مقاله «بررسی سبكشناسانه سوره مباركه مريم(س)» به قلم سميه حسنعليان، دانشجوی دوره دكتری زبان و ادبيات عربی دانشگاه اصفهان در شماره ششم دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «قرآنشناخت» منتشر شد.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا)، اگر به قرآن به عنوان متنی فوق بشری نگريسته شود، میتوان آيات آن را در ترازوی سبكشناسی سنجيد؛ از همين رو دانشمندان مسلمان در پژوهشهای قرآنی خود از سبك قرآن غافل نماندند و مقصد اصلی آنان در اين پژوهشها اثبات اعجاز اين اثر سترگ بوده است.
بنابر اين گزارش اين مقاله بر اساس سبكشناسی و با روش توصيفی ـ تحليلی در چهار سطح آوايی، معنايی، تركيبی و تصويرپردازی به بررسی سوره مريم(س) میپردازد. نگارنده در بخشی از اين مقاله مینويسد: در سطح آوايی يك نوع هماهنگی و توازن در موسيقی و ايقاع سوره مريم(س) وجود دارد و تكرار بعضی صوتها و كلمات در افزايش ايقاع و اثرگذاری زيبای سوره و آهنگين كردن آن مؤثر افتاده است.
مؤلف در ادامه اين مقاله مینويسد: همچنين در اين سوره از تصويرپردازی برای تثبيت معانی مورد نظر در ذهن مخاطب استفاده شده و افكار به صورت حسی انتقال يافته است و دو نوع تصوير حقيقی و بلاغی در آن به چشم میخورد.
مؤلف در اين مقاله پس از بيان مقدمهای در باب سبكشناسی قرآن مباحثی در حوزه روش بررسی سبكشناختی متن، سطوح آوايی، معناشناسی، تركيبی و تصويربرداری در سوره مريم(س) را بررسی میكند و برآن است تا بدين وسيله گوشههايی از دقائق، لطائف، رموز هنری و ويژگیهای زيبايیشناختی قرآن را آشكار كند.
در بخشی از اين مقاله آمده است: تكرار برخی صوتها و واژگان در افزايش موسيقی و اثرگذاری آوايی سوره مؤثر بوده و اين صوتها و حرفها در واژگان دارای هماهنگی هستند و كلمات هم در سياق خاص خود و بجا قرار گرفتهاند. همچنين در سطح معناشناسی واژگان سوره به ويژگیهايی چون دقت بسيار در انتخاب، وسعت دلالت و معنی، برانگيختن خيال و قوت و شدت در اثرگذاری مزين است.
مؤلف میافزايد: در سطح تركيبی تكرار به دو صورت تكرار كلمه و عبارت در سوره يافت میشود كه معانيی مانند گسترش سايه و جو رحمت و مهربانی حقتعالی، تأكيد بر مرجعيت بیچون و چرای قرآن كريم، تهديد و وعيد را میساند.
بنابر نظر مؤلف همچنين در سوره مريم(س) از تصويرپردازی جهت تثبيت معانی مورد نظر در ذهن خواننده يا شنونده بهره برده شده است و هر دو نوع تصوير حقيقی و تصوير معتمد بر بلاغت نظير تشبيه، استعاره، مجاز و كنايه در آن به چشم میخورد.
يادآور میشود، دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «قرآنشناخت» با موضوع قرآنپژوهشی، به صاحبامتيازی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره) و مديرمسئولی و سردبيری محمود رجبی منتشر میشود.