افتتاح بانك ملي ايران (1307 ش)

در 14 ارديبهشت 1306 قانوني از مجلس شوراي ملي گذشت كه به موجب آن، دولت، مأمور تأسيس بانكي براي پيشرفت امور بازرگاني و كشاورزي و پيشه و هنر گرديد. سرمايه اين بانك، طبق قانون 150 ميليون ريال پيش بيني شده بود كه پس از مدتي 20 ميليون ريال از طرف دولت به اين امر اختصاص يافت. پس از آن، بانك ملي ايران در 17 شهريور 1307 ش رسماً افتتاح شد. در خرداد 1309، دولت حق نشر اسكناس را از بانك شاهنشاهي متعلق به انگلستان باز خريد نمود. حق انحصار چاپ اسكناس در 23 اسفند 1310 به بانك ملي ايران واگذار گرديد. در نهايت از اول فروردين 1311، اسكناس‏هاي بانك ملي ايران منتشر شد.

اعلان جنگ ايران به آلمان و الحاق ايران به اعلاميه ملل متحد (1322 ش)

با آغاز جنگ جهاني دوم، ايران بي طرفي خود را اعلام كرد و وارد جنگ نشد. اين عمل ايران با واكنش تند دولت‏هاي متفق مواجه گرديد و به سرنگوني رضاخان و تبعيد او انجاميد. پس از روي كار آمدن محمدرضا پهلوي، متفقين، ايران را تحت فشار قرار داده كه عليه آلمان اعلان جنگ دهد. بنابراين، كشور اشغال شده ايران، طبق نظر و خواست متفقين بايد وارد جنگ مي‏شد و به دول متفق ملحق مي‏گشت. از اين رو در بامداد هفدهم شهريور 1322 ش (9 سپتامبر 1943 م) فرمان اعلام حالت مخاصمه بين دولت ايران و دولت آلمان صادر گرديد. با اعلان جنگ ايران عليه آلمان، دولت ايران به اعلاميه ملل متحد ملحق گرديد. براساس اين اعلاميه دولت‏هاي متحد متعهد شدند كه با استفاده از همه وسايل و منابع اقتصادي و نظامي خود، جنگ را تا پيروزي نهايي ادامه دهند. ايران تا پايان جنگ و مدتي پس از آن نيز در اشغال قواي روس و انگليس بود و در طول مدت حضور استعماري آنان در كشور، خسارات و صدمات فراواني به ايران وارد شد.

وقوع جمعه سياه و كشتار بي‏رحمانه مردم در ميدان شهداي تهران (1357 ش)

در اولين ساعات جمعه، 17 شهريور سال 1357، ارتشبد غلامعلي اويسي، فرماندار نظامي تهران، از راديوي تهران و حومه، حكومت نظامي را اعلام كرد. مردم كه از حكومت نظامي اطلاع نداشتند، پيش از ساعت شش صبح براي چهارمين روز متوالي، از خانه‏ها بيرون آمده و سيل‏آسا، روي به خيابان‏ها آوردند. مركز تجمع آنان، ميدان ژاله (شهداي كنوني) بود. همين كه مردم به خيابان‏ها رسيدند، ناگهان با ديدن تانك‏ها و زره‏پوش‏هاي نظامي و مأموران مسلسل به دستِ حكومت نظامي غافلگير شدند. مأموران مسلح، پس از چند بار اخطار، از زمين و هوا، جمعيت را ناجوانمردانه هدف رگبار مسلسل قرار دادند. در اطراف ميدان، جنازه شهيداني بود كه در صحنه نبرد نابرابر، همچنان باقي مانده و خون‏هايي كه هر گوشه‏اي از ميدان را گلگون كرده بود. در آن روز مزدوران رژيم شاه حتي كساني را كه به خانه‏هاي ديگران پناه مي‏بردند تعقيب كرده و به شهادت مي‏رساندند. رژيم پهلوي، تعداد كل شهداي اين روز را 58 نفر و اين تجمع را نقشه خارجي اعلام كرد. هر چند شمار دقيق قربانيان اين حادثه، هيچ گاه مشخص نگرديد ولي آن چه قطعي است، اين رقم از چهار هزار نفر افزون بود. از آن روز، هفدهم شهريور 1357، به جمعه خونين تهران معروف گرديد.

رحلت عالم بزرگ و فقيه نامدار شيعه، آيت ‏اللَّه "محمد حسن مامقاني" (1323 ق)

آيت‏اللَّه شيخ محمد حسن مامقاني فرزند ملاعبداللَّه، از مُتَبَحِّرين علماي اماميه عصر خويش بود و حوزه‏ي درس اين فقيه صمداني و عابد زاهد، محل تجمع و استفاده‏ي علماء و فضلاي بسياري محسوب مي‏گرديد. او به مال دنيا بي‏رغبت بود و از ظالمان، چيزي را قبول نمي‏كرد. آيت‏اللَّه مامقاني شاگرد برجسته‏ي شيخ مرتضي انصاري و سيد حسين كوه كمره‏اي مي‏باشد. از اين عالم بزرگ تأليف‏هاي گران‏بهايي چون بُشرَي الاصولِ الي اسرارِ علمِ الاصول، ذرايعُ الاحكام في شرحِ شَرايع الاسلام و غايةُالآمال به جاي مانده است. آيت‏اللَّه مامقاني در سال 1323 قمري در نجف اشرف وفات يافت و در مقبره‏ي خصوصي خود دفن شد.

