سیدمرتضی عَلَم الهدی که نَسب وی با پنج واسطه به امام هفتم(ع) می‏رسد، در رجب سال 355 ق در بغداد به دنیا آمد. وی که با رؤیای صادقه‏ی شیخ مفید، به مکتب درس آن شیخ بزرگوار راه یافته بود، به همراه برادرش سیدرضی، خوشه چین معرفت استاد گردید. از جمله استادان وی می‏توان از ابومحمد تلعکبری، شیخِ صدوق، حسین بن علی بن بابویه برادر شیخ صدوق و... نام برد. همچنین شیخ طوسی، ابوالصلاح حلبی، قاضی ابن بَرّاج طرابلسی، سید تقی رازی و شیخ مفید ثانی و... از شاگردان وی می‏باشند. از جمله ویژگی‏های حوزه‏ی درسی وی این که، همه گونه افراد با هر عقیده‏ای می‏توانستند در محضر او حضور یابند و از علوم مختلفی که وی تدریس می‏کرد استفاده نمایند. همچنین او اولین کسی است که خانه‏اش را دارالعلم قرار داد و برای مباحثه و مناظره آماده کرد و کتابخانه‏ی وی دارای هشتاد هزار جلد کتاب بوده است. تالیفات فراوان سید مرتضی را بیش از 85 اثر شمرده‏اند و بر اثر کوشش فراوان در نشر احکام و علوم اسلامی، وی را مجدّد مکتب و احیاگر دین و رونق بخش معارف الهی در قرن چهارم هجری دانسته‏اند. سید مرتضی سرانجام پس از عمری پربار و انجام کارهایی بزرگ و ارزنده در روز یکشنبه 25 ربیع الاول 436 ق در سن هشتاد سالگی به جوار حق شتافت و از بغداد به کربلا منتقل گردید و در حرم حضرت سیدالشهداء به خاک سپرده شد.