«سیر الملوک» عنوان اثری از حسن بن طوسی، نظام الملک است که ویرایش جدیدی از آن به تازگی با بازشناسی و توضیحات محمد استعلامی منتشر شده است.
خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و ادب: «سیر الملوک» دارای دو نیمه است که نیمه نخست خود شامل 39 فصل و نیمه دوم فصل‌های 40 تا 50 را در بر می‌گیرد.

این کتاب همچنین دو مقدمه تفصیلی به قلم دکتر محمد استعلامی دارد که در مقدمه اول درباره بازشناسی و نقد و تحلیل اثر و در مقدمه دوم درباره متن و ویرایش آن توضیحاتی آورده است.

دکتر استعلامی که استاد زبان و ادب پارسی است در سرآغازی که برای کتاب نوشته آورده است: در این نشر تازه سیر الملوک نظام الملک، هدف این بوده که درست‌ترین صورت متن با نقطه‌گذاری، حرکت‌گذاری و با هر گونه توضیحی که به تفهیم ساده و روشن مفاد کتاب کمک می‌کند همراه باشد.



به نوشته وی، سیر الملوک با وجود نشرهای گوناگون آن در اروپا و ایران، اثری ناشناخته است و در طبقه‌بندی موضوعی فرهنگ ایرانی در جای مناسب خود قرار نگرفته و به همین دلیل درباره آن داوری‌های ناروایی هم شده است.

استعلامی همچنین در مقدمه آورده است: «درباره این کتاب که نظام‌الملک خود آن را «این کتاب سیر» می‌گوید من از چندین سال پیش در این فکر بوده‌ام که این کتاب سیر بیش از آن و پیش از این که یک اثر ادبی باشد، کتابی است در جامعه‌شناسی تاریخی ایران یا تاریخ ساختار سیاسی جامعه ایرانی و از نظرگاهی دیگر فریاد ناشنوده یکی از کارگزاران نام‌آور سرزمین ماست که سالیانی دراز با قدرت فرمانروایی سلجوقیان را گردانیده، با بسیاری از ناروایی‌ها و نادرستی‌ها درافتاده، خیانت کارگزاران دگیر او را از چشم پادشاه سلجوقی انداخته و رویه دیگری از همین شبکه‌های حسد و خیانت پایان غم‌انگیزی بر سرگذشت او نهاده است.

قوام‌الدین ابوعلی حسن طوسی، نظام الملک 30 سال از دبیری در حکومت بلخ تا صدارت دستگاه الپ ارسلان و ملکشاه در قلمروی که گاه از مرز ترکستان تا آسیای صغیر و از آذربایجان تا کرمان گسترش داشته، روزها، هفته‌ها، ماه‌ها و سال ها در کار بوده و چه بسا ایام پراضطرابی را گذرانده و از نگرانی کارهایی که به انجام نمی‌رسیده یا از سستی و خیانت کارگزاران دیگر دلتنگ بوده است.»

برخی از عناوین فصل‌های مختلف کتاب عبارتند از در شناخت نعمت پروردگار، پرسیدن از کار دین، فرستادن پیک، احتیاط در اجرای فرمان‌ها، رسولان و سفیران، سفره و پذیرایی، ترتیب دادن بار، نوا به معنی گروگان، زنان درباره و زیردستان، حساب دخل و خرج ولایت‌ها.

این کتاب را انتشارات نگاه، در شمارگان 2هزار نسخه، 336 صفحه و قیمت 7هزار تومان منتشر کرده است.