بمباران هوايي لندن توسط 600 هواپيماي آلماني در جريان جنگ جهاني دوم (1940م)

با يورش ارتش آلمان نازي به فرانسه در ماه‏هاي آغازين جنگ جهاني دوم و اشغال اين كشور در ژوئن 1940م، شايع شد كه هيتلر خود را براي حمله سراسري به انگلستان آماده مي‏كند. قبل از چنين حمله‏اي، ضرورت داشت تا نيروي هوايى آلمان، بازوهاي موثر انگليس را فلج كند. از اين رو هيتلر براي به زانو درآوردن انگلستان، فرمان اجراي طرح بمباران‏هاي وسيع هوايى لندن و تاسيسات صنعتي و نظامي انگليس را صادر كرد. در اين راستا، در روز هفتم سپتامبر 1940م، بمباران وحشت‏انگيز لندن توسط شش‏صد هواپيماي بمب‏افكن آلمان كه توسط چهارصد هواپيماي شكاري ديگر محافظت مي‏شدند انجام شد و بمباران مناطق ديگر انگلستان نيز تا يك ماه ادامه يافت. در بمباران يازده ساعته هفتم سپتامبر، نيمي از لندن ويران شد و هزاران نفر كشته و زخمي و بي‏خانمان شدند. با اين حال، اين طرح با وجود خسارات و تلفات سنگيني كه برانگلستان وارد آورد با شكست مواجه شد. چرا كه نيروي هوايى آلمان، در جريان اين عمليات‏ها، بيش از يكهزار و هفت‏صد فروند هواپيماي خود را از دست داد و هرچند در اين ميان در حدود نهصد هواپيماي انگليسي نيز منهدم شدند. در اين زمان، انهدام هواپيماهاي آلمان توسط انگلستان بيشتر با كمك اختراع جديدي به نام رادار صورت گرفت كه مي‏توانست خط سير هواپيماهاي مهاجم را معين كند. نتيجه اين شد كه نيروي هوايي آلمان با تحمل تلفات زياد به اهداف مورد نظر خود نرسيد. از اين رو، آلمان در مقابل اين مقاومت سرسختانه و پس از پذيرش خسارات فراوان، از نقشه هجوم و اشغال جزيره انگلستان صرف نظر كرد.

تسليم ايتاليا به متفقين در جريان جنگ جهاني دوم (1943م)

در تمام طول جنگ جهاني دوم، طراحان نظامي و كارشناسان جنگ به اين نتيجه رسيده بودند كه براي شكست هيتلر، بايد جبهه دومي عليه آلمان نازي پديد آيد. استالين، رهبر ديكتاتور شوروي هنگامي كه فشار ماشين سنگين جنگي آلمان، يكباره متوجه شوروي شده بود، اين تقاضا را از متفقين خود كرد، ولي آن‏ها از اين كار شانه خالي مي‏كردند و اگر هم جبهه دومي را هم باز كردند، به جاي آن كه در اروپا باشد، در جاي ديگري بود. به هر حال، در نوامبر 1942م، قواي مشترك انگليس و امريكا در مراكش، تونس و الجزاير واقع در شمال افريقا پياده شدند. در ماه مه 1943، سربازان مزبور كه به نيروهاي انگليسي مستقر در مصر پيوسته بودند، قواي متحد آلماني و ايتاليايى را در شمال افريقا، مجبور به تسليم كردند. دو ماه بعد، جبهه دومي كه مورد نظر بود گشوده شد و سپاه متحد امريكا و انگليس در دهم ژوئيه 1943، به جزيره سيسيل در جنوب ايتاليا حمله كرد و پس از تصرف اين جزيره، به خاك اصلي ايتاليا به عنوان متحد اصلي آلمان در اروپا هجوم آوردند. با شكست‏هاي پي درپي ايتاليا در اين جنگ، در روز 25 ژوئيه 1943م، رژيم فاشيستي موسوليني در ايتاليا سقوط كرد و دولت جديد ايتاليا، در روز هفتم سپتامبر، فرمان تسليم نيروهاي اين كشور در برابر متفقين و ترك مخاصمه را صادر كرد با ايجاد اين تغييرات، هرچند موسوليني به كمك هيتلر براي تشكيل يك حكومت جمهوري طرفدار آلمان درشمال ايتاليا به ميلان بازگشت، ولي با اعلان جنگ دولت جديد ايتاليا به آلمان، سير شكست‏هاي آلمان سرعت بيشتري گرفت و حكومت جمهوري موسوليني نيز دوامي نيافت.