نویسنده و پژوهشگر تاریخ اسلام معتقد است که ۱۰۰ روایت معتبر در منابع مهم اهل سنت و شیعه در مورد حضرت مهدی(عج) و ظهور ایشان وجود دارد که تاکید می‌کند یاران امام زمان(عج) و زمینه‌ساز ظهور آن حضرت، اهل مشرق و قوم سلمان هستند.
علی کورانیحجت‌الاسلام والمسلمین علی کورانی از روحانیون شیعه اهل لبنان، پژوهشگر تاریخ اسلام و اندیشه‌های مذاهب اسلامی است. او در ایران بیشتر با کتاب «عصر ظهور» شناخته می‌شود که موضوع آن مهدویت در احادیث است. ایشان معتقد است روایاتی که ایرانیان را زمینه‌ساز عصر ظهور می‌دانند متواتر و بالغ بر ۱۰۰ روایت است.
خبرنگار ایکنا در آستانه نیمه شعبان با این نویسنده و پژوهشگر تاریخ اسلام گفت‌وگو کرده است که در ادامه می‌خوانیم و می‌بینیم؛
ایکنا ـ در مورد مهدویت مباحث بسیار زیادی از جمله موضوع زمینه‌سازی وجود دارد که اگر موافق باشید پرسش نخست را با افراد و دولت‌های زمینه‌ساز شروع کنیم، براساس روایات چه کسانی زمینه‌ساز ظهور هستند؟
امام مهدی(عج) مورد اتفاق همه فرقه‌های اسلامی است و حتی وهابی‌ها اعتقاد دارند که پیامبر(ص) به امت خودش و بعد از ضعف امت وعده داد که یکی از اولاد و فرزندان علی(ع) و فاطمه(س)ظهور کرده و زمین را از عدل و داد پر خواهد کرد بعد از اینکه دیگران آن را از ظلم و جور پر کرده‌اند. ۱۰۰ روایت معتبر در منابع مهم اهل سنت و شیعه در مورد حضرت مهدی(عج) و ظهور ایشان وجود دارد که اوصاف امام مهدی(عج) و حرکت ظهور ایشان از کعبه به مدینه، عراق، دمشق و بعدا به بیت‌المقدس و نزول حضرت عیسی(ع) را روایت کرده‌اند و بیان شده است که یاران امام مهدی(عج) و زمینه‌ساز آن حضرت اهل مشرق، قوم سلمان و پرچم‌های خراسان و به تعبیر روایات، اصحاب روایات رایات سود (پرچم‌های سیاه) هستند.
عباسی‌ها وقتی این روایات را دیدند و شنیدند گفتند ما اصحاب رایات و پرچم‌های سیاه هستیم تا حدیث را بر خودشان منطبق کنند. اخیرا هم وهابی‌ها گفتند که ایرانیان و شیعیان زمنیه‌ساز ظهور نیستند زیرا در روایات از مردم خراسان نام برده است و مراد از خراسان هم افغانستان است و طالبان، القاعده و داعش. در درگیری‌های چند سال اخیر هم اینها با پرچم سیاه به سوریه و عراق حمله کردند تا خود را مصداق این روایت جا بیندازند.
در روایتی بیان شده است «رجل من قم» یعنی مردی از قم برای زمینه‌سازی ظهور قیام خواهد کرد؛ روایاتی در مورد اهل قم و طالقان داریم ولی مراد از قم و طالقان کل ایران است، درست مانند اینکه گفته شود جبال البرز که منظور از آن مناطقی است که رشته کوه‌های البرز از آن عبور کرده است و در اینجا هم مناطقی است که جبال طالقان آن را در بر می‌گیرد. داریم که مردی از قم قیام خواهد کرد و اصحاب او را هم اینطور توصیف کرده‌اند که «رِجَالٌ کأَنَّ قُلُوبَهُمْ زُبَرُ اَلْحَدِیدِ لاَ یشُوبُهَا شَک فِی ذَاتِ اَللَّهِ...» بنابراین می‌توان گفت متفق‌القول همه مسلمین است که یاران امام مهدی(عج) ایرانیان هستند و البته کسانی که ایرانیان را دوست ندارند و با آنان دشمنی دارند تلاش می‌کنند تا مصداق روایت را منحرف کنند.
