كشور مصر در سال1922ميلادي استقلال خود را از انگلستان بدست آورد. مصر در سال 1914ميلادي تحت الحمايه انگليس شد و حسين كامل ازجانب انگليس به خديوي مصررسيد. پس از او برادرش احمد فؤاد پاشا بنام فؤاد اول برتخت سلطنت نشست. دوران سلطنت او درتاريخ بيداري مردم مصراهميت فوق العادهاي دارد. دراين دوران افراد مبارزي ازقبيل زُغلون پاشا پس از قرارداد ترك مخاصمه سال1917ميلادي مبارزه براي آزادي مصررا علني كردند؛ به همين سبب دولت انگلستان مجبوربه پذيرش استقلال مصرشد.
كشور مصر در شمال شرقى افريقا و در جنوب غربى آسيا واقع است. درياى مديترانه در شمال و درياى سرخ در شرق آن قرار دارد. كانال استراتژيك سوئز از شبه جزيره سينا (مربوط به مصر) عبور مى كند اين كانال بندر سوئز را در كنار درياى احمر به بندر پرت سعيد در كناره مديترانه متصل مى نمايد و كوتاهترين راه بين كشورهاى قاره اروپا و كشورهاى اقيانوس هند و سرزمينهاى غربى اقيانوس آرام مى باشد و يكى از مهمترين راههاى آبى بين المللى از لحاظ تعدا و ظرفيت كشتى هايى كه از آنجا عبور مى كند به شمار مى رود. اين كانال در سال 1869 م در زمان اسماعيل پاشا، خديو مصر رسما افتتاح شد و در سال 1956م توسط جمال عبد الناصر ملى اعلام گرديد. عمق آن 7 متر، عرض آن 22 متر و طول آن 168 كيلومتر است. طولانى ترين رود دنياى اسلامى يعنى نيل، كشور مصر را به دو بخش شرقى و غربى تقسيم مى كند و در نزديكى قاهره به چند شاخه تقسيم شده و با دلتاى بزرگى به درياى مديترانه مى ريزد. دلتاى نيل به دليل رسوبات حاصلخيز، از مهمترين اراضى كشاورزى جهان به شمار مى رود. مادر حضرت موسى(ع) به دستور خداوند فرزندش موسى(ع) را در صندوقى گذاشت و در همين رودخانه افكند كه بعد از خانه فرعون سر در آورد و با وجود آنكه فرعون در صدد كشتن او بود بدليل شوق آسيه (همسر او) از كشتن موسى صرف نظر نمود. و بدين گونه رحمت بى پايان حق بر موسى(ع) سايه افكند و در حمايت لطف الهى از هر گونه گزندى مصون ماند. و چون به سن رشد و كمال رسيد خداوند متعال علم و حكمت به وى آموخت و او را به پيامبر برگزيد.
همچنين كوه طور واقع در سرزمين سينا، جايگاهى است كه در آن بر حضرت موسى(ع) وحى نازل شد و او در همين نقطه به پيامبر برگزيده شد. آب و هواى مصر در نواحى شمالى، مديترانه اى و در نواحى ديگر بجز دره نيل، و گرم و خشك است.
99% از سكنه 25 ميليونى در دره رودخانه نيل كه 4% وسعت كل كشور است سكونت دارند 44% در كانونهاى شهرى و بقيه در روستاها اقامت دارند، رشد سالانه جمعيت 6/2% تراكم نسبى آن با توجه به 1001449 كيلومتر مربع وسعت، حدود 52 نفر مى باشد. مردم آن اكثرا از نژاد سامى و قبطى بوده و زبان و خط رسمى و مداول عربى است. 93% مردم مصر مسلمان و سنى مذهبند.
