در سال1919 جامعه بين‌المللي نجوم سفر تحقيقاتي را در پرينسيپي، جزيره‌اي واقع در غرب قاره آفريقا آغاز كرد تا خورشيد گرفتگي كامل را مشاهده كرده و نظريه عام نسبيت اينشتين را تأييد يا رد كند.

پروفسور پدرو فريرا، اختر‌شناس دانشگاه آكسفورد، دكتر ريچارد مسي‌از دانشگاه ادينبورگ و دكترگيزا وزكالنيز، مردم شناس دانشگاه آكسفورد نخستين سفر تحقيقاتي كه ادينتون انجام داد و مهم‌ترين كشف قرن بيستم (يعني نظريه نسبيت) را مورد تقدير قرار دادند.

اينشتين نخستين بار در سال 1915نظريه نسبيت را مطرح كرد. مطابق اين نظريه كه بعدها به‌نظريه عام نسبيت معروف شد هر جرم عظيم‌الجثه‌اي مانند خورشيد با متمايل كردن فضا و زمان در اطراف خود نيروي جاذبه ايجاد مي‌كند. هرچيزي در فضا به‌صورت خميده و مايل است؛

حتي شعاع‌هاي نور. در نتيجه منابع نوري بسيار دور كه در پشت چنين اجرام عظيم‌الجثه‌اي قراردارند، مي‌توانند درزمان ديگري در جايگاه متفاوتي قرار بگيرند و يا از حالت عادي خود درخشان‌تر ديده شوند.

خورشيد گرفتگي كامل در29ماه مي سال 1919 به دانشمندان اين شانس را داد تا نظريه نسبيت را براي نخستين‌بار مورد بررسي قراردهند. ادينتون به پرينسيپي رفت تا خورشيد گرفتگي را ببيند و محل دقيق ستاره‌هاي نزديك به خورشيد را اندازه‌گيري كند.

ابرهاي سنگين پيش از خورشيد گرفتگي پراكنده شده درحالي كه خورشيد تقريبا به‌طور مستقيم در حال قرار گرفتن در پشت آنها بود و به‌نظرمي‌رسيد ستاره‌ها در حال جابه‌جا شدن هستند.

پروفسور فريرا مي‌گويد: اين مشاهدات اوليه درباره نظريه نسبيت، جوامع علمي را تكان داده، اصول و پايه‌هاي علم فيزيك را تغيير داد.

براي بزرگداشت اين نظريه سازمان بين‌المللي نجوم (سائو تومين)، مقامات دولتي و مردم محلي براي برپايي يكسري گفت‌وگوهاي عمومي، افتتاح نمايشگاه در مركز سن‌آنتونيو و پرده‌برداري از لوحي كه در محل نخستين مشاهدات انجام شده درسال1919نصب شده بود، گردهم آمدند.

دكتر وزكالنيز مي‌گويد: اين نظريه در سال 2009 اهميت ويژه‌اي پيدا كرده؛ چرا كه امسال سال بين‌المللي نجوم نامگذاري شده و نظريه نسبيت نقش چشمگيري در تاريخ علم داشته كه هرگز فراموش نخواهد شد.اندازه‌گيري هاي ادينتون در سال1919 در زمينه پرتوهاي مورب نور براي بررسي ماهيت نيروي گرانش استفاده شد.

در آن زمان، حتي  اينشتين نيز نمي‌توانست از نظريه خود استفاده ديگري به جز براي نيروي جاذبه بكند.اما در حال حاضر نيروي جاذبه به امري كاملاً بديهي و مشخص تبديل شده و يكي از مهم‌ترين ابزار براي مطالعه كهكشان‌ها به‌شمارمي‌رود.

لنزهاي مخصوصي كه لنزهاي گرانشي نام دارند و از ابزارهاي كاربردي نجوم محسوب مي‌شوند، كاركردي مشابه لنزهاي معمولي دارند؛

با اين تفاوت كه با تمركز بر شعاع‌ها و اجرام نوري آنها را بسيار بزرگ‌تر از آنچه هستند نشان مي‌دهند. اين لنزها باعث مي‌شوند تا اخترشناسان بتوانند اجرامي را كه حتي در نقطه ديد تلسكوپ‌هاي بسيار بزرگ دور و كم‌نور به‌ نظرمي‌رسند، ببينند.

   

آزاده خطيبي

همشهري انلاين