درگذشت "عبدالجواد فلاطوري" انديشمند مسلمان و مؤسس دانشكده علوم اسلامي هامبورگ (1375ش)

پروفسور عبدالجواد فلاطوري در سال 1304ش در اصفهان ديده به جهان گشود و تحصيلات ابتدايي و متوسطه را در اين شهر به پايان رسانيد. وي سپس براي تحصيل علوم ديني، راهي حوزه علميه مشهد شد و از محضر: ميرزا هاشم قزويني و ميرزا محمدتقي اديب نيشابوري و... بهره برد. عبدالجواد فلاطوري پس از آن به تهران آمد و به ادامه تحصيل علوم ديني نزد استادان نام‏آوري همچون: علامه محمد تقي آملي، ميرزا مهدي آشتياني، محمد علي شاه‏آبادي و سيد احمد خوانساري پرداخت. دكتر فلاطوري در همان زمان در رشته فلسفه اسلامي از دانشگاه فارغ‏التحصيل شد و از آيت‏اللَّه شيخ محمدرضا كلباسي به اخذ اجازه اجتهاد نائل آمد. وي در سال 1333 براي آگاهي از علوم انساني و فلسفه غرب عازم آلمان گرديد و در رشته فلسفه و دين‏شناسي تطبيقي و روانشناسي تحصيل نمود. ايشان در سال 1341 موفق به اخذ درجه دكتري در فلسفه شد و در دانشگاه كُلنِ آلمان تدريس در كرسي‏هاي فلسفه تطبيقي، حقوق، تاريخ ايران، اسلام معاصر، كلام و علوم اسلامي را بر عهده گرفت و دمي از تدريس، تحقيق و تأليف باز نايستاد. دكتر فلاطوري در راه بسط و توسعه تفكر اسلامي در اروپا، فعاليت‏هاي چشمگيري داشت و براي نيل به اين هدف دانشكده علوم اسلامي هامبورگ آلمان را تاسيس كرد. اين انديشمند مسلمان، در آلمان به عنوان يك مرجع اسلامي و دانشمند فلسفه و علوم اسلامي مطرح بود. هر زمان كه محافل علمي اروپا در تجزيه و تحليل و بيان مسائل اسلامي و تفاهم و همفكري و گفت‏وگوي بين پيروان اديان اسلام و مسيحيت و يهوديت، دچار مشكل مي‏شدند، به وي مراجعه مي‏كردند. وي در طول بيش از چهل سال اقامت در آلمان، مقالات متعدد در نشريات معتبر آلماني در جهت دفاع از اسلام نگاشت. استاد فلاطوري براي ايجاد مباحثه، هم‏فكري و همكاري بين پيروان اديان مختلف تلاش مي‏كرد. از جمله آثار وي ترجمه تاريخ ايران در قرون نخستين اسلامي، تأليف اخلاق عملي كانت و دگرگوني بنيادي فلسفه يوناني در اثر طرز انديشه اسلامي، مي‏باشد. دكتر فلاطوري سرانجام در 11 دي 1375ش بر اثر سكته قلبي در 71 سالگي درگذشت و به سراي باقي شتافت.

تجاوز سپاه عثماني به خاك ايران (1293 ش)

پس از شروع جنگ جهاني اول، دولت ايران براي بر كنار ماندن از آسيب‏هاي جنگ، اعلام بي‏طرفي كرد، اما اين اقدام ايران از طرف متخاصمين رعايت نگرديد و هر كدام به نحوي به خاك ايران يورش آوردند. سپاه عثماني با كمك كُردها شروع به تجاوز به خاك ايران نمود و شهرهاي بي‏دفاع تبريز و اروميه را به تصرف خود درآورده، به سمت شمال كشور پيشروي كرد. پس از تجاوز عثماني، دولت روسيه نيز قواي خود را وارد ايران نمود و بر سر تصرف آذربايجان، جنگ شديدي بين نيروهاي روسيه و عثماني درگرفت. در اين نبرد سهمگين، عده زيادي از مردم آذربايجان مقتول و مجروح شده، اموال آنان به غارت رفت و سرانجام قواي روس بر سپاه عثماني پيروز گشت. در نهايت عثماني‏ها عقب‏نشيني كردند و روس‏ها منطقه آذربايجان را به تصرف درآوردند. در اين حال، با ورود انگليسي‏ها به خاك ايران، خاك اين مرز و بوم عملاً به يكي از جبهه‏هاي جنگ جهاني تبديل شد كه حاصلي جز قحطي و قتل و غارت مردم ايران در پي نداشت.

