مبني بر اين‌كه من درخواست ارسال اين اطلاعات را دارم. درخواست مورد نظر از طريق مركز سرويس‌دهي دريافت مي‌شود و آن سرويسي كه درخواست شده، منتقل مي‌شود. حتي مي‌توان از طريق اين گيرنده يعني شبكه‌اي مانند شبكه كابلي بي‌سيم به حجم خيلي زيادي اطلاعات كه صرفا تلويزيون نباشد به سايت‌هاي مختلف دسترسي پيدا كنيم و آهنگ مورد نظرمان را گوش دهيم. حتي ويدئوي انتخابي‌مان را نيز مشاهده كنيم، اما در حال حاضر اين تكنولوژي مراحل اوليه‌اش را سپري مي‌كند و براي تحقق آن، راهي طولاني در پيش است.
پس براي اين كه بخواهيم روزي از اين امكانات استفاده و لذت ببريم بايد از هم‌اكنون به فكر اين تكنولوژي باشيم و به اين قافله بپيونديم؟
بله قطعا همين طور است. من اطمينان دارم با همت دوستان صداوسيما كه در اين كار جديت دارند تا فرستندهها در مناطق مختلف راه‌اندازي شود، اين اتفاق خواهد افتاد و مردم از حداقل اين تكنولوژي كه دريافت سيگنال باكيفيت و كانال‌هاي بيشتر است بهره‌مند خواهند شد.
شما صحبت از نصب فرستندهاي ديجيتالي در مناطق مختلف كشور كرديد، اصلا بهانه اصلي كه ما از شما دعوت كرديم به روزنامه جام‌جم تشريف بياوريد اين است كه گويا شما در مجموعه‌اي كه كار مي‌كنيد براي اولين بار موفق شديد يك فرستنده ديجيتالي در كشور توليد كنيد. لطفا درخصوص توليدتان هم برايمان صحبت كنيد و بفرماييد اين فرستنده ديجيتالي از چه ويژگي‌هايي برخوردار است و چرا به فكر توليد چنين فرستندهاي در كشور افتاديد؟
اولا، اين صنعت يك صنعت استراتژيك، ويژه و انحصاري است يعني در تمام دنيا شركت‌هايي كه بتوانند فرستندهاي با اين سطح قدرت توليد كنند، فقط در انحصار چند شركت بزرگ اروپايي و آمريكايي است به طوري كه امروزه شاهد تعداد زيادي از اين فرستندهها در بازار كشورمان هستيم. اكنون نيزبه دليل شرايط انحصاري و ويژه‌اي كه كشور به سر مي‌برد، بسياري از فرستنده‌سازهاي معتبر دنيا ما را تحريم كرده‌اند و محصول‌هايشان را به ما نمي‌فروشند مانند زمان جنگ كه ايستگاه‌هاي پخش تلويزيوني ما بارها توسط جنگنده‌هاي دشمن بمباران مي‌شد و شركت‌هاي سازنده اين فرستندهها ما را تحريم كرده بودند و ما براي فرستنده با مشكل مواجه بوديم. دوم اين‌كه اين صنعت روز به روز در حال ارتقاست و بايد به دنبال اين باشيم كه چه اتفاقي در اين زمينه رخ داده تا از اين قافله عقب نباشيم. بنابراين شركت فرا افرند با علم به اين موضوع از حدود 8 سال پيش با بررسي قابليت‌هاي شركت و توانمندي‌هاي مهندسانش براي ورود به بازار اين رقابت‌ها اقدام به كار كرد. ابتدا يعني حدود 11 تا 12 سال پيش محصولات اين شركت، توليد فرستنده‌هاي راديويي ـ تلويزيوني آنالوگ بود، اما از حدود 2 تا 3 سال پيش با گرايش سطح بازار به سمت سيستم‌هاي ديجيتالي و به روز شدن محصولات، تلاشمان را در اين زمينه متمركز كرديم. ابتدا كارمان را با فرستنده‌هاي كم‌قدرت ديجيتال آغاز كرديم و پس از طي كردن مراحل مختلف ضمن افزايش قدرت فرستنده‌هايمان، توانستيم پارامترهاي جانبي اين سيستم را نيز ارتقا دهيم و پس از سپري كردن مراحل مختلف و موفقيت در كارها، توانستيم موانع سر راهمان را برداريم و راهمان را ادامه بدهيم. يكي از موانع اين بود كه معمولا كشورهاي سازنده اين فرستندهها اطلاعاتي را كه ما براي آغاز كار لازم داشتيم در اختيارمان قرار نمي‌دادند و با تحريم كشورمان، مواد پايه‌اي كه براي ساخت نياز داشتيم را به ما نمي‌فروختند، اما ما نااميد نشديم و دست از تلاش بر نداشتيم و اطلاعاتي كه اين كشورها در اختيار ما قرار نمي‌دادند را خود استخراج كرديم، اما از آنجا كه هيچ اطلاعي در اين زمينه نداشتيم مجبور بوديم تا آزمون و خطاهاي بسياري به انجام برسانيم. حتي شكست‌هاي پي‌در‌پي هم نتوانست ما را از انجام اين كار بازدارد. عاقبت با تلاش بسيار توانستيم فرستندهاي با قدرت پخش 1000 وات (يك‌كيلووات) بسازيم و به بازار عرضه كنيم.
