نصر: برای اینكه رابطه بسیج و رسانه را كشف كنیم ابتدا نظری به بسیج و مأموریت های اصلی آن می اندازیم و سپس نقش رسانه را مرور می كنیم تا رابطه این دو و تأثیر و تأثرشان بر یكدیگر آشكار شود.

انسان وقتی با مفهوم بسیجی برخورد می كند و مصادیق آن را در جامعه اسلامی مشاهده می كند، با اندكی تعمق به واژه «بعثت» در قرآن كریم راه می یابد. آیا به نظر شما بسیجی در فرهنگ انقلاب اسلامی، آن انسان مبعوث و برانگیخته ای نیست كه برای خود رسالت الهی قائل است. اگر چنین است به چند آیه كریمه از قرآن مراجعه می كنیم تا ماموریت های بسیج را استخراج كنیم.
سوره بقره آیه 129
ربنا و ابعث فیهم رسولامنهم یتلو علیهم آیاتك و یعلمهم الكتاب و الحكمه و یزكیهم انك انت العزیز الحكیم
حضرت ابراهیم در دعای خود به درگاه احدیت از او درخواست می كند كه در بین موحدان رسولی را مبعوث كند تا ماموریت های زیر را انجام دهند:
1- نشانه ها و آیات خدا را بخوانند و به سمع مردم برسانند.
2- كتاب خدا (قرآن) را تعلیم نمایند.
3-حكمت (تصمیم گیری در هر زمینه) را آموزش دهند.
4- آنها را پاك نمایند (به حیات طیبه برسانند.)
سوره آل عمران آیه 164
لقد من الله علی المومنین اذ بعث فیهم رسولامن انفسهم یتلو علیهم آیاته و یزكیهم و یعلمهم الكتاب و الحكمه و ان كانوا من قبل لفی ضلال مبین
خداوند با بعثت رسول (ص) بر مومنان منت نهاده تا برای نجات آنها از گمراهی آشكار، آیات الهی را بر آنها بخوانند، آنها را تزكیه كنند و به آنها كتاب و حكمت تعلیم نمایند.
سوره جمعه آیه 2
هو الذی بعث فی الامیین رسولامنهم یتلو علیهم آیاته و یزكیهم و یعلمهم الكتاب و الحكمه و ان كانوا من قبل لفی ضلال مبین
این آیه هم همان ماموریت های دو آیه قبلی را به عنوان هدف از بعثت رسول بیان می كند.
بسیج و حضرت امام (ره)
حضرت امام (ره) در آخرین پیام خود (67/9/2) ماموریت های زیر را برای بسیج برشمرده اند:
بسیج شجره طیبه است
بسیج معراج اندیشه پاك اسلامی است
یكی از ضروری ترین تشكل ها، بسیج دانشجو و طلبه است.
فرزندان بسیجی ام پاسدار اصول تغییر ناپذیر «نه شرقی و نه غربی» باشند.
باید بسیجیان جهان اسلام در فكر ایجاد حكومت بزرگ اسلامی باشند.
بدون آمریكا و شوروی می شود به زندگی مسالمت آمیز توام با صلح و آزادی رسید.
بسیج و رهبر معظم انقلاب اسلامی
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اعضای بسیج دانشجویی با معظم له (86/3/15) فرمودند:
بسیج به معنای فرد یا مجموعه آماده برآوردن نیازهای انقلاب است، بسیجی كمر بسته اسلام و انقلاب است.
اهمیت بسیج در داشتن یك درك متعالی از مسائل كشور و مسائل جهان است.
بسیج باید جلوتر از همه وارد عرصه علم بشود و عرصه های علم، فناوری و نوآوری های علمی را تصرف كند. یكی دیگر از نیازهای عمده شما مسئله اخلاق و معنویت است.
