محيط زيست متشكل از نظامهاي اتمسفر (Atmosfer) (كه از هوا و ذرات معلق تشكيل شده)، پدوسفر
(Pethospher) (زمين)، بيوسفر (Biespher) (قشر زيست محيطي) و هيدروسفر (Hidrospher) (آب) است.
انسان از آغازي كه پا به عرصه طبيعت گذاشته، با شرايط متنوع طبيعت و محيط زيست خود تطابق داشته است و پيدايش و ادامه حيات تمدنهاي جهان در صحنه زيست محيطي بوده است.
امروزه دنياي سياسي، اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي و بسياري از علوم و نيازهاي بشري روابط تنگاتنگي با محيط زيست دارند.
تخريب محيط زيست و آثار آن:
پژوهشگران جهاني براساس تحقيقات خود مدعي تخريب و تهديد محيط زيست به دست انسان هستند و همگي ادامه چنين وضعي را دير يا زود موجب پديدار شدن مصيبت مرگباري براي كره زمين و موجودات آن از جمله انسان مي دانند.
عامل مهم تخريب محيط زيست، انسانها هستند و در حال حاضر اثر نيروي انساني بر روي عوامل محيط زيست جهاني شده است.
رشد سريع جمعيت و مصرف انرژي فسيلي، روند طبيعي را دگرگون كرده و موجب تغييرات شگرفي شده و تركيب مادي عناصر جو را تغيير داده است. افزايش دما نيز تغييرات و نوسانهاي شديدي را باعث خواهد شد كه پوشش گياهي را به شدت دچار دگرگوني خواهد كرد.
استفاده از صنايع تسليحاتي، گسترش هزاران نوع سموم و ورود آنها به اكوسيستم، افزايش و توسعه گازهاي خطرناك در جو نظير گازكربنيك و اكسيد ازت و غيره و بارش بارانهاي اسيدي كه ناشي از سوخت نفت چاهها و جنگلهاست ـ همگي تخريب شرايط زيست محيطي را باعث خواهد شد.
دنياي فناوري محسوس ترين فاجعه را براي محيط زيست به ارمغان آورده است و كشورهاي صنعتي، مقصر واقعي اين فاجعه هستند. محيط زيست، امروز به عنوان مهمترين محور سياست جهاني قرار گرفته است و همه كشورهاي جهاني نگران تخريب محيط زيست هستند.
اسلام و محيط زيست:
در دين مبين اسلام توجه زيادي به محيط زيست و محافظت از آن و تاكيد زيادي بر آبادكردن زمينهاي باير، درختكاري، پاكيزه نگه داشتن نهرها و آلوده نكردن آبها شده است. در احاديثي كه از حضرت رسول اكرم نقل شده است، آن حضرت سفارش به آباد كردن زمينهاي باير و درختكاري فرموده اند:
"الارض ارض الله، و العبادالله، من احيا موا تا فهي له".
"زمين، زمين خداست و بندگان، بندگان خدا هستند هركه زمين مرده اي را آباد كند متعلق به اوست. "
در حديث ديگري پيامبر اسلام (ص) توصيه به درختكاري نموده اند و درخت را به عنوان باقي الصالحات براي انسان دانسته اند كه هركس از ثمره آن درخت استفاده كند براي كسي كه درخت را كاشته است صدقه اي محسوب مي شود.
"من غرس غرسا لم ياكل منه آدمي و لا خلق من خلق الله الا كان له صدقه"
" هركه درختي بكارد هربار كه انساني يا يكي از مخلوق خدا از آن بخورد براي وي صدقه اي محسوب مي شود".
در خصوص اهميت درختكاري و گسترش فضاي سبز، حضرت رسول اكرم تا آنجا سفارش فرموده اند كه اگر رستاخيز به پا شود و در دست شما نهالي باشد بايد اگر مي توانيد آن را بكاريد. اين فرمايش نشان دهنده اين مطلب است كه تا چه ميزان بايد به محيط زيست توجه داشته باشيم و در اين زمينه كوشش كنيم.