جمعی از علمای تونس در کنفرانس جمعه و جماعت حضور داشتند و در بیرون کنفرانس هم برف باریده بود، یکی از این علما در برف سر خورد ولی گفت الحمدلله که من در مسیر یاری قوم سلمان به زمین خوردم و این فرد در جراید هم منتشر کرد که ایرانیان زمینه‌ساز ظهور هستند. آیاتی هم در قرآن داریم از جمله آیه‌ای که خطاب به اعراب فرموده است اگر شما اسلام و پیامبر(ص) را یاری نکردید خداوند قوم دیگری را به جای شما خواهد آورد. وَإِنْ تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ ثُمَّ لَا يَكُونُوا أَمْثَالَكُمْ؛ کسانی بهتر از شما را خدا خواهد فرستاد و وقتی از پیامبر(ص) پرسیدند که این افراد چه کسانی هستند فرمودند قوم سلمان و به سلمان اشاره کردند.
ایکنا ـ این روایات که به آن اشاره فرمودید از جهت دلالت و سند چقدر معتبر است؟
اینها متواتر هستند و احادیث متواتر معتبرند. تعبیر اهل قم و قوم سلمان در این روایات تاکید شده است. گروهی از ری نزد امام صادق(ع) رفتند و خود را معرفی کردند، امام(ع) فرمودند اهلا باهل قم؛ گفتند که ما اهل ری هستیم ولی حضرت فرمودند همه اهل قم هستید یعنی مراد از اهل قم همه ایران است. اهل طالقان، اهل قم و اهل خراسان هم که در برخی روایات تاکید شده است مراد ایران است که قبلا هرات و بخش‌هایی از افغانستان و کشورهای دیگر هم جزء آن بوده است.
ایکنا ـ شما در کتاب «عصر ظهور» جزئیاتی در مورد نشانه‌های ظهور و مصادیق آن بیان کردید آیا بعد از گذشت سالیان طولانی از انتشار اولین نسخه کتاب، امروز معتقدید که باید تغییراتی در آن ایجاد شود؟
بله بنده حتی مطالبی در مورد جنگ تحمیلی علیه ایران بیان کرده بودم، ابتدا سیداحمد آقای خمینی به من نقد کرد ولی وقتی برای ایشان توضیح دادم قبول کرد.
کتاب عصر ظهور بیش از سه دهه قبل چاپ شد و بعدا تفصیل آن در فرهنگ موضوعی آمده است و اگر بخواهم تغییراتی بدهم تغییر چندانی نخواهد شد مگر در برخی موارد که قید احتمال را برای برخی مصادیق و موضوعات آورده‌ام و این احتمالات را حذف خواهم کرد آن هم به دلیل اینکه مردم وقتی آن را می‌خوانند به جای در نظر گرفتن احتمال، آن را قطعی و یقینی تلقی می‌کنند. مردم تمییز بین احتمال و امر یقینی نمی‌دهند لذا می‌گویند آقای کورانی گفته است که فلان مسئله از یقینیات مرتبط با ظهور است.
ایکنا ـ نقدهای متعددی به کتاب عصر ظهور شما شده است، مواجهه شما با این نقدها چگونه است؟
بله من همه نقدها را شنیده‌ام و جواب دادم؛ یکی از مهمترین آنها این بود که گفتند آقای کورانی، عالم لبنانی، ایرانیان و انقلاب آنها را به قیام امام مهدی(عج) پیوند داده است ولی ما هم مانند ملت‌هایی که تحت ظلم بودند علیه حکومت پادشاهی قیام کردیم تا عدالت برقرار شود بنابراین انقلاب ربطی به قیام امام مهدی(عج) ندارد؛ جواب بنده این است که من از جانب خودم آن را نقل نکرده‌ام بلکه روایاتی از پیامبر(ص) و ائمه(ع) داریم که مردانی از قوم سلمان زمینه‌ساز خواهند بود بنابراین این ربط و پیوند نشانه ارزش انقلاب مرحوم امام خمینی(ره) است و نه تنقیص آن. توصیف واقعی انقلاب است.
