درآستانه فرارسيدن سالگرد ثبت جهاني بازار تبريز بهعنوان بزرگترين مجموعه بههم پيوسته و مسقّف دنيا در فهرست ميراث جهاني سازمان يونسكو همزمان با اعياد شعبانيه دبير كميته اين ثبت جهاني از برگزاري جشن باشكوهي بههمين مناسبت خبر داد.
تراب محمدي امروز در گفتوگو با خبرنگار فارس در تبريز گفت: بهزودي جشن ثبت جهاني بازار با حضور دكتر احمدينژاد رئيس محترم جمهوري، دكتر احمدزاده معاون رئيس جمهور و رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري، سفيران برخي از كشورهاي خارجي در ايران ميهماناني از كشورهاي جاده ابريشم و مديران و كارشناسان سازمان يونسكو برگزار ميشود.
وي ثبت جهاني بازار تبريز را نقطه عطفي در گسترش صنعت گردشگري در آذربايجان شرقي توصيف كرد و اظهار داشت: با وقوع اين اتفاق مبارك كه با سختيهاي فراوان و بعد از 18 ماه كار شبانه روزي در سال گذشته محقق شد، ورود گردشگران خارجي به تبريز رشد چشمگيري داشته است و نام بلندآوازه تبريز بيشتر از پيش بر تارك شهرهاي جهان است.
محمدي يادآور شد: بازار تاريخي تبريز با طول يك كيلومتر به عنوان بزرگترين مجموعه بههم پيوسته و مسقف دنيا، مرداد سال گذشته به عنوان يازدهمين اثر ايران در سي و چهارمين اجلاس كميته ميراث جهاني يونسكو كه در برزيل برگزار شد در فهرست ثبت جهاني يونسكو جاي گرفت.
وي خاطرنشان كرد: اين اثر تاريخي كه داراي ويژگيهاي منحصر به فردي است بزرگترين بازار سرپوشيده جهان نيز به شمار ميرود.
محمدي تصريح كرد: بازار تاريخي تبريز كه طاقها و گنبدهاي مقرنس بلند آن، سازههاي آجري بههم پيوسته، آرايش مغازهها، كثرت تيمچهها، وجود انواع مشاغل و تعداد زيادي مدرسه و مسجد كه كنار سراهاي بازرگاني قرار گرفتهاند، اين بازار را نمونهاي عالي از محيط تجارت و زندگي اسلامي و شرقي ساخته است، در سال 1354 در فهرست آثار ملي ايران ثبت شد.
وي ادامه داد: بازار تبريز با حدود يك ميليون مترمربع مساحت به شكلي كه 70 هكتار آن را حريم و 30 هكتار را عرصه تشكيل ميدهد، شايسته عنوان بزرگترين سازه سرپوشيده جهان است.
محمدي گفت: وجود 23 كاروانسرا، 22 دالان، 20 تيمچه، 28 مسجد، 8 مدرسه، 7 بازارچه، 5 حمام و يك زورخانه در اين مجموعه نشان از اهميت بازار تاريخي تبريز براي ساكنان شهر و فعالان در اين مجموعه دارد.
گزارش فارس حاكي است، سراها، تيمچهها، دالانها و بازارچههاي متعدد، اين بازار را به يكي از منحصر به فردترين آثار تاريخي جهان تبديل كرده است و اينك كه نام آن در فهرست آثار يونسكو آمد بايد منتظر گردشگران داخلي و خارجي باشد كه به دنبال ديدن زيباييهاي شگفتآور بازار تبريز هستند.
بازار تنها محل داد و ستد نيست بلكه نقش بينظيري در مناسباتهاي سياسي و رويدادهاي تاريخي داشته است. بازاريان كه اكثرشان پسراني هستند كه دنبالهروي شغل پدرشان بودهاند، در دورههاي مختلف تاريخي نقشي بسيار تاثيرگذار داشتهاند.
سبك معماري، كثرت سراها و تيمچهها و وجود تعدادي مدرسه و مسجد نيز به اين مجموعه اهميت و امتيازي خاص داده است. از تاريخ بناي اوليه مجموعه بازار تبريز اطلاعي در دست نيست اما اكثر مورخين و جغرافي نويسان و جهانگردان اسلامي و خارجي كه از قرن چهارم هجري تا عهد قاجار از تبريز ديدن كردهاند اسناد مهم و مدارك ارزندهاي را درباره بازار و وضع بازرگاني تبريز ارائه دادهاند، از مقدسي ـ ياقوت، ماركوپولو، ابنبطوطه، حمدالله مستوفي، كلاويخو، جان كارترايت انگليسي، شاردن، جملي كاردي جهانگرد ايتاليايي و دهها سياح و مورخ ديگر مطالب جالب توجهي به جاي مانده كه دال بر اهميت مجموعه بازار در دورههاي مختلف بوده است.
گزارش فارس حاكي است، ميراث جهاني يونسكو به انگليسي: (World Heritage Sites) نام عهدنامهاي بينالمللي است كه در تاريخ 16 نوامبر 1972 ميلادي به تصويب كنفرانس عمومي يونسكو رسيد. موضوع آن حفظ آثار تاريخي، طبيعي و فرهنگي بشر است كه اهميت جهاني دارند و متعلق به تمام انسانهاي زمين، فارغ از نژاد، مذهب و مليت خاص، محسوب ميشوند.
برپايه اين كنوانسيون كشورهاي عضو يونسكو ميتوانند آثار تاريخي، طبيعي و فرهنگي كشور خود را نامزد ثبت بهعنوان ميراث جهاني كنند. حفاظت از اين آثار پس از ثبت در عين باقي ماندن در حيطه حاكميت كشور مربوطه، به عهده تمام كشورهاي عضو خواهد بود.
اين كنوانسيون از يك ديباچه و 38 ماده در هشت فصل تشكيل شده است.
مكانهاي ميراث جهاني ثبتشده در سازمان يونسكو، مكانهايي مانند جنگل، كوه، آبگير، صحرا، بقعه، ساختمان، مجموعه و يا شهر هستند كه در فهرستي كه توسط برنامه ميراث جهاني بينالمللي اداره و برقرار شده است، وجود دارند.