بسیج و قانون
در ماده 35 اساسنامه واحد بسیج مستضعفان (مصوب 61/6/15 مجلس شورای اسلامی) هدف از تشكیل بسیج، «ایجادتوانایی های لازم در كلیه افراد معتقد به قانون اساسی و اهداف انقلاب اسلامی» ذكر شده است.
در قسمتی از ماده 36 اساسنامه ماموریت های زیر برای بسیج تعریف گردیده است:
تعلیم و تربیت در زمینه های عقیدتی، سیاسی و تخصص های مورد نیاز
نتیجه- با مشاهده بیانات حضرت امام، مقام معظم رهبری و قانون مصوب مجلس شورای اسلامی نتیجه می گیریم كه رسالت بسیجیان ایران و جهان اسلام، همان رسالتی است كه قرآن كریم برای رسول گرامی اسلام تبیین فرموده است و به تعبیر امام راحل به «ایجاد حكومت بزرگ اسلامی» منجر می شود.
خداوند با بعثت رسول (ص) بر مومنان منت نهاده تا برای نجات آنها از گمراهی آشكار، آیات الهی را بر آنها بخوانند، آنها را تزكیه كنند و به آنها كتاب و حكمت تعلیم نمایند.
مأموریت رسانه ها
در این مورد هم ابتدا به سراغ قرآن كریم می رویم. ماموریت مشترك همه انبیا (ص) رساندن پیام خدا به مردم می باشد. برای این منظور قرآن از كلمه (تبلیغ) استفاده كرده است. تبلیغ از ریشه (ب ل غ) است. مفردات راغب اصفهانی در توضیح این واژه قرآنی چنین می نویسد: بلغ، بلوغ و بلاغ به معنای رسیدن به دورترین مقصد چه از نظر مكانی، چه از نظر زمانی و چه از نظر هر امری از امور مورد نظر، می باشد، به طوری كه انسان بر آن اشراف پیدا كند. بلاغ به معنی تبلیغ است. مثل آیه (هذا بلاغ للناس.) بلاغ به معنای (كفایت) نیز می باشد. گفته می شود (بلغته الخبر و ابلغته) یعنی خبر را به او رساندم و ابلاغ كردم. «بلاغت» در مورد كلامی به كار می رود كه هم ذاتا رسا باشد، هم از نظر معنی صحیح باشد، هم مطابق معنای مقصود و مورد نظر باشد و هم از صداقت برخوردار باشد، به عبارت دیگر از نظر گوینده و شنونده دارای اعتبار باشد، یعنی همان امری را كه گوینده قصد می كند، شنونده هم آن را بپذیرد.»
با توضیح كلمه تبلیغ به دو آیه قرآن مجید اشاره می شود:
سوره مائده آیه 67
یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیك من ربك و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمك من الناس ان الله لایهدی القوم الكافرین
«ای رسول! آنچه از جانب پروردگارت به تو نازل شده آن را تبلیغ كن (یعنی با بهترین شیوه، شفاف، رسا، صحیح و كامل به منتهای مقصد و مقصود برسان) و اگر چنین نكنی، ماموریت خدایی را به انجام نرسانده ای، خدا در این باره حافظ تو می باشد و كافران را هدایت نمی كند.»
سوره احزاب آیه 39
الذین یبلغون رسالات الله و یخشونه و لایخشون احدا الاالله و كفی بالله حسیبا
(پیامبران)، كسانی هستند كه ماموریت های الهی را تبلیغ می كنند (كاملابه مقصد می رسانند) و از او خشیت (خوف قلبی) دارند و از احدی جز خدا باكی به دل راه نمی دهند و خداوند برای محاسبه كافی است.