ایکنا ـ بعد از دوران غیبت کبری، همواره مدعیان مهدویت زیاد بوده‌اند و در سالیان اخیر هم شاهد چنین افرادی هستیم، چرا چنین ادعاهایی مطرح می‌شود؟
این به نظر بنده امری طبیعی است؛ پیامبر(ص) فرموده است که در آینده مردی از خاندان من ظهور خواهد کرد و حکومت جهانی عدل و داد ایجاد خواهد کرد و حضرت عیسی(ع) هم برای یاری او نازل می‌شود بنابراین کسانی سعی می‌کنند برای ایجاد موقعیت مادی و معنوی برای خود، مدعی مهدویت شوند. اولین گروه‌هایی هم که مدعی مهدویت شدند، خلفای عباسی بودند و نام برخی از فرزندانشان را مهدی گذاشتند تا مردم را فریب بدهند و بعدها هم این مسئله ادامه یافت.
یکی از علمای مصر برای بنده می‌گفت که ما ۱۰ _ ۱۲ نفر در مصر داریم که به خاطر ادعای مهدویت در زندان هستند. من خدمت آیت‌الله العظمی گلپایگانی بودم و گفتند فردی در اهواز مدعی است مهدی است و ایشان از بنده دعوت کردند و نزد این فرد رفتم و به او گفتم من شما را امتحان می‌کنم اگر درست بگویی ایمان می‌آورم، به این فرد گفتم که ویژگی‌های ظاهری امام مهدی(عج) در برخی روایات بیان شده است از جمله اینکه ابروهای پیوسته، بینی کشیده و داندان‌های متفرقی دارند که به ظاهر شما نمی‌خورد همچنین امام در فقه و شریعت سرآمد است حالا شما جواب بده اگر کسی فوت کرد چگونه باید ارث تقسیم شود ولی او این حکم ساده را هم بلد نبود، گفتم امام مهدی(عج) مقدار پولی را که درون کیسه بوده و از بلاد دیگری برای او آورده‌اند، اعلام می‌کنند بدون اینکه آن را باز کنند، تو چه می‌دانی؟
بنابراین این افراد عمدتا دروغگو هستند ولی برخی هم خیالاتی و دچار توهم‌اند. علامت دروغ آنان هم این است که هیچکدام از اینها نتوانسته‌اند عدل و داد در جهان ایجاد کنند. در عراق چون حساب و کتاب قانونی وجود ندارد تعداد این افراد زیاد شدند ولی در ایران چون مؤاخذه می‌شوند جرئت نمی‌کنند.
در عراق یکی از شاگردان مرحوم سیدمحمدصدر که به دجال البصره معروف شد مدعی فرزندی امام زمان(عج) شد و متوجه نبود که چگونه فرزند امام زمان زودتر از خود ایشان آمده است. اینها اهل دروغ هستند و بعدا هم روشن شد که این فرد از عربستان مورد حمایت قرار گرفته است و دست به کشتار ۱۰۰ نفر از مردم زد و بعد هم به امارات فرار کرد و عربستان هم ماهانه مبلغ زیادی در اختیار او قرار می‌دهد تا به فعالیتش ادامه دهد.
ایکنا ـ آیا این فرد همان احمدالحسن بصری است؟
بله. به امارات گریخت و البته گفتند فوت کرده است.
ایکنا ـ احمدالحسن شخص بوده یا یک جریان؟
شخص بود. من از زبان رئیس عشیره مطالبی را در کتاب رجال بصره آوردم و معروف است که پدر وی در بصره، دلاک و خودش هم از نیروهای صدام بود.
ایکنا ـ یکی از مسائل مرتبط با ظهور حوادثی است که در سوریه، یمن و غزه در حال رخ دادن است، چقدر می‌توان این مباحث را با ظهور مرتبط دانست؟
خیلی‌ها این پرسش را از بنده دارند. آن چیزی که من از روایات فهمیده‌ام مرتبط با اهل مشرق است و البته این حوادث خیلی هم طول خواهد کشید؛ زمینه‌سازان روز به روز دولتشان قوی‌تر خواهد شد؛ در عراق هم روایاتی در مورد کشته‌شدن شیعیان داریم؛ از علاماتی که هست رخ دادن جنگ در قرقیسیا در شرق فرات بین عراق و سوریه است که ترکان، سفیانی‌ها و کردها جنگ طولانی خواهند داشت و بعد زمین‌لرزه قوی در سوریه رخ می‌دهد و بعد دو گروه مدعی حکومت خواهند شد که اول عبقا است که صورت او لک دارد و دوم سفیانی که خود سفیانی (مردانی از نسل ابوسفیان) مسلط و پیروز خواهد شد و سوریه و اردن و فلسطین در دست او قرار می‌گیرد؛ این هفت ماه قبل از ظهور است.