مصر تمدنى 6000 ساله دارد و در 8000 سال ق.م قبيله اى در مصر سفلى اقامت گزيد. اوليت فرعون آن يعنى منس حكومت واحدى را بوجود آورد و آخرين آن دستور ساخت اهرام ثلاثه را داد در قرن سيزدهم قبل از ميلاد و در زمان خلافت عمر جزو قلمرو اسلامى گرديد. آئين قديمى مصريان بت پرستى بود و پس از تسلط امپراطور روم بر مصر، مسيحيت آئين تحميلى مصريان گرديد. اختناق فكرى، مالياتهاى سنگين، تبعيض و شكنجه، عواملى بود كه خشم و تنفر قبطيان و مردم مصر را بر عليه حكومت جائر روم برمى انگيخت كه بر اثراين عصيان به مذهب ارتدكس كه نقطه مقابل مذهب رسمى حكومت روم بود، روى آوردند. استقبال قبطيان از آئين اسلام نيز خود مظهر اين روح استنكار و حريت طلبى بود و با ورود مجاهدين اسلام به سرزمين مصر، با وجود سد محكمى كه از سوى حكام رومى مصر شوند و درمدت كوتاهى اين آئين رشد فزاينده اى در مصر يافت و در اندك زمانى سرزمين بصورت يك كشور مسلمان نشين درآمد. مسلمانان بر حسب توصيه پيامبر اسلام(ص) با مصريان از در مسالمت و خوش سلوكى وارد شدند زيرا پيامبر اكرم(ص) به آنان فرموده بود:
«شما مصر را مى گشائيد نسبت به اهالى آن سامان نيكى كنيد چه آنان را حق خويشاوندى و دامادى است.»
رونق اسلام در مصر به حدى بود كه در زمان حكومت عمر بن عبدالعزيز خليفه اموى تعداى مسيحيان آن بسيار كم و ميزان جزيه آن به مبلغ ناچيزى تنزل يافت.
كليساها و اموال موقوفات مسيحيان در مدت حكومت مسلمين بر مصر، از آزادى و امنيت و حمايت مسلمين برخوردار بود مسلمانان در رفتار خود عملا ثابت نمودند كه براى رهائى ملل از اسارت فكرى و تامين آزادى مذهبى آمده اند نه براى منافع مالى و توسعه قلمرو جغرافيائى.
دكتر گوستاو لوبون در كتاب «تمدن اسلامى و عرب » رفتار مسلمانان را با مصريان اين گونه توضيح مى دهد:
«... مسلمانان با وجود آنكه ابتدا تلفات زيادى دادند و در فتح مصر بالغ بر 23000 نفر مسلمان به قتل رسيد پس از پيروزى كامل از عفو و اغماض و ملايمت دريغ ننمودند و نسبت به آشوبگران، عفو عمومى صادر كردند و عذرهاى هر كى را بحست قبول پذيرفتند و سدها و راه ها و نهرها را آباد و مبالغ هنگفتى هم به مصرف ابنيه و عمارات رسانيدند.»
از همان روزى كه اسلام وارد مصر شد تشيع نيز به مصر راه يافت و قبل از آنكه حضرت على(ع) به خلافت برسد عده اى از يارانش را مصريان تشكيل مى دادند. حضرت على(ع) قيس بن سعد و پس از او محمد ابن ابى بكر را به اداره مصر گماشت كه اين دو صحابى حضرت على(ع) از پايه ها و عوامل اسقرار تشيع در مصر بودند و پرچم تشيع در مصر به اهتزاز در آمد. چندى نگذشت كه عمرو عاص، مصر را پس از نبردى خونين فتح نمود و محمد بن ابى بكر را دستگير و پس از كشتن او جسدش را در ميان الاغ مرده اى قرار داده و آتش زد. با روى كار آمدن مروان بن حكم، زبا نشيعيان مصرى بسته شد و طرفداران او در مصر به دشمنى با طرفداران على و اهلبيتش پرداختند. در عهد متوكل عباسى، والى او در مصر به سال 236 قمرى تمام شيعيان را به دستور متوكل اخراج نمود و آنان را به سوى عراق فرستاد.