درگذشت اديب و نويسنده برجسته "يوسف اعتصامي" پدر پروين اعتصامي (1316 ش)

يوسف اعتصامي آشتياني ملقب به اعتصام الملک سال 1291 قمري (1253 شمسي) به دنيا آمد.او از نويسندگان و مترجمان برجسته ايران معاصر و سالها رئيس کتابخانه مجلس شوراي ملي بود. از آثار وي مي توان مجله هاي بهار و گنجينه فنون را نام برد. اعتصامي 2 دوره مجله بهار را منتشر کرد که بيشتر مقالات آن ، انشاء يا ترجمه خود اوست . همچنين جلد نخست «تيره بختان» يا «بينوايان» اثر ويکتور هوگو را نيز ترجمه و منتشر کرد که معروف است . اعتصام الملک پدر پروين اعتصامي (1285 - 1320 شمسي) شاعره نامدار ايران نيز هست که در حقيقت بايد پرورش اين شاعر برجسته را بهترين اثر او دانست . مرحوم يوسف اعتصامي در 11 دي 1316 (1356 قمري) دارفاني را وداع گفت و فرزند فرزانه اش را تنها گذاشت .

میلاد امام سجاد (ع) ، بنا بر روایتی (38 ق)

ولادت امام سجاد (ع) به روایتی در تاریخ یک‌شنبه پانزدهم جمادی‌الاولی سال ۳۸ هجری قمری و به روایت دیگر، در پنجم شعبان‌المعظم همان سال در مدینه به وقوع پیوست. مادر مکرمه‌ی آن حضرت، شهربانو و پدر بزرگوارشان حضرت امام حسین (ع) می‌باشند. سجاد و زین‌العابدین از القاب مشهور آن امام همام می‌باشد که این القاب به‌دلیل کثرت عبادت به آن حضرت اطلاق شده است. آن امام عظیم‌الشأن در طول عمر پربرکتشان و در حوزه‌ی سیاسی براى پیش راندن مسلمانان به سوى نفرت از بنی‌امیه و افزودن حس مبارزه‌جویى با آنان، تلاش‌هاى مؤثرى را به انجام رساندند و در فرصت‌های مختلف، مردم را بر ضد امویان تحریک می‌کردند. آن امام بزرگوار براى آگاهى مردم، شیوه‌ی دعا را به‌کار گرفتند، به‌گونه‌ای‌که به گفته‌ی بسیاری از عالمان علوم اسلامی، دعاهاى آن حضرت، بازگوکننده‌ی رویدادهاى عصر آن حضرت‌اند. صحیفه‌ی سجادیه که به زبور آل‌محمد (ص) مشهور است، اثر بی‌همتایی می‌باشد که در جهان اسلام، پیوسته مورد توجه بزرگان و علما و مصنفان قرار گرفته است.

تولد "هانري ماتيس" نقاش معروف فرانسوي (1869م)

هانري ماتيس، نقاش فرانسوي در 31 دسامبر 1869م در فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي دروس متوسطه، به خواست پدرش براي تحصيل حقوق به پاريس رفت ولي به جاي حقوق، به نقاشي روي آورد. ماتيس پس از رسم تابلوهاي متعدد، اولين نمايش‏گاه آثار هنري خود را در 27 سالگي برپا كرد و حتي يكي از آثارش را دولت خريداري نمود. ماتيس درصدد بود تا با ايجاد سبكي جديد، هنر خود را تعالي بخشد. در اين ميان، جستجو و بررسي سبك‏هاي گوناگون نقاشي، نه تنها به تكامل آثار هانري ماتيس منجر گرديد، بلكه اين تلاش باعث شد تا در سال 1905م، به همراه عده‏اي از نقاشان معاصر خود، سبك جديدي با نام فوويسم را عرضه كند. ويژگي اصلي سبك فوويسم، بر هم زدن اشكال و تناسبات طبيعي و به كار بردن رنگ‏هاي تند و خالص بود. البته در اين بين، ماتيس تنها فردي بود كه به كشف امكانات اين مكتب ادامه داد و بر آن پاي فشرد. او در سال‏هاي پس از جنگ جهاني اول، با استفاده از تجربيات سال‏هاي نقاشي خود، از رنگ‏هاي تندتر و طرح‏هاي پيچيده‏تر استفاده نمود. او در دهه‏هاي پاياني عمر خويش،به كارهاي تزئيني و مصورسازي كتاب‏ها و نيز كارهاي گرافيكي پرداخت تا اين‏كه در سوم نوامبر 1945م در 85 سالگي درگذشت. وي از معدود هنرمنداني بود كه جنبه‏هاي عقلاني و عاطفي را در هنر خود به هم آميخت. او به هنري بيان‏گر و هدفمند اعتقاد داشت. به نظر ماتيس، فقط آن كسي كه بتواند عواطف خود را به طرزي اصولي نظم دهد، هنرمند است.

