شيخ الفُقهاء، استاد الحُكماء، رئيس الاُدبا، علامه ي دهر، شيخ الاسلام و المسلمين، شيخ بهاءالدين محمد بن عزالدين حسين بن عبدالصمد حارثي هَمْداني جَبعي عاملي معروف به شيخ بهايى از شاگردان شهيد ثاني و يكي از علماي بزرگ شيعه و از افتخارات جهان اسلام ميباشد. شيخ بهايى فقيهي اصولي، محدث رجالي، مفسر، رياضيدان، حكيم، متكلم، اديب، شاعر، جامع علوم عقلي و نقلي بود و بالجمله در علوم متنوع، گوي سبقت از افاضل و دانشمندان ربوده است. وي در سال 953 قمري در بعلبك لبنان به دنيا آمد. در طول حيات پربار خويش مسافرتهاي زيادي به نقاط مختلف جهان داشت و از محضر اساتيدي برجسته در رشتههاي گوناگون استفاده نمود. شيخ بهايى در اين سفرها توانست در بسياري از علوم، مانند: هيئت و نجوم، رياضيات، تفسير قرآن، فقه و اصول، علم حديث، ادبيات فارسي و عربي و طب و مهندسي متبحّر گردد و در تمامي آنها كُتُبي را به رشتهي تحرير درآورد. وي نخستين كسي است كه يك دورهي فقه غيراستدلالي به زبان فارسي نوشت. ملاصدرا، ملامحمدتقي مجلسي اوّل، محقق سبزواري، ملاحسنعلي تُستَري، ميرزا رفيعا ناييني، سيد ماجد بحراني، ملامحسن فيض كاشاني، ملامحمدصالح مازندراني و دهها دانشمند و فاضل ديگر از شاگردان شيخ بهايى ميباشند. كشكول، اسرارالبلاغه، اثني عشريات، خمس اربعين حديثاً، جامع عباسي، عين الحيوة و بحرالحساب و دهها اثر ديگر از جمله آثار اوست. آثار علمي و مهندسي وي را ميتوان در جاي جاي اصفهان مشاهده نمود. سرانجام، شيخ بهايي، اين دانشمند كامل و جامع در 77 سالگي در اصفهان پايتخت سلسلهي صفويان بدرود حيات گفت و طبق وصيتش در مشهد مقدس و در نزديكي مرقد مطهر حضرت امام رضا(ع) مدفون گرديد.