در حال حاضر جايگاه شما به عنوان توليدكننده فرستنده‌هاي ديجيتالي يك كيلووات نسبت به ساير سازنده‌هاي فرستنده ديجيتالي كجاست؟ اصلا در دنيا چه محدوده‌اي از اين فرستندهها ساخته مي‌شود و ما كجاي اين دنياي ديجيتالي قرار گرفته‌ايم؟
اگر شما در كل دنيا بگرديد تا فرستنده سازهايي كه قابليت توليد فرستنده‌هاي با قدرت يك كيلووات را داشته باشند، شايد به 10 شركت نرسد و صرفا در انحصار كشورهايي مانند آلمان، فرانسه، ايتاليا، آمريكا، كانادا و ژاپن باشد كه قابليت توليد چنين فرستنده‌هايي را دارند. اين قابليت ويژه‌اي است كه خوشبختانه شركت ما از آن برخوردار است. از لحاظ كيفي و پارامترهاي فني، فرستنده‌هاي ديجيتالي ما از بهترين فرستندهها چيزي كم ندارد و محصول شركت ما جايگاهي متوسط نسبت به شركت‌ها با برندهاي بزرگ دارد. بنابراين تمام تلاشمان را بر اين گذاشته‌ايم كه اين مسير را تا انتها ادامه دهيم.
دسته‌بندي فرستنده‌هاي ديجيتالي ما در صنعت ساخت چگونه است؟ به عنوان مثال ما در صنعت خودروهايي كوچك، متوسط و بزرگ داريم آيا در اين صنعت هم وضع به اين منوال است؟
بله در اين صنعت هم فرستندهها به 3 دسته كم‌قدرت، متوسط قدرت و پرقدرت تقسيم‌بندي مي‌شوند. منظور از فرستنده‌هاي كم‌قدرت، فرستنده‌هايي است كه در استاندارد ديجيتال با قدرت حدود100 وات در مناطق كوچك مانند دهستان‌ها، روستاها يا حتي منطقه‌اي شامل چند روستا يا يك شهر كوچك كاربرد دارند. البته قدرتي كه احتياج داريم هم متناسب با گستردگي محدوده تحت پوشش و هم متناسب با ويژگي‌هاي جغرافيايي است، بنابراين نمي‌توان گفت مثلا براي پوشش 10 هزار مترمربع به چه قدرتي احتياج داريم زيرا عوامل جغرافيايي مانند وجود درخت، تپه و شكل ساختمان‌هاي آن منطقه نيز به نوع پوشش‌دهي بسيار وابسته است. اما به طور عمومي مي‌توان گفت فرستنده‌هاي كم‌قدرت در اين مناطق كاربرد دارند. فرستنده‌هاي متوسط قدرت نيز، فرستنده‌هايي هستند كه با تقسيم‌بندي حدود 100 تا 500 وات مي‌توانند محدوده بزرگ‌تري را مانند يك شهرستان مثل شهر سنندج را پوشش دهند. در حال حاضر برخي از شهرهاي كشورمان نيز فرستنده‌هايي با قدرت بالاتر از 500 وات مثلا 1000 وات، 2000 وات، 3000 وات و حتي بيشتراز اين رنج نصب شده‌اند كه به اين نوع فرستندهها پرقدرت مي‌گويند.