همچنین در روایات داریم که قبل از ظهور، قدس به دست مسلمین فتح خواهد شد. در تفسیر آیه شریفه «فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ أُولَاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَنَا أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُوا خِلَالَ الدِّيَارِ ۚ وَكَانَ وَعْدًا مَفْعُولًا» در مورد اولی باس شدید؛ اهل قم، کوفه و اهل یمن معرفی شده‌اند و اینها پیروز خواهند شد لذا اعتقاد بنده آن است که اسرائیل الان هیچ راهی جز بازگشت به طرح آیت‌الله خامنه‌ای ندارد و اخیرا در حال قبول کردن آن هستند. البته بعد از مدتی قدس آزاد خواهد شد تا اینکه سفیانی بیاید و او اردن و فلسطین و سوریه را خواهد گرفت و در برابر امام مهدی(عج) می‌ایستد و امام هم با یاران یمانی خود به جنگ سفیانی خواهد رفت. البته اسرائیل شکست می‌خورد ولی یهود نه، لذا امام سراغ آنان می‌رود و جنگ سختی رخ می‌دهد و در نهایت وارد بیت‌المقدس می‌شوند. آزادی بیت‌المقدس دو مرحله دارد که یکی فتح به دست امام و دیگری قبل از ظهور است.
در مورد جهان غرب هم وقتی عیسی(ع) نزول کرد مانع درگیری آنها با امام مهدی(عج) می‌شود بلکه مذاکراتی صورت خواهد گرفت که منجر به آتش‌بس ۱۰ ساله خواهد شد و در این مدت امام دولت خود را می‌سازد و عیسی(ع) هم به تعلیم غربیان می‌پردازد تا جزء یاران امام شوند.
ایکنا ـ کسی که بخواهد عشق و محبت خود را به امام نشان دهد چه کارهایی باید بکند؟ آیا صرف خواندن دعای سلامتی کافی است؟
آیت‌الله خامنه‌ای فرمودند جهاد تبیین که شامل تبیین حقیقت و مظلومیت ایران و تبیین عقاید ما مانند ظهور حضرت مهدی و نزول عیسی(ع) است. این مباحث حتی برای عالمان مسیحی هم مفید است زیرا یکی از آنها کتب مرتبط با بحث مهدویت را از لبنان خریده بود که به جوانان مسیحی آموزش دهد که در عصر ظهور عیسی(ع) هم نزول خواهد کرد تا اعتقاد آنها بیشتر شود.
ایکنا ـ گفته می‌شود برخی افراد موجه و عالمان بزرگ با امام زمان(عج) مرتبط بوده‌اند، از یک‌طرف چون برخی از این اشخاص برجسته هستند اعتماد می‌کنیم ولی از سوی دیگر مورد سوء استفاده برخی اشخاص است، در این موارد چه باید کرد؟
چنین اشخاصی باید عقل و حواس درستی داشته باشند ولی اگر این افراد مدعی شدند که امام زمان(عج) به من گفته است فلان موضوع را به مردم بگو این درست نیست ولی اگر فقط بحث دیدن باشد امکان آن وجود دارد ولی امام(عج)، سفیری ندارند. ضمن اینکه تحقیقات بنده نشان می‌دهد هیچ یک از علمای بزرگ مدعی ارتباط با امام نبودند بلکه برخی افراد دیگر این مطالب را به آنها نسبت داده‌اند در حالی که خودشان خبر ندارند. مثلا نوه دختری آیت‌الله بهجت با دختران ما ارتباط دارند و صحه می‌گذارند که آیت‌الله بهجت هیچ‌وقت نفرمودند من امام زمان را می‌بینم.
ایکنا ـ در پایان اگر فرمایش تکمیلی دارید بفرمایید.
حرف من به مردم شریف ایران این است که قدر انقلاب خود و ارتباط آن با ظهور امام مهدی(عج) را بدانید. به جوانانی که اگر علم در ثریا بود به آن دست می‌یابند افتخار کنید زیرا امروز این همه پیشرفت در فناوری و بخش نظامی وجود دارد؛ قدر این رهبر متفکر که اوضاع را مدیریت می‌کنند بدانید؛ درست است انسان دلش از وضع اقتصادی کشور و طبقه فقیر می‌سوزد ولی آینده ایران در تحولات جهانی بسیار مهم است و باید قدر بدانیم.
گفت و گو از علی فرج زاده