رسانه ها و دیگران
انحصار رسانه ای- بن باگدیكیان در كتاب «انحصار نوین رسانه ای، ناشر روایت فتح، »1385 می نویسد: «امروزه استراتژی شركت های بزرگ رسانه ای داشتن سهام های عظیم و عمده در همه رسانه هاست؛ از روزنامه گرفته تا استودیوی فیلمسازی. این استراتژی به این كمپانی ها و هدایت كنندگانشان قدرت ارتباطی عظیمی داده كه در طول تاریخ هیچ حاكم مطلق یا حكومت دیكتاتوری نظیرش را تجربه نكرده است. دنیای كنونی در دست این معدود بنگاه اقتصادی قدرتمند و انحصارطلب است كه تمام مردم را با اخبار، تصویر، اصوات و مكتوباتشان بمباران می كنند. این دنیایی است كه تمام نوزادان ما اكنون در آن متولد می شوند؛ دنیای رسانه های گروهی.
«انحصار نوین رسانه ای» تلاشی است برای توصیف ماهیت، تاثیر و بازیگران این دنیای جدید و نحوه تكامل و پیشرفت حیرت انگیزشان در زمانه ما.
نظریه رسانه ها- امروز كتاب های زیادی در مورد نظریه رسانه ها نوشته شده است كه در آن به تاریخچه ارتباطات همگانی، نظریه جامعه انبوه، نظریه های ایدئولوژی ، نظریه گفتمان، اقتصاد رسانه ها، مسئله مخاطب، آموزش شهروندان، پیام، رسانه های سرد و گرم، انرژی پیوند ها، امپراتوری های كاغذ، مطبوعات، افشاگری حساب شده به عنوان یك شكل حكومتی، عصر خواستن برای انجام دادن، سینما، جهانی پیچیده در حلقه، تلویزیون، غول خجالتی، نبرد آیكون ها و ... پرداخته اند.
دیپلماسی رسانه ای- امروزه به تحلیل رابطه رسانه ها و سیاست خارجی می پردازند، دیپلماسی رسانه ای را به عنوان ابزار سیاست خارجی مطرح می كنند، نقش دیپلماسی رسانه ای را در عصر جهان وطنی بررسی می كنند و معضلات سخت افزاری و نرم افزاری دیپلماسی رسانه ای را به تحلیل می نشینند.
رسانه و ثبات سیاسی- اجتماعی- امروز نقش رسانه ها در ثبات یا بی ثباتی نظام های سیاسی انكار ناپذیر است. وحدت و امنیت ملی سخت تحت تاثیر رسانه ها است. رسانه ها امروز كاركرد امنیتی دارند. اینترنت در بسیاری از خانه ها، مغازه ها و بنگاه ها حضور دارد و برای آزادی اطلاع رسانی و حتی تجارت حدی نمی شناسد. علاوه بر آن رسانه ها در زندگی روزمره، دین، فرهنگ، مردمسالاری، آموزش، اخلاق، اقتصاد، سیاست، سنت، تجدد، سازمان های بین المللی، منطقه ای و محلی نقش تاثیرگذار دارد و از آنها تاثر می پذیرد. یكی از خطرات جهانی، امپراتوری صهیونیسم بر رسانه های پر قدرت جهان است.
رسانه ها و جهانی سازی- امروز گسترش رسانه ها و شبكه های جهانی ارتباطات را شاخص ترین نشانه جهانی شدن معرفی می كنند. اگر فكری، ایده ای و فرهنگی بخواهد جهانی شود و تأثیر گذار باشد باید از طریق «رسانه ها» منتقل و به مقصد برسد.
نتیجه گیری
اگر بسیج رسالت و مأموریت جهانی دارد- كه دارد- می خواهد پیام بسیج مستضعفان را تبلیغ كند، می خواهد برای «ایجاد حكومت بزرگ اسلامی» زمینه سازی كند، اراده كرده است اندیشه پاك اسلامی را به معراج برساند، در نظر دارد مرام و حكمت بسیجی را در جهان تعلیم كند، نیاز به پیشرفته ترین، گسترده ترین و با نفوذترین رسانه ها در سطح ایران و جهان دارد.
 
نویسنده: سیدمرتضی نبوی