قتل "گريگوري راسپوتين" شخصيت مرموز دربار تزاري روس (1916م)

گريگوري افيموويچ نوويخ معروف به راسپوتين، دهقان زاده‏اي روسي بود كه در 12 مه سال 1872م به دنيا آمد. وي از همان ابتداي سنين جواني به حرفه جادوگري و پيش‏گويى روي آورد و توانست با استفاده لباس كشيشي، به دربار تزار نيكلاي دوم، پادشاه روسيه راه يابد. راسپوتين طي سال‏هاي حضور در دربار، بر ملكه روسيه نفوذ فراواني يافت و مقامات حكومتي را برضد خود برانگيخت. اما تزار به سبب علاقه‏اي كه همسرش به راسپوتين داشت اقداماتي جدي در اين رابطه انجام نداد تا اين‏كه راسپوتين توسط نخست‏وزير وقت كه از دخالت‏هاي گسترده وي به ستوه آمده بود از كشور اخراج شد. ولي راسپوتين از محل تبعيد نيز رابطه خود را با ملكه روس حفظ نمود و با ارسال نامه‏هاي متعدد، نخست وزير را به توطئه عليه خاندان سلطنتي متهم كرد. ملكه نيز نفرت و سوء ظن خود را به تزار منتقل نمود و روابط تزار و نخست وزيرش به تدريج به سردي گراييد تا اين‏كه نخست‏وزير در حادثه‏اي به قتل رسيد. از اين زمان، راسپوتين به روسيه بازگشت و شهرت اعمال و رفتار جادوگرانه و آميخته با فساد و شهوت‏راني راسپوتين، به گوش اكثر مردم روسيه رسيد و جنجالي را نيز در داخل مجلس دوما برانگيخت. اما نفوذ وي در دربار و حمايت شخص ملكه روسيه از وي مانع از هر تصميم جدي عليه او مي‏گرديد به طوري كه هر كس راسپوتين را به خشم مي‏آورد مغضوب ملكه تزار مي‏شد و جانش مورد تهديد قرار مي‏گرفت. راسپوتين به تدريج در عزل و نصب‏ها، ماموريت دادن به افراد دولتي و تصميمات كوچك و بزرگ تزار نيز اعمال نفوذ و دخالت مي‏كرد. از آن طرف، تزار نيكلاي دوم در مورد چگونگي برخورد روسيه با بحران جنگ اول جهاني و نيز شروع تهاجمات و پايان آن، با راسپوتين مشورت مي‏كرد. در اين زمان به توصيه راسپوتين و اصرار ملكه كه تحت تاثير تلقينات راسپوتين قرار داشت، تزارنيكلاي دوم شخصا فرماندهي كل قواي روسيه را به عهده گرفت و با خروج او از پايتخت براي عزيمت به منطقه جنگي، اختيار امور كشور به دست ملكه و در واقع به دست راسپوتين افتاد. مكاتبات ملكه روسيه با تزار از هنگام تصدي فرماندهي كل قواي روسيه از طرف تزار، نشان مي‏دهد كه ملكه در تمام اين مدت در جزئيات نقشه‏هاي جنگي قرارداشته و در هر يك از نامه‏ها و تلگراف‏هاي خود به تزار، نظريات راسپوتين را در امور نظامي به تزار تلقين مي‏نمود. بعدها فاش شد كه مداخلات ملكه و تلقينات راسپوتين كه نه فقط در ملكه، بلكه در تزار هم موثر بود، يكي از عوامل مهم شكست نيروهايا روسيه در جنگ جهاني اول به شمار مي‏رفت. گفته مي‏شود راسپوتين حتي روز مرگ خود در اول ژانويه 1917م را نيز پيش‏بيني كرده بود. او در نامه‏اي به تزار متذكر شده بود كه اگر به دست عوامل دولتي يا شاهزادگان درباري كشته شود كليه خاندان سلطنتي، ظرف دو سال نابود خواهند شد. گريگوري راسپوتين سرانجام در آخرين روز سال 1916م در 44سالگي به دست يك شاهزاده تزاري به قتل رسيد. قاتلانْ، جسد او را در اول ژانويه 1917م در ميان يخ‏هاي رود نِوا انداختند، كه ديگر هرگز اين جسد پيدا نشد.