اين دسته‌بندي‌ها چه تفاوتي با يكديگر دارند؟
تفاوت اين دسته‌بندي‌ها در اين است كه حساسيت و پيچيدگي كار فرستنده‌هاي كم‌قدرت بسيار كمتر است يعني پوشش‌دهي فرستنده يك شهر از حساسيت بيشتري نسبت به پوشش يك روستا برخوردار است. دوم اين كه پيچيدگي كار و ابعاد فني اين فرستنده بسيار متفاوت است. به همين دليل تعداد شركت‌هايي كه توانسته‌اند به توليد فرستنده‌هاي پرقدرت اقدام كنند، بسيار كم است. به عنوان مثال براي شهري مانند تهران، يك فرستنده 3 كيلوواتي لازم است. وقتي قدرت فرستنده ارتقا مي‌يابد، پيچيدگي‌هاي فرستنده نيز به صورت تصاعدي افزايش مي‌يابد. به عبارت ديگر وقتي دو تا تقويت‌كننده را با قدرت 100 وات با يكديگر تركيب مي‌كنيم، آن بلوكي كه اين دو را تركيب مي‌كند، پيچيدگي ندارد، اما وقتي دو تا تقويت‌كننده با قدرت 800 وات را با هم تركيب مي‌كنيم تا يك فرستنده يك كيلوواتي به دست آوريم پيچيدگي‌اش زياد مي‌شود. زيرا تركيب در سيستم كم‌قدرت معمولي و ساده است. به عنوان مثال سيستم خنك‌كنندگي فرستنده‌هاي پرقدرت كه هم‌اكنون ما كارهايمان را در اين زمينه آغاز كرده‌ايم از پيچيدگي و ويژگي‌هاي خاصي برخوردار است كه اين پيچيدگي‌ها شامل فرستنده‌هاي كم‌قدرت و متوسط قدرت نمي‌شود. به عبارت ديگر ما تنها با گذاشتن يك سيستم خنك‌كننده هوا مانند يك فن مي‌توانيم سيستم‌مان را خنك كنيم، اما زماني كه قدرت افزايش مي‌يابد لازم است كه در سيستم آب يا مايع ديگري بچرخد تا خنك شود. از لحاظ پيچيدگي‌هاي مهندسي نيز وقتي محدوده قدرت افزايش مي‌يابد المان‌هاي كاري نيز منحصر به فرد مي‌شود و كار كردن با آن واقعا احتياج به دانش فني بالايي دارد به طوري كه تفاوتشان با سيستم متوسط و كم‌قدرت واقعا قابل توجه مي‌شود.
