معلم بازنشسته، قاری و پیشکسوت قرآنی معتقد است: معلم و مربی در هر حوزه و بخشی که فعالیت میکند نباید فقط به دانستههای خود محدود شود، بلکه باید دانستهها و تجارب خود را با علم روز پیوند زده و پلی برای ارتقا و پیشرفت پیدا کند.
حمیدرضا معصومیپویا، معلم بازنشسته و پیشکسوت قرآنی در گفتوگو با ایکنا از استان مرکزی گفت: سال ۶۶ وارد حوزه تربیت معلم شدم؛ از این سال به مدت دو سال در رشته امور پرورشی تحصیل کردم و پس از اتمام دوره تحصیل وارد آموزش و پرورش شدم.
معصومیپویا به ویژگی و شاخصههای معلم تراز مبانی دینی و قرآنی اشاره کرد و ادامه داد: افرادی که این شغل را برای خود انتخاب میکند باید به فراز و نشیبهای مسیر حرکتی خود واقف باشد. یک معلم میداند در همه ابعاد حتی پوشش ظاهری، نوع رفتار و نحوه تعامل با دیگران الگوی دانشآموزان است. در واقع تمام ویژگیهای مورد توجه قرآن و سیره اهلبیت(ع) باید در معلم عینیت داشته باشد.
وی افزود: فردی که خود را معلم معرفی میداند باید دارای شاخصههای مهم باشد و این شاخصهها در مربیان و اساتید قرآنی بیش از سایرین بروز و ظهور دارد. معلمان و مربیانی که قصد دارند قرآن و مفاهیم والای آن را آموزش دهند باید این آیات در ذهن و روان او ملکه شده باشد. افراد باید بهگونهای رفتار کنند که مغایر با دستورات دینی نباشد.
معصومیپویا با بیان اینکه در مدرسه بیشتر در حوزه پرورشی، قرآنی و ... فعالیت داشته است، ادامه داد: البته فعالیت در حوزه آموزش فقط مدرسه ختم نمیشد و پس از ورود به مدرسه تدریس مبانی قرآنی را با جدیت بیشتر دنبال کردم. تعلیم و تربیت نسلی که میتواند آینده کشور را در دست داشته باشد برای هر فردی بسیار خوشایند است و ما معلمان وقتی موفقیت دانشآموزان خود را میبینیم به اهمیت مسیر تعلیم و تربیت بیشتر پی میبریم.
اهمیت توجه به پرورش، کمتر از آموزش نیست
این معلم قرآن ضرورت رعایت آداب و متخلق بودن اساتید و مربیان حوزه تعلیم و تربیت به مبانی دینی و اعتقادی را مورد تأکید قرار داد و افزود: وظیفه معلم فقط تدریس دروس در مدرسه نیست، بلکه وظایفی در حوزه پرورش دارد که اهمیت کمتری از آموزش ندارد. اگر معلم فقط جنبه آموزش را انجام دهد، قطع مسلم در کارش کمکاری صورت گرفته و چه بخواهد و چه نخواهد دانشآموزان از او الگو خواهند گرفت.
وی به خاطرهای از سالهای ابتدایی تدریس در مدارس اشاره و ادامه داد: ابتدای کلاس وقتی وارد میشدم سورههای کوتاه قرآن را برای دانشآموزان تلاوت کرده و از آنان میخواستم تکرار کنند. پس از تلاوت و فراگیر، آیات به صورت مسابقهای تکرار و مفاهیم و نکات برجسته با زبانی متناسب با سن آنان برایشان بازگو میشد. بچهها از این روش بسیار استقبال کرده و برایشان خوشایند بود. حتی امروز که سالها از آن دوران میگذرد، دانشآموزان آن دوره که امروز افراد موفقی هستند از یادآوری آن خاطرات ابراز خرسندی میکنند.
معلمان تجارب خود را با علم روز پیوند زنند
معصومیپویا به معلمان جوان توصیه کرد: معلم باید به سلاحهای مختلف همچون علم روز مجهز باشد. معلم و مربی در هر حوزه و بخشی که فعالیت میکند نباید فقط به دانستههای خود محدود شود، بلکه باید دانستهها و تجارب خود را با علم روز پیوند زده و پلی برای ارتقا و پیشرفت پیدا کند. اگر معلمی به علم روز مجهز نباشد از دانشآموزان عقب خواهد ماند و نخواهد توانست در حیطه وظایف خود خوب عمل کند.