در قرن سوم هجرى با وقوع قيامهايى، حرارتهايى در شيعيان بوجود آمد. روى كار آمد فاطيمان مصر، نور اميدى براى پيروان اهلبيت بود. در زمان فاطميان مصر از اقيانوس اطلس تا درياى سرخ و شبه جزيره عربستان و شمال عراق گسترش يافته بود. اين سلسله در نظر داشتند عباسيان را منقرض كنند اما وجود تفرقه و تشتت در دستگاه آنان اجازه چنين حركتى را ندارد. پيشرفت صليبيون موجب محدوديت متصرفات دولت فاطمى بود. فاطميان تشيع را علنى نمودند و دستور دادند بردر و ديوار شهر بنويسند، «خيرالناس بعد رسول الله(ص) على بن ابى طالب(ع)» در روز عاشورا مراسم حزن انگيز و در روز عيد غدير آئينهاى ويژه اى را بر پا نمودند. دراواسط قرن ششم هجرى اين سلسله توسط ايوبيان انقراض يافت. ايوبيان به ترويج مذاهب چهارگانه تسنن پرداخته و با تشيع به شدت مخالفت نمودند و روز عاشورا را عيد مقرر كردند. با وجود رفتار فجيع و توام با قساوت، گرچه طرفداران شيعه در مصر كم شدند لكن هنوز پيروان اين آئين در مصر كه اغلب مهاجرند به برپائى مراسم ويژه بزرگداشت اهلبيت و تعمير و بازسازى مشاهدى كه به شيعه منسوب است (مثل تعمير و بازسازى مشهد راس الحسين در قاهره) مشغولند ضمنا سيده زينب دختر يحيى بن زيد بن على بن حسين(ع) در مصر دفن مى باشد. در قرون معاصر، شيعيان تحت تهاجم فرهنگى و تبليغات ضد شيعى قرار گرفته اند، و نوشته هائى برعليه آئين آنها در مصر انتشار يافته است. چنانچه احمد امين كتاب فجرالاسلام و ضحى الاسلام را بر ضد شيعه نگاشت.
در قرن سيزدهم(1250م) همسر نواده صلاح الدين ايوبى به نام شجرة الدر به سلطنت رسيد و او تنها زنى است كه در دروه اسلامى بر مصر فرمانروائى داشته است. بعد از ايوبيان سلسله اى از مماليك روى كار آمدند كه سلطان سليم اول نهمين خليفه دولت مقتدر عثمانى آنان را بر انداخت و بر شام و مصر استيلا يافت. حكومت عثمانيان بر مصر 250 سال ادامه يافت.
در سال 1798م ناپلئون پس از تصرف جزيره مالت بدون كمترين زحمتى وارد اسكندريه مصر شد، ناپلئن كه با مقاومت شديد مردم مواجه گشت طى اعلاميه اى، واژه هايى را بكار برد تا مردم را جذب خود كند از آن جمله اعلاميه خود را با جمله بسم الله الرحمن الرحيم، لا الا الا الله محمد الرسول الله آغاز كرد[!] و در آن آمده بود كه سلسله هاى مماليك كه بر كشور مصر حكومت داشته اند ملت فرانسه را تحقير نموده اند و به زيباترين كشور جهان (مصر) ستم كرده اند و ادامه داده بود كه:
«اينك اراده الله رب العالمين بر اين قرار گرفته كه به سلطنت آنان پايان داده شود»[!] همچنين ناپلئون خود را دوست دولت عثمانى و حامى مذهب اسلام معرفى كرده بود. همراه با حركات مزورانه ناپلئون، بدستور وى سربازانش مردم را قتل عام مى كردند، و عده اى را تحت شكنجه هاى شديد، مى گشتند. سرانجام با وجود مقاومت شديد و مبارزات مسلمانان مصر، فرانسويان قاهره را به تصرف خود در آوردند و مجددا چندين هزار نفر را كشتند و دهها روحانى مسلمان را يا گردن زدند و يا سوزانيدند، اما دولت انگليس طى نبردى با فرانسويان، مصر را از چنگال فرانسه بيرون آورد.