در واقع شما با ساخت اين فرستندهها چه توانمندي‌هايي را به مجموعه صدا و سيما اضافه كرده‌ايد و آيا شما برنامه‌اي هم براي توليد فرستنده‌هايي پرقدرتمندتر داريد؟
ما در حال حاضر با توليد مجموعه فرستنده‌هايمان توانسته‌ايم 80 درصد از نيازهاي صدا و سيما را تامين كنيم، اما 20 درصد اين نيازها را نمي‌توانيم پوشش بدهيم زيرا هم‌اكنون براي پوشش شهر تهران احتياج به فرستندهاي با قدرت 3 كيلووات داريم در صورتي كه فرستندهاي با قدرت يك كيلووات ساخته‌ايم. اين فرستندهاي كه ما ساختيم اين امكان را دارد كه در مراكز استان‌هايي مانند استان اهواز سيگنال را به گيرنده‌ها برساند، اما نياز سازمان صدا و سيما بيشتر از اين است. آنها بايد علاوه بر فرستنده‌هايي يك كيلوواتي، فرستنده‌هايي با قدرت 2 تا 3 كيلوواتي هم داشته باشند. بنابراين ما كارمان را براي توليد اين فرستندهها شروع كرديم. هر فرستنده شامل دستگاهي به نام مولد سيگنال است كه سيگنال پايه‌اي را توليد مي‌كند، پس از آن سيگنال توسط تقويت‌كننده، تقويت مي‌شود. خروجي تقويت‌كننده‌ها هم درمجموعه‌اي با هم جمع مي‌شوند و در نهايت براي ارسال به آنتن منتقل مي‌شود. تقويت‌كننده‌اي كه هم اينك داريم و به عنوان بلوك پايه‌مان استفاده مي‌كنيم، مي‌تواند قدرتي حدود 300 وات به خروجي منتقل كند بنابراين براي اين كه قدرت فرستنده‌مان را افزايش بدهيم لازم است تعداد تقويت‌كننده‌هايمان را نيز افزايش بدهيم. پس اولا بايد تقويت‌كننده‌اي با قدرت بالا بسازيم كه ان‌شاءالله طي حداكثر يك تا 2 ماه آينده تقويت‌كننده‌اي خواهيم داشت كه مي‌تواند 800 وات قدرت را به خروجي منتقل كند. دوم اين‌كه ما به دنبال اين هستيم تا به جاي تركيب 4 تا تقويت‌كننده 300 واتي دو تا تقويت‌كننده 800 واتي را با هم تركيب كنيم تا فرستنده‌هاي 5/1 كيلوواتي ساخته شود. به همين منوال با تركيب 4 تا تقويت‌كننده 800 واتي مي‌توان فرستندهاي 3 كيلوواتي ساخت تا به اين ترتيب سازمان صدا و سيما در اين زمينه تقريبا بي‌نياز شود و احتياجي به فرستنده سازهاي خارجي نداشته باشيم.
حين صحبت‌هايمان به اين نتيجه رسيديم كه اين تكنولوژي، تقريبا شبيه تكنولوژي‌اي است كه در فرستنده‌هاي ماهواره‌اي استفاده مي‌شود. با توجه به برنامه‌هاي سازمان فضايي ايران براي توليد و ساخت ماهواره‌هاي مخابراتي و ارسال آن به فضا، آيا مي‌توان گفت كه از فرستنده‌هاي ساخت شما هم مي‌توان در ماهواره‌هاي مخابراتي استفاده كنيم؟
خير اين فرستنده‌هايي كه ما ساختيم صرفا براي پوشش زميني كاربرد دارد. در اصل تكنولوژي و ماهيت اين فرستندهها با يكديگر تفاوتي ندارند، اما به دليل تغيير فركانس تلويزيون‌هاي ديجيتالي و ماهواره‌ها تكنيك‌هاي به‌كارگيري نيز تغيير مي‌كند. به عنوان مثال فركانس تلويزيون‌هاي ديجيتالي كمتر از يك گيگا هرتز است در صورتي كه فركانس آپلينك گيرنده‌هاي ماهواره‌اي حدود 14 گيگاهرتز و فركانس دان‌لينك اين فرستندهها بين 10 تا 12 گيگاهرتز است. من خودم شخصا تجربه ساخت آپلينك ماهواره را براي سازمان صداوسيما داشته‌ام. آپلينك تجهيزاتي است كه براي فرستادن داده‌ها از زمين به ماهواره مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
پس با توجه به تجربياتي كه شما در اين زمينه كسب كرده‌ايد، مي‌توان اميدوار بود سازمان فضايي روزي به سراغ شما بيايد و پروژه‌اي را برايتان تعريف كند تا مثلا شما ترانسپوندرهاي ماهواره‌اي مخابراتي را طراحي و توليد كنيد؟
در حال حاضر مجموعه مهندسي شركت ما اين قابليت را دارد كه بتواند اين كار را انجام بدهد و از دانش فني شركت ما براي اين منظور استفاده شود زيرا ماهيت سيگنالي هم كه ما كار مي‌كنيم مانند سيگنال‌هاي پخش ماهواره‌اي است، اما فرستندهاي كه ساخته‌ايم در حال حاضر قابليت كار در فضا را ندارد.
فرزانه صدقي/ جام‌جم