عضو هيئت علمی دانشگاه شهيد رجايی با اشاره به آيات 35 و 36 سوره مباركه نور اظهار كرد: مسئله زيارت اهلبيت(ع) تلويحاً در متن قرآن كريم آمده و ما را به اين امر تشويق كردهاند.
سيدمحسن ميرباقری، عضو هيئت علمی دانشگاه شهيد رجايی، در گفتوگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) با اشاره به بالاترين درجه مسئله زيارت كه همان زيارت پيامبر اكرم(ص) و اهلبيت(ع) است، اظهار كرد: از تمام مراحل ديدار و زيارت كه بالاتر برويم، زيارت اوليای خدا يعنی پيامبر اكرم(ص) و اهل بيت(ع) است؛ چه اينكه اين زيارت در زمان حيات آن بزرگواران باشد و چه در زمان موت ظاهريشان.
وی افزود: ما چقدر در احاديث و روايات در اين زمينه بحثهای مفصل گستردهای داريم. به عنوان مثال، درباره زيارت امام رضا(ع) احاديث فراوان داريم. پيامبر اكرم(ص) در اين زمينه فرمودند: بهزودی پاره تن من در خراسان مدفون میشود، هيچ مؤمنی او را زيارت نمیكند، مگر اينكه خداوند متعال بهشت را بر او واجب میكند و جسد او را بر آتش حرام میكند.
ميرباقری با اشاره به سخنی از امام رضا گفت: خود حضرت(ع) فرمودند: اگر كسی عارف به حق من، مرا زيارت كند، من در روز قيامت برای او شفاعت میكنم. كسیكه مرا زيارت كند و از راه دور به زيارت من بيايد، من در سه جا او را ديدار خواهم كرد تا اينكه او را از هول و هراس برهانم؛ در موقعی كه پرونده اعمال را ارائه میدهند، در صراط و در ميزان. اما آنچه در حال حاضر میخواهيم به آن بپردازيم، بحث زيارت در قرآن كريم است. درباره زيارت در آيات و روايات، بسيار سخن داريم و در اين زمينه كتابهايی نوشته شده و ابواب مفصلی را به زيارت اختصاص دادهاند. اما شايد كمتر توجه شده باشد كه در متن قرآن درباره زيارت ما را تشويق كردهاند.
وی افزود: در سوره مباركه نور در آيه 35 خدای متعال انوار مقدس عصمت و طهارت را به ما معرفی میفرمايد، البته در قالب تشبيه و تمثيل: «اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ، فِی زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّیٌّ یُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَارَكَةٍ زَیْتُونِةٍ لَّا شَرْقِیَّةٍ وَلَا غَرْبِیَّةٍ یَكَادُ زَیْتُهَا یُضِیءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُّورٌ عَلَى نُورٍ یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَن یَشَاءُ وَیَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَیْءٍ عَلِيمٌ؛ خدا نور آسمانها و زمين است مثل نور او چون چراغدانى است كه در آن چراغى و آن چراغ در شيشهاى است آن شيشه گویى اخترى درخشان است كه از درخت خجسته زيتونى كه نه شرقى است و نه غربى افروخته میشود نزديك است كه روغنش هر چند بدان آتشى نرسيده باشد، روشنى بخشد، روشنى بر روى روشنى است. خدا هر كه را بخواهد با نور خويش هدايت میكند و اين مثلها را خدا براى مردم میزند و خدا به هر چيزى داناست»
عضو هيئت علمی دانشگاه شهيد رجايی ادامه داد: در اين آيه شريفه مثالهای فراوانی بيان شده است. روايات ما اين مثالها را با اهلبيت(ع) تطبيق دادهاند. به عنوان مثال گفتهاند آن چراغدانی كه چراغهای ولايت از او نشئت میگيرد؛ يعنی «مشكوة»، وجود مقدس حضرت زهرا(س) هستند. همچنين در اين آيه دو بار واژه «مصباح» به كار رفته است كه فرمودهاند امام حسن(ع) و امام حسين(ع) هستند.