در سال 1878م خديو مصر تحت فشار استعمارگران، كابينه اى را روى كار آورد كه اكثر اعضاى آن اتباع اروپائى بودند و به كابينه اروپائى معروف بود. از سال 1882 انگلستان، مصر را مستعمره خود نمود و در سال 1922م بر اثر فشار مردم مسلمان مسلمانان مصر، قرارداد شناسايى استقلال مصر امضا شد و در سال 1936م (1315 شمسى) كه ملك فواد اول به قدرت رسيد، استقلال رسمى مصر حاصل شد با اين وجود انگلستان همچنان در مصر نفوذ داشت. در سال 1952م گروهى از افسران جوان به كودتايى عليه عليه ملك فاروق دست زده و عملا رژيم سلطنتى را به نظام جمهور تبديل كردند كه پس از آن ابتدا سرلشكر محمد نجيب و سپس جمال عبدالناصر رهبرى مصر را به عهده داشتند. ناصر گرچه از اسلام ياد مى كرد و قوانين اين آئين را رعايت مى نمود اما تكيه گاه اساسى اش ناسيوناليزم عرب و سوسياليزم بود. در زمان ناصر، مصر به رهبرى جهان عرب را به دست گرفت. با ملى شدن كانال سوئز از سوى جمال عبدالناصر، قواى انگليسى، فرانسو و اسرائيلى به مصر حمله نمودند. از وقايع ناگوار زمان ناصر، جنگ شش روزه اعراب و اسرائيل است كه در سال 1967م صورت گرفت و به شكست اعراب منجرشد. پس از مرگ ناصر، انورسادات به رياست جمهورى رسيد كه در آغاز اعلام كرد سياست ناصر را دنبال خواهد نمود ولى به غرب روى آورد. نزديكى سادات به غرب و امريكا به حدى رسيد كه امريكا در سال 1973م كوشيد صلحى يك جانبه بين مصر و اسرائيل برقرار كند و در سال 1977م سادات به فلسطين اشغالى رفته و با رهبران غاصب و صهيونيستى به مذاكره بپردازد و در سال بعد با وساطت امريكا بين مصر و اسرائيل در كمپ ديويد امريكا صلحى منعقد شد.
اقتصاد مصر بر كشاورزى و صدور نفت و منافع ناشى ازحق عبور كشتى ها از كانال سوئز، كمك دول غربى و درآمدهاى ناشى از صنعت توريسم استوار است. محصول مهم كشاورزى آن پنبه است كه 25% اراضى زراعى خود را به آن اختصاص داده است و مرغوبترين پنبه جهان درا ين كشور توليد مى شود. مصر بزرگترين توليد كننده برنج در قاره افريقا مى باشد. گندم و نيشكر نيز در آن به عمل مى آيد. نفت و فسفات و آهن از ذخائر معدنى آن است. صنايع ذوب آهن، فولاد، كشتى سازى و توليد آلومينيوم در مصر پيشرفت زيادى نموده و از رونق خوبى برخوردار است.
با وجود موقع جغرافيائى مناسب، منابع آبى فراوان، ذخائر و منابع معدنى و كشاورزى و امكانات مناسب براى توسعه اقتصادى به جهت سياست غير اصولى در ده سال اخير، اين كشور دچار ركود اقتصادى شده و بسيارى از مردم در سطح بسيرا نازلى زندگى مى كنند. 25% افرادى كه توانايى فعاليت دارند، بيكارند.
مركز حكومت مصر قاهره است كه 15% سكنه مصر را در خود جاى داده و از شهرهاى بسيار قديمى جهان محسوب مى شود، 3 بندر مهم و استراتژيك اسكندريه،اسماعيليه و سوئز از ديگر كانونهاى شهرى مصر مى باشد.