هواي داغ تابستان بسياري از مردم را دچار گرمازدگي مي‌كند و متخصصان طب سنتي معتقدند كه مصرف شربت سكنجبين براي رهايي از گرمازدگي اين روزها بسيار مفيد است.
مصرف سكنجبين با يخ
زكرياي رازي گفته است: نوشيدن شربت سكنجبين منافع بسيار دارد. يكي از منافع سكنجبين آن است كه چون آن را با يخ خنك كرده و بنوشند، صفرا را مي‌برد و از التهاب حرارت معده مي‌كاهد، و آن چه بلغم در معده و روده‌ها باشد، خارج مي‌كند.
اگر سكنجبين را با ريشه و تخم كاسني مخلوط كرده و كمي گلاب به آن اضافه كنند، نوشابه‌اي پر سود و شگفت آور مي‌شود، به خصوص براي كساني كه جگر و معده‌اي گرم داشته و يا دچار گرفتگي معده شده‌اند و نيز براي كساني كه مبتلا به نفخ مي‌باشند منافع زياد دارد، اما براي مبتلايان به زخم معده و روده، مضر است.
عناب و شكر
براي رفع گرمازدگي بهتر است عناب را در آب جوشانده و با كمي شكر به صورت خنك ميل كنيد. همچنين خوردني‌هاي سرد و تر مانند گل بنفشه، خاكشير، هندوانه و تخم خيارين (خيار، كدو، هندوانه و خربزه) نيز توصيه مي‌شود. البته بهترين دارو براي رفع گرمازدگي دم كرده عناب و زرشك است كه همراه با مقداري شكر ميل مي‌شود.
خاكشير يخ زده و شربت آب‌ليمو
استفاده از خاكشير يخ زده و شربت آب‌ليمو براي جلوگيري از گرمازدگي موثر است. براي جلوگيري از اسهال و تأثير خنكي، خاكشير بايد به شكل يخ زده يا همراه خورده يخ مصرف شود، در غير اين صورت ملين و اسهال آور است.
با توجه به گرمي و آلودگي هوا، مصرف آب‌ليمو نيز به دليل داشتن ويتامين C كه داراي خاصيت ضدعفوني‌كننده است توصيه مي‌شود و نياز است هر دو روز يك بار، يك عدد ليمو در آب مصرفي استفاده شود.
تـخـم شـربـت
تخم شربت در حقيقت دانه گياه ريحان است كه به علت داشتن تركيبات لعاب‌دار به صورت محلول در آب (شربت) استفاده مي‌شود. لعاب اين دانه‌ها پس از جذب آب، به صورت ژله‌اي درمي‌آيد كه مي‌تواند براي رفع عطش مورد استفاده قرار گيرد.
تخم شربت در طب سنتي ايران به عنوان رفع كننده التهابات دستگاه تناسلي و مجاري ادرار كاربرد بسيار داشته است.
بـه‌ليــمــو
به‌ليمو گياهي به صورت درختچه است كه از برگ آن استفاده مي‌شود. اين گياه از قديم در طب سنتي ايران به عنوان آرام‌بخش، ضد تشنج، ادرارآور، رفع كننده‌ي سرگيجه و تپش قلب مورد استفاده بوده و در حال حاضر نيز از آن استفاده مي‌شود.
هندوانه
هندوانه يك ميوه تابستاني لطيف، آبدار، خنك كننده، آرام بخش و مسكن التهابات دروني است كه اصولاً براي رفع عطش در اوج گرماي تابستان مصرف مي‌شود و مورد پسند بسياري از مردم است. طبيعت هندوانه سرد و تر است و براي افراد گرم مزاج بسيار مطلوب است. مرباي پوست هندوانه براي رفع حرارت بدن، رفع تشنگي و گرمازدگي بسيار مفيد است.
گلاب
براي معالجه اشخاص گرمازده، بهترين راه خوراندن گلاب همراه با مقداري يخ است، به قدري كه باعث استفراغ شده و صفرا را خارج نمايد. نوشيدن گلاب خنك، گرمي درون را از بين مي‌برد و بدن را تقويت مي‌كند. بوييدن گلاب براي تقويت قلب و رفع بيهوشي و تقويت حواس باطني مفيد است.
نكات قابل ذكر
- هنگام گرمازدگي از گرفتن دوش آب سرد به جهت ايجاد شوك، از قرار گرفتن در معرض باد مستقيم كولر به دليل ايجاد عفونت‌هاي تنفسي و از نوشيدن سريع مايعات بسيار سرد به جهت به هم خوردن وضعيت سيستم ايمني و گوارشي بدن خودداري كنيد.
- با ماليدن حوله خنك به بدن فرد گرمازده، وي را به حالت طبيعي بازگردانيد.
- ميوه‌هايي مانند آلبالو، خيار و هندوانه نقش بسزايي در تنظيم درجه حرارت بدن دارند.
- از آنجا كه فرد گرمازده اشتهاي زيادي براي خوردن آب سرد و يخ دارد، بايد وي را تشويق كرد تا به تدريج و آهسته مايعات را بنوشد تا معده وي دچار تحريك و درد نشود.