وی اضافه كرد: البته الآن درصدد بيان اين آيه نيستيم. اين آيه، اهلبيت(ع) را از ابتدا تا امام زمان(عج) به ما معرفی میكند و در آيه بعد، جايگاه اين انوار مقدس را بيان میكند، آيه 36 و دو آيه بعد از آن در اين باره نكات بسيار قابل توجهی را بيان میفرمايد.
ميرباقری عنوان كرد: خداوند در ادامه میفرمايند: «فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَیُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ؛ در خانههایى كه خدا رخصت داده كه [قدر و منزلت] آنها رفعت يابد و نام او در آن خانهها ياد شود». اين چه خانههايی است كه خداوند اذن داده است كه محل ذكر خدا باشد؟ گرچه نام خدا را همهجا میتوان برد، اما اينكه جايی به عنوان پايگاه ويژه برای ذكر و نام خدا باشد، خانههای مخصوصی است كه خانه ائمه هدی و اهلبيت(ع) است.
وی تأكيد كرد: همانهايی كه در آيه قبل يعنی آيه 35 خداوند آنها را معرفی میكند. آيه 36 گويا به اين سؤال پاسخ میدهد كه اين انواری را كه معرفی كرديد در قالب مثال و تشبيه و از آنها اسم نبردی، اينها كجا هستند؟ اينها در خانههايی هستند كه خداوند اذن داده تا آن خانهها رفعت يابند و همچنين اذن داده است كه در اين خانهها نام خدا ذكر شود و ياد شود.
ميرباقری اظهار كرد: در حقيقت، اينجا يعنی اين خانهها محفل و محل تمركز ذكرالله است، البته اگر به نكتهای توجه كنيم، شايد معنی ديگری هم برای اين عبارت بتوان تصور كرد و آن اينكه فرمودهاند: «نحن اسماء الله الحسنی؛ ما اسمهای حسنای خداوند هستيم» ائمه هدی و اهلبيت(ع) اسماءالله هستند؛ چون اسم لازم نيست حتما لفظ باشد.
وی با اشاره به معنای اسم، گفت: «الاسم ما دل علی المسمی؛ اسم آنچيزی است كه انسان را به مسمّی دلالت و راهنمايی كند». گاهی اين كار را لفظ انجام میدهد؛ مانند لفظ «حافظ»، گاهی هم آن كتاب اشعار يا غزليات حافظ نيز همين كار را انجام میدهد؛ يعنی ما به محض اينكه كتاب را میبينيم، ذهنمان متوجه آن اديب غزلسرای مشهور میشود.
اين محقق و پژوهشگر ادامه داد: گفته شده است كه ائمه هدی و اهلبيت(ع) نيز اسماءالله هستند، اگر اين بزرگواران اسماءالله هستند، خداوند اذن داده كه مردم در اين خانهها يعنی خانه اهلبيت(ع) بروند و اسمالله را ذكر كنند؛ يعنی بروند در كنار قبر مطهر رسولخدا(ص) در خانه آن حضرت(ع)، رسولالله را ذكر كنند، حضرت زهرا(س) را ذكر كنند، بروند در بقيع، ائمه هدی(ع) را ذكر كنند؛ چون خانه حضرت زهرا(س) هم آنجا بوده و هنوز هم آثارش هست.
وی عنوان كرد: اين بيوت كه بيت پيغمبر اكرم(س) است، بيت حضرت زهرا(س) است، خداوند اجازه داده است كه مردم به آنجا بروند و اسماء خدا؛ يعنی خود ائمه هدی و اهلبيت(ع) را ذكر كنند؛ يعنی به آنجا بروند و با آنها سخن بگويند، آنها را زيارت كنند، زيارتنامه بخوانند، حوائجشان را مطرح كنند و...