گفت و گو درباره ی شعر و شاعری سه تن از اركان ادب فارسی، حافظ، سعدی، نظامی گنجوی؛ موضوع اصلی كتاب تحقیقی و ادبی پیرامون افكار سه شاعر مذكور می باشد. علاّمه جعفری ضمن تصدیق مراتب بالای شعری ادبا و شعرای نامبرده، در موارد فراوانی نیز به توضیح دیدگاههای حِكمی و كلامی آنها پرداخته و مسایلی را به نقد می كشد.در این كتاب، نظامی گنجوی به حسب این كه یكی از شعرای استوار تاریخ ادب فارسی محسوب می شود، مورد توجه علاّمه جعفری قرار گرفته و اشعار وی توسط ایشان مورد شرح و بسط قرار گرفته است. حكمت، عرفان و اخلاق در شعر نظامی گنجوی، موضوعی است با رویكرد اخلاقی ـ اعتقادی كه سعی در بازشناسی ابعاد انسانی اشعار نظامی در منظومه های زنده ی هفت پیكر و ... دارد، لذا آنچنان كه واضح است، نگاه نظامی گنجوی را نگاهی معتدل و واقع  گرایانه تلقی می كند.