آغاز محاصره اقتصادي ايران توسط آمريكا و اروپا (1359ش)

پس از پيروزي انقلاب اسلامي، دولت آمريكا به دخالت‏هاي خود در امور داخلي ايران ادامه داد. در آبان 1358 كه شاه ظاهراً براي درمان به آمريكا رفت، روابط جمهوري اسلامي با آمريكا بسيار بحراني شد. ملت ايران ضمن محكوم كردن اقدامات آمريكا به دليل حمايت از رژيم محمد رضا پهلوي، خواستار استرداد وي جهت محاكمه شدند، اما آمريكا اين درخواست را رد كرد. به دنبال رد اين خواسته و نيز در پي افزايش مداخلات آمريكا در امور داخلي ايران، سفارت آمريكا در 13 آبان 1358 به تصرف دانشجويان پيرو خط امام درآمد و كليه كاركنان آن به گروگان گرفته شدند. در پي تسخير لانه جاسوسي آمريكا در تهران، شيطان بزرگ كه به ايران پس از انقلاب اسلامي، به چشم همان ايرانِ زمان رژيم ستم‏شاهي مي‏نگريست، و به دنبال شكست‏هاي سياسي، تبليغاتي و نظامي خويش براي رهايي گروگان‏ها، در اول خرداد 1359، به حربه تحريم اقتصادي توسل جست؛ اما از همان آغاز، شكست چنين توطئه‏اي روشن بود. از اينرو آمريكا به كمك بازار مشترك اروپا، داد و ستدهاي اقتصادي ايران را تحريم كرده تا ايران را منزوي سازند. ولي گذشت زمان نه تنها ايران را گوشه‏گير نساخت، بلكه باعث شد تا ايران بيشتر از قبل روي پاي خود بايستد. همچنين شركت‏هاي متعدد اروپايي و حتي آمريكايي كه از تحريم ايران متضرّر شده بودند، خواهان ارتباط اقتصادي و همكاري‏هاي دوجانبه بوده‏اند. استقبال شركت‏هاي خارجي براي همكاري با ايران به اندازه‏اي بودكه آنان به تحريم ايران توجهي نكردند و در نتيجه بُعد منفي اين تحريم گريبان غرب را گرفت.
 

روز بزرگداشت "صدرالدين محمدقوام شيرازي" معروف به "ملاصدرا"

صدرالدين محمد شيرازي مشهور به صدرالمُتِألّهين و ملاصدرا در نهم جمادي الاولي سال 980 ق در شيراز به دنيا آمد. سنگ بناي علمي و اخلاقي ملاصدرا در محضر درس شيخ بهايي، عالم كم نظير دوران صفوي بنانهاده شد و تكميل اين بناي معنوي در محضر دانشمند نامي و استاد بزرگ، ميرداماد، صورت گرفت. ملاصدرا، درايه، رجال، فقه و اصول را از شيخ بهايي؛ فلسفه، كلام، عرفان و علوم ذوقي را از ميرداماد و علوم طبيعي، رياضي، نجوم و هيئت را از محضر حكيم ابوالقاسم ميرفندرسكي از علماي نامدار زمان فراگرفت. وي سپس بر مسند تدريس تكيه زد و ضمن آشنايي با فلسفه اشراق و مكتب مَشّاء، به تدوين حكمت متعاليه پرداخت. ملاصدرا با تركيب چهار مكتب مهم عرفاني، فلسفي و ديني شامل مشاء، اشراق، عرفان محيي‏الدين عربي و آموزه‏هاي ديني اسلام، حكمت متعاليه را بنيان نهاد و تأثيري شگرف و غيرقابل انكار بر فلسفه اسلامي گذاشت. وي در اين مكتب كوشيده است عرفان و فلسفه دين يا به سخن ديگر، تهذيب نفس و برهان عقلي و وحي را در يك مجموعه هماهنگ، تركيب و يگانه سازد. ملاصدرا تلاش كرد تا در پرتو معرفت عرفاني و فلسفه عقلاني، تفسيري ديگرگون از دين دست دهد. از اين حكيم الهي بيش از چهل عنوان كتاب به يادگار مانده كه اسفار اربعه مهم‏ترينِ آنهاست. سرانجام اين عالم رباني و فيلسوف اسلامي، پس از عمري پربار، در سال 1050 ق در هفتاد سالگي در شهر بصره عراق دارفاني را وداع گفت و در همان شهر به خاك سپرده شد.

