بيوتين ويتاميني است كه به مقدار كم در بسياري از غذاها وجود دارد. نام هاي ديگر آن، كوآنزيم R، ويتامين B7، ويتامين H و فاكتور W مي‌باشد.
افراد در معرض خطر كمبود
كمبود بيوتين ممكن است در بارداري، تغذيه با لوله در طولاني مدت، سوء تغذيه و كاهش وزن سريع به وجود بيايد. البته به نظر مي‌رسد سيگار نيز از جمله عواملي باشد كه در كمبود بيوتين نقش داشته باشد.
معمولاً بيوتين به صورت مكمل (خوراكي يا تزريق) در مواردي مانند ريزش مو، شكستگي ناخن‌ها، التهابات پوستي در نوزادان، ديابت و در افسردگي متوسط و همچنين ساير موارد كمبودي كه نام برده شد، تجويز مي‌شود.
عملكرد بيوتين در بدن
بيوتين يك قسمت مهم در آنزيم‌هاي متابوليز كننده‌ي چربي، كربوهيدرات و ساير مواد مغذي است.
كمبود بيوتين
معمولاً كمبود بيوتين بسيار كم ديده مي‌شود؛ اما در افراد معتاد به الكل، كساني كه در فرهنگ غذايي‌شان سفيده‌ي تخم مرغ را خام و به مقدار زياد مي‌خورند، نوزاداني كه دچار درماتيت پوستي (seborrheic dermatitis) هستند و افرادي كه بخشي از وعده‌شان را حذف كرده‌اند، ممكن است ديده شود.
بيوتين در سفيده‌ي تخم مرغ به طور باند شده با ماده‌اي است كه مانع از جذب آن مي‌شود؛ لذا در افرادي كه در طولاني مدت سفيده‌ي تخم مرغ را به صورت خام استفاده مي‌كنند (خوردن دو سفيده تخم مرغ و يا بيشتر در روز در طي چندين ماه)، كمبود بيوتين ديده مي‌شود. اما اگر تخم مرغ به صورت پخته خورده شود، اين مشكل در طي فرايند پخت از بين مي‌رود و بيوتين به راحتي قابل جذب مي‌شود.
معمولاً آزمايش خاصي براي تشخيص كمبود بيوتين در بدن وجود ندارد و آن‌را اغلب از روي علائم كمبود، شناسايي مي‌كنند.
علائم كمبود
* نازك شدن موها (اغلب با تغيير رنگ مو)
* حلقه قرمز رنگ و پوسته‌اي، دور چشم‌ها، بيني و دهان
معمولاً بيوتين به صورت مكمل (خوراكي يا تزريق) در مواردي مانند ريزش مو، شكستگي ناخن‌ها، التهابات پوستي در نوزادان، ديابت و در افسردگي متوسط
و همچنين ساير موارد كمبودي كه نام برده شد، تجويز مي‌شود
*علائم عصبي از جمله افسردگي، بي‌حالي و توهم
*حس خارش در بازوها و پاها
نقش بيوتين در بدن
* در مطالعاتي كه انجام شده چنين به نظر مي‌رسد كه استفاده‌ي هم زمان بيوتين و روي مي‌تواند منجر به كاهش ريزش مو شود.
* در مطالعات انجام شده شواهدي وجود دارد كه مصرف توأم بيوتين و كروم به كنترل قند خون در افراد ديابتي كمك مي‌كند؛ خصوصاً آن دسته از ديابتي‌هايي كه قند خون‌شان با دارو به سختي كنترل مي‌شود.
* بيوتين مي‌تواند تا حدي گزگز شدن اندام‌ها (اصطلاحاً سوزن سوزن شدن) در افراد ديابتي را بهبود بخشد.
* بيوتين مي‌تواند ميزان شكنندگي ناخن‌هاي دست و پا را در افرادي كه ناخن‌هاي شكننده دارند، كاهش دهد.
تا كنون تداخل خاصي بين بيوتين و ساير داروها ديده نشده است.
ميزان بيوتين مورد نياز
ميزان مناسب بيوتين به عوامل متفاوتي از جمله سن بستگي دارد. تا به حال اطلاعات خاصي براي تعيين مقدار مناسب آن در دست نيست و مقدار توصيه شده روزانه (RDA) براي آن وجود ندارد.
ولي ميزان كافي دريافت (AI) آن جهت جلوگيري از كمبود آن اعلام شده است.
ميزان كافي دريافت در نوزادان صفر تا 12 ماه، 5 تا 6 ميكروگرم، كودكان 1 تا 3 سال 8 ميكروگرم، كودكان 4 تا 8 سال، 12 ميكروگرم، 9 تا 13 سال، 20 ميكروگرم، 14 تا 18 سالگي 25 ميكروگرم، 18 سال به بالا و بالغين و بارداران 30 ميكروگرم و در زمان شيردهي 35 ميكروگرم مي‌باشد.
ولي بهتر است فراموش نكنيم خوردن محصولات طبيعي از كليه‌ي گروه‌ها به ميزان كافي مي‌تواند در برآورد نياز روزانه‌مان به بيوتين مفيد باشد.
آيا بايد بيوتين را به صورت مكمل دريافت كنيم؟
افرادي‌كه در گروه در معرض كمبود كه در بالا آورده شده نيستند، احتياجي به دريافت مكمل بيوتين ندارند. در واقع با رعايت يك رژيم غذايي متنوع كه كليه گروه‌هاي غذايي را شامل مي‌شود، به راحتي نياز بدن به بيوتين برآورده خواهد شد.
منابع بيوتين
منابع غني از بيوتين سفيده تخم مرغ، جگر و مخمرها هستند.
براي اطمينان از دريافت بيوتين كافي، بايد سعي كنيم اين مواد را در برنامه غذايي‌مان مصرف كنيم:
جگر، گل كلم، موز، سفيده تخم مرغ پخته، ساردين، حبوبات، قارچ و مخمر و محصولات تخميري، بادام و پياز.
معمولاً يك تخم مرغ پخته 13 تا 25 ميكروگرم و هر 90 گرم جگر پخته حدود 27 تا 35 ميكروگرم بيوتين دارد.
تأثيرات فرايند پخت بر بيوتين
بيوتين در برابر حرارت، نور و اكسيژن مقاوم است و در نگهداري‌ها معمولاً پايدار مي‌ماند. معمولاً در فرايند پخت راحت‌تر جذب مي‌شود. البته در شرايط اسيدي فرم بيوتين به هم مي‌ريزد و قابليت جذب آن كاهش مي‌يابد.