توجه به خودسازی درونی از دیگر توصیههایی است که این معلم پیشکسوت به معلمان جدیدالورود داشت و گفت: معلمان باید عامل به گفتهها و توصیههای خود باشد. اگر معلمی رعایت ادب و احترام متقابل را توصیه میکند در وهله اول خود باید در تقابل با دیگران به آن عمل کند.
معصومیپویا از معلمان خود به آقای احمدی، معلم دینی اشاره کرد و افزود: رفتار، تواضع، گفتار، اعمال و سبک تدریس این معلم برای اینجانب و سایر دانشآموزان الگو و قابل تحسین بود. از این پس تصمیم گرفتم به صورت جدی وارد حرفه معلمی شده و در تربیت دینی نسلهای آینده سهیم باشم. اگر صدها بار به سال ۶۶ بازگردم، بازهم تربیت معلم را برای تدریس در مدارس انتخاب میکنم.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا با وجود سختی کار معلمی و فراز و فرودهای موجود به این فکر کردید که ای کاش شغل دیگری انتخاب کرده بودید یا این شغل را ترک کنید، گفت: خیر. به هیچوجه این فکر در ذهنم ایجاد نشد؛ چراکه آن را با عشق و علاقهای وصفناشدنی انتخاب کردهام و تا امروز نه تنها ذرهای از علاقهام کم نشده، چه بسا اضافه هم شده است، اما به این فکر کردهام ای کاش تجربه و علم امروز را آن روزها داشتم تا میتوانستم خدمات بهتر و مثمرثمرتری را ارائه دهم. آرزو میکردم کاش اساتید دوره تربیت معلم نکات کاربردیتر و تخصصیتر را برای خدمترسانی به مردم برای ما بازگو میکردند.
انتقاد معلم پیشکسوت از دانشگاه فرهنگیان
معصومیپویا با انتقاد از عملکرد دانشگاه فرهنگیان در استفاده از اساتید و معلمان بازنشسته، بیان کرد: دانشگاه فرهنگیان از جمله دانشگاههای است که وظیفه تربیت معلمان جوان را برعهده دارد. اساتیدی فعال در این دانشگاه از معلمان شاغل و مدعو هستند. متأسفانه چندین سال است که دانشگاه برای تدریس معلمان بازنشسته تدریس نمیدهد تا تجربیات خود را در اختیار دانشجویان قرار دهد. اگر بخواهیم به این دانشگاه نیز مانند سایر دانشگاهها نگاه کنیم، قطعاً با دانشگاههای دیگر تفاوتی ندارد. مأموریت دانشگاه فرهنگیان تربیت معلم است و ضروری است تا در مسیر تحصیل خود از تجربیات اساتید شاغل و بازنشسته نیز استفاده کند تا هنگام ورود به مدارس کولهبار علم و تجربه را توأم داشته باشد.
وی در خصوص تفاوت آموزش قرآن در دهههای گذشته و استقبال دانشآموزان از این آموزش، چنین گفت: سالهای قبل تنوع بسیار کمتری در سرگرمیها، آموزشها و تفریحها نسبت به امروز وجود داشت. رسانه فقط روزنامه، رادیو و تلویزیون با دو شبکه اول و دوم بود، اما امروز تنوع حتی رسانهها بسیار زیاد است و تلفنهای همراه نیز وقت بسیاری از دانشآموزان نوجوان و جوانان میگیرد. تنوع سرگرمی باعث شده تا نوجوانان و جوانان نتوانند تمرکز خود را در یک حوزه متمرکز کنند. هنر معلم این است که نوجوان را از لابهلای تنوعهای بسیار که بعضاً برخی از آنان مخرب و آسیبزا نیز هستند، خارج کرده و او را در مسیر درست هدایت کند. نقش معلم در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بسیار بااهمیت است.
معصومیپویا در پایان به خاطرهای از روز معلم اشاره کرد و گفت: هیچیک از معلمان از دانشآموزان انتظاری جز تحصیل خوب و موفق شدن در آینده ندارند، اما آنان لطف دارند و هدایایی برای معلم خود تقدیم میکنند که بعد معنوی آن برای معلم بسیار حائز اهمیت است. یادم هست سالها قبل دانشآموزی به نام میراحمدی آیهای از قرآن را نوشته و قاب گرفته بود، این هدیه برای اینجانب بسیار باارزش بود. سالها بعد متوجه شدم این دانشآموز از دنیا رفتهاست با وجود اینکه سالها از این رویداد میگذرد این خاطره برایم اثرگذار است.