تولد ابوبكر محمدبن علي حاتمي معروف به "ابن عربي" دانشمند بزرگ مسلمان(560 ق)

ابوبكر محمد حاتمي مشهور به محيى‏الدين بن عربي و ملقب به شيخِ اكبر در سال 560 ق در شهر مرسيه در اندلس به دنيا آمد. او در جواني به ملاقات مشايخ صوفيه رفت و طريقت آنان را در پيش گرفت. وي در سي سالگي سفرهاي بسياري را آغاز كرد و به سراسر اندلس و مغرب رفت. سپس ازشهرهاي بيت المقدس، مكه، بغداد، حَلَب و منطقه‏ي آسياي صغير ديدار نمود و در دمشق اقامت گزيد. ابن عربي در اين سفرها به كسب دانش و معرفت و تدريس و نگارش كتاب مشغول شد و نزد بسياري از بزرگان به علم‏آموزي پرداخت. ابن عربي از پراثرترين مؤلفان مسلمان است كه حتي پركارترين نويسندگان اسلام مثل ابن‏سينا و غزالي به پاي او نمي‏رسند. موضوع اصلي رسالات وي تصوف و عرفان است ولي در عين حال، تمامي علوم ديني از قبيل حديث، تفسير، سيره، فقه، نجوم و... را دربرمي‏گيرد. كتب فُصوصُ الحِكَم، المَبادي و الغايات و الفُتوحات المكيّه از آن جمله‏اند. ابن عربي در سال 638 ق در 78 سالگي در دمشق مدفون گرديد و در دامنه‏ي كوه قاسيون مدفون شد.

رحلت "علامه محمدباقر مجلسي" صاحب كتاب شهير "بِحارُالانوار" (1110 ق)

علامه محمدباقر مجلسي دانشمند بزرگ دوران صفوي، در سال 1037 ق در اصفهان به دنيا آمد. وي درس و بحث را از چهارسالگي نزد پدر عالمِ خود، علامه محمدتقي مجلسي آغاز كرد و بر اثر نبوغ و استعداد خارق‏العاده، در چهارده سالگي از ملاصدرا اجازه‏ي روايت گرفت. علامه شوشتري، ميرزاي جزايري، شيخ حُرِّ عاملي و ملامحسن فيض كاشاني از جمله اساتيد ايشان بودند. وي در اندك زماني بر صرف، نحو، معاني، بيان، لغت، رياضي، تاريخ، فلسفه، حديث، رجال، درايه، اصول، فقه و كلام احاطه‏ي كامل پيدا كرد و سرآمد همگان گرديد. علامه مجلسي پس از رحلت پدر بزرگوار خود به تدريس پرداخت و تاليفات متعددي را به انجام رساند. جمع‏آوري احاديث و روايات اهل‏بيت(ع)، علامه مجلسي را به فكر تاليف كتاب گرانسنگ "بحارالانوار" انداخت و آن را در يكصد و ده جلد، تدوين كرد. تعداد تاليفات علامه را ششصد جلد ذكر كرده‏اند. وي سرانجام در 74 سالگي بدرود حيات گفت و در كنار پدر بزرگوار خويش، در كنار مسجد جامع اصفهان مدفون شد.

تأسيس بانك ملي ايران(1324 ق)

