با پيشبيني توفانهاي خورشيدي ، اثرات مخرب آنها كاهش خواهد يافت
پيشبيني توفانهاي خورشيدي با طنابهاي مغناطيسي
جام جم آنلاين: محققان دانشگاه جورج ماسون بتازگي كشف كردهاند پديدهاي به نام ريسمان مغناطيسي بزرگ دليل ايجاد توفانهاي خورشيدي است.
تاييد وجود اين ساختار اولين قدم مهم به سوي تخفيف اثرات نامطلوبي است كه توفانهاي خورشيدي بر ارتباطات ماهوارهاي روي زمين ميگذارند.
اين كشف توسط پروفسور ژي ژانگ و با استفاده از تصاوير رصدخانه ناسا (SDO) انجام گرفت. اگرچه اعتقاد بر اين است كه طناب مغناطيسي علت فورانهاي عظيم روي خورشيد است، اما پيش از اين، دانشمندان به دليل سرعت حركت اين طنابهاي مغناطيسي قادر به اثبات وجود اين پديده نبودند.
اگرچه با بررسيهاي دقيق تصاوير گرفته شده به وسيله تلسكوپ AIA در رصدخانه ناسا ژانگ توانست با دقت، آن نواحي از خورشيد را كه طنابهاي مغناطيسي در آنجا شكل ميگيرد، مشخص كند، ولي از اين موضوع نبايد غافل شد كه تلسكوپ AIA قادر است در طول 24 ساعت هر 10 ثانيه يكبار تصاويري از خورشيد بگيرد و اين هماهنگي بينظير زماني به اين كشف كمك زيادي كرد.
طنابهاي مغناطيسي باعث فورانهاي خورشيدي ميشوند. پروفسور ژانگ معتقد است نتايج اين مشاهدات بينظير سرانجام به حل اين موضوع بحثانگيز كمك كرد كه اساسا موضوع طنابهاي مغناطيسي كه در تئوري انتظار آن را داشتيم در عمل نيز ثابت شد. توفان خورشيدي يك فوران شديد در سطح خورشيد است. اين فوران گازهاي يونيزهشده به نام پلاسما را با سرعتي بيش از يك و نيم ميليون كيلومتر بر ساعت به فضا ميفرستد. يك تا 3 روز بعد زماني كه ابرهاي مغناطيسيشده به زمين ميروند با ميدان مغناطيسي زمين برخورد كرده و بحثي از آن جذب قطبين زمين ميشود و به اين ترتيب مقدار عظيمي انرژي در مگنتوسفر زمين تزريق ميكند.
ميدان مغناطيسي زمين همچون سپري از اين سياره در برابر بادهاي خورشيدي - كه براي حيات ساكنانش خطرناك است - محافظت ميكند. توفانهاي قوي خورشيدي همچنين ميتوانند با از هم گسيختن سپر حفاظتي مغناطيسي زمين اثرات مخربي روي دامنه وسيعي از فناوريهاي نوين عصر ما همچون عملكرد ماهوارهها در بخشهاي ارتباطاتي، ناوبري و شبكههاي توزيع برق بگذارند. تحقيقات ژانگ شايد بتواند باعث توسعه سامانههاي هشدار اوليه براي توفانهاي خورشيدي آتي شود و به بشر در كاهش خسارات وارد شده ناشي از آن كمك كند. همانطور كه نميتوان از وقوع آتشفشان يا زلزله جلوگيري كرد از وقوع توفانهاي خورشيدي هم گريزي نيست. اما پيشبيني سريعتر اين واقعه ميتواند در كاهش اثرات مضر آن تاثيرگذار باشد. مثلا اپراتورهاي ماهوارهها و شبكههاي توزيع برق ميتوانند با خاموش كردن سيستمهاي كليدي و مهم از خسارت احتمالي اين سيستمها جلوگيري كنند. اكثر دانشمندان بر اين باورند كه ميدانهاي مغناطيسي خورشيد نقش مهمي در ذخيره انرژي و قدرت بخشيدن به توفانهاي خورشيدي دارند.
دانشمندان شك دارند كه اگر واقعا طنابهاي مغناطيسي وجود داشته باشند دليل اصلي قدرت گرفتن دورهاي فورانهاي خورشيدي باشند. يك طناب مغناطيسي از خطوط مغناطيسي زيادي تشكيل شده كه دور يك محور مركزي را گرفته و احتمالا به يكديگر پيچيده شدهاند. به دليل اين پيچيدگي، جريان الكتريكي قوياي ميتواند همراه اين طنابهاي مغناطيسي ايجاد گردد. اكنون تصاوير تلسكوپ AIA نشان ميدهد كه قبل از فوران توفانهاي خورشيدي، دماي محل فعال به 10 ميليون درجه رسيده و همچنان افزايش مييابد. به محض رسيدن دما به نقطه بحراني، فوران با سرعت زياد آغاز ميشود. اكنون دانشمندان بر اين باورند كه اين نقاط داغ، شواهدي بر وجود طنابهاي مغناطيسي هستند كه دانشمندان و ستارهشناسان، سالهاست به دنبال آن بودهاند.
Sciencedaily
مترجم: آتنا حسنآبادي