تشكيل بانك به شكل جديد نخستين بار در سال 1258 هجري شمسي( 1296 ه‍ - ق ) ده سال قبل از بوجود آمدن بانك شاهي از سوي حاج محمد حسن امين دارالضرب يكي از صرافان بزرگ تهران به ناصرالدین شاه قاجار پيشنهاد شد . متاسفانه اين پيشنهاد با دخالتهاي بيگانگان و عوامل آنان جامه عمل نپوشيد و بجاي آن بانك شاهي در ايران مستقر گرديد. تاریخچه بانک ملی ایران پس از استقرار مشروطيت هنگامي كه دولت از مجلس شوراي ملي اجازه استقراض خارجي خواست، احساسات ملي كه از وامهاي گذشته و رفتار بانكهاي بيگانه جريحه دار شده بود به هيجان آمد و نمايندگان مردم به منظور قطع نفوذ سياسي و اقتصادي بانكهاي مذكور و در ترميم وضع مالي خزانه ضمن مخالفت با استقراض خارجي تاسيس بانك ملي را خواستار شدند، و جمعي از بازرگانان و صرافان متعهد مشاركت در اين بانك شدند و در آذرماه 1285 با اعلاني كه مبين احساسات عمومي و علاقه مردم به تاسيس يك بانك اعتباري ملي در ايران بود، انتشار يافت . در روز 23 آبان 1285 ميرزا ابوالقاسم ناصرالملك وزير ماليه وقت مظفرالدين شاه در مجلس شوراي ملي حاضر شد و از اوضاع نابسامان مالي كشور خبرداد و پيشنهاد داد كه دولت براي رفع اين مشكل مبلغي از كشورهاي اروپايي وام دريافت كند كه با مخالفت شديد نمايندگان مواجه شد . نمايندگان پس از شور و پيگيري در روز 9 آذر ماه همان سال با تأسيس بانكي كه بتواند براي كشور سود داشته و با سپرده هاي مردم به نفع كشور و مردم كاركند موافقت كردند. خبر تشكيل بانك ملي با سرمايه 15 ميليون ( 30 كرور) قابل افزايش به 50 ميليون تومان با وجد و شعف عموم ملت روبرو شد. از طرفي ديگر تغييرات ناگهاني در اوضاع سياسي و انعقاد قرارداد 1907 ميلادي بين دولتهاي روسيه و انگليس و تقسيم ايران و نيز آغاز جنگ جهاني اول و ورود نيروهاي اشغالگر به ايران تمام كوششها و تلاشهاي تشكيل بانك ملي را نقش بر آب كرد و اين آرزوي بزرگ مردم سالها به تعويق افتاد. پس از پايان جنگ جهاني اول و خروج اشغالگران از ايران ، سرانجام قانون تاسيس بانك ملي ايران در جلسه مورخ 14 ارديبهشت 1306 به تصويب مجلس رسيد و اساسنامه بانك در 14 تير ماه 1307 مورد تصويب كميسيون ماليه مجلس قرار گرفت و در روز سه شنبه20 شهريور 1307 بانك ملي ايران در تهران رسماً كار خود را آغازكرد.

زادروز افلاطون ،عالم بزرگ یونان باستان

افلاطون، اندیشمند بزرگ یونان باستان در چنین روزی از ‌سال ۴۲۷ پیش از میلاد متولد شد. اندیشه ‏های افلاطون به‏ویژه در زمینه‏ دمکراسی، بیش از هر فیلسوف عهد باستان در شکل گرفتن افکار اندیشمندان قرون جدید و معاصر نفوذ داشته است. گرچه نتیجه‏ انتخابات چند دهه‏ اخیر در کشورهای مختلف، اندیشمندان معاصر را بر آن داشته است که بگویند مشارکت و شناخت، اراده و آزادی عمل رأی‏دهندگان در تمرین دمکراسی اصیل (حکومت مردم) و درنتیجه تحقق آن به‏معنای واقعی کلمه، حتی در کشورهای بسیار پیشرفته هم آن‏طور که باید عملی نشده است. افلاطون، شاگرد سقراط و معلم ارسطو و بنیادگذار آکادمی - مدرسه‏ علوم، فلسفه و ادبیات - بود. آثار او به‏صورت گفت و شنود (مناظره) می‏باشند که از میان معروف‏ترینشان به‏ترتیب می‏توان به «جمهوری»، «پوزش» و هم‏چنین «ذات عدالت» اشاره کرد. افلاطون در سال ۳۹۹ق.م شاهد خودکشی آموزگارش سقراط به حکم دادگاه آتن - محکمه‏ خلق - بود و در این باره نوشته است: «سقراط پیشنهاد فرار از آتن را رد کرد و به حکم دادگاه که می‌‏دانست درست نبوده، تسلیم شد و جام زهر را نوشید تا احترام به قوه‏ قضایی که حفظ حقوق مردم و امنیت و آرامش آنان بر عهده‏ آن است، محفوظ بماند.» این نظر افلاطون که سران دولت‏‌ها باید فیلسوف باشند و یا فلسفه بدانند و نیز نخبگان باید دارای یکی از این سه خصلت؛ هوشمندی (آگاه)، دلیری (شجاع) و زور بازو (نیروی جسمانی، هدف: آگاه از فنون رزمی) باشند تاکنون در هیچ تفسیری رد نشده‏ است. وی برجستگان یک ملت را دو گروه کرده است: مردان (افراد) عمل و مردان فکر، که جامعه باید از هر فرد در جای خود استفاده کند و اگر هر دو شرط در یک و یا چندین فرد یک جامعه جمع باشد، که خوشا به حال آن جامعه. افلاطون روی مدیریت شایسته و استفاده‏ بهینه‏ یک جامعه از دانش، استعداد، لیاقت و مهارت اعضای خود تأکید و سفارش بسیار کرده است. مرگ افلاطون، سرانجام در سال ۳۴۷ پیش از میلاد، در سن هفتاد و چهار سالگی به وقوع پیوست.