تاج‏گذاري "آغا محمد خان قاجار" در تهران و آغاز پايتختي اين شهر (1175 ش)

پس از لشكركشي آغامحمدخان قاجار به قفقاز و تسلط بر آن نواحي، مخالفان وي همگي يا به اطاعت از خان قاجار گردن نهادند يا سركوب شدند. در اين موقع، وي زمينه را براي اعلام مقصود اصلي‏اش مناسب ديد و در نوروز سال 1175 ش برابر با دوازدهم رمضان 1210 ق، در تهران، به نام پادشاه ايران و سرسلسله پادشاهي قاجار تاج‏گذاري كرد. از همان روز، شهر نوپاي تهران، كه در حدود 25 الي سي هزار نفر جمعيت داشت و بيش از نيمي از آنان سربازان آغامحمدخان قاجار بودند، به عنوان مركز كشور و پايتخت رسمي دودمان قاجار اعلام شد. آغامحمدخان، با آرزوهاي دور و دراز خود و جويندگي مقام خلافت اسلامي، تهران را دارالخلافه ناميد. نزديك بودن به محل ايل قاجار در استرآباد مازندران، موقعيت جغرافيايي شهر به لحاظ قرار گرفتن در مركز ايران و محدود شدن كوه در سه طرف، از جمله دلايل اصلي انتخاب تهران براي پايتختي قاجار بود. آغامحمدخان در طول ساليان فرمانروايي خود، قبل و بعد از تاج‏گذاري، جنايات متعددي مرتكب شد و انسان‏هاي بي‏شماري را به كام مرگ فرستاد. تا اين كه دو سال بعد در يكي از لشكركشي‏هايش به گرجستان توسط دو تن از خدمتكارانش كشته شد.

تأسيس حوزه علميه قم توسط آيت ‏اللَّه "حاج شيخ عبدالكريم حائري يزدي" (1301ش)

انديشه تأسيس حوزه علميه قم ريشه در روايات امامان معصوم به ويژه امام صادق(ع) داشت و در طول قرن‏ها، اين نويدِ امامان بزرگوار شيعه بود كه همواره زبان به زبان نقل مي‏شد و در ذهن شيعيان جاي مي‏گرفت. تا اين‏كه در فروردين 1301 ش در جلسه‏اي كه علماي قم و آيت‏اللَّه حائري يزدي، در آن شركت داشتند، گفتگو پيرامون تأسيس اين حوزه شكلي جدي به خود گرفت. پس از تفأل به قرآن، سرانجام با حمايت علما، كسبه و مردم، حوزه علميه قم به دست تواناي مرجع بزرگوار تقليد، حضرت آيت‏اللَّه العظمي حاج شيخ عبدالكريم حائري يزدي در سوم فروردين 1301 ش (1341 ق) تأسيس شد. شكوه و عظمت حوزه علميه قم از آغاز تا به امروز، هر سال چشمگيرتر از گذشته در عرصه‏هاي مختلف نمود داشته است و پرتو آثار وجودش، افق‏هاي جديدي از دورترين نقاط اين عالم را در نورديده است. اين حوزه باشكوه، گذشته از اين كه بزرگ‏ترين دانشگاه علوم اسلامي است، در رشته‏هاي فقه، اصول، حقوق، عرفان، فلسفه، اقتصاد، تفسير، كلام و... پاسخگوي نيازهاي اجتماعي، فرهنگي و فكري جامعه نيز بوده و هست. حوزه علميه قم در طول عمر با بركت خود، صدها عالم، فقيه، مفسّر، اصولي و محقق و مؤلف را در خود پرورش داده و همچون چشمه‏اي روحاني، تشنگان علم و حقيقت را سيراب مي‏سازد.

مبعث پيامبر ختمي مرتبت حضرت "محمد بن عبداللَّه"(ص)(سيزده سال قبل از هجرت)

حضرت محمد(ص) قبل از بعثت، در بعضي از اوقات براي تفكر و عبادت به غار حرا در كوهي واقع در شمال مكه پناه مي‏برد تا اين كه در اين روز، فرشته‏ي وحي، جبرئيل امين، بر آن حضرت نازل شد و به آن حضرت بشارت نبوت و رسالت داد. اين واقعه به طور مشهور، در روز 27 رجب، سيزده سال قبل از هجرت و در سال چهلم عام الفيل برابر با سال 610 ميلادي روي داد. اولين آياتي كه بر حضرت نازل شد در ابتدا آيات نخستين سوره‏ي علق و سپس مُدَّثر بود. آغاز اسلام و شروع بعثت با نام خدا، خواندن، قَلَم، قيام، هشدار، پاكي و اخلاص و بزرگداشت خدا شروع شد. بعثت كه به معني رستاخيز معنوي و انقلاب در همه‏ي امور است با انقلاب فرهنگي آغاز گرديد. چرا كه پايه و اساس تحوّل فرهنگي به خواندن، نوشتن و پاك سازي و بهسازي فرهنگي بستگي دارد. در آن زمان محيط مكه و اطراف آن، چنان در لجن‏زار بت‏پرستي و خرافات و فساد غرق بود كه دعوت علني بر خلاف آن وضع، ممكن نبود. بلكه نياز به هسته‏ي مركزي و دفاعي و اجتماع ياران وفادار و فداكار داشت. از اين رو، پيامبر بزرگ اسلام(ص) سه سال به طور محرمانه با افراد تماس مي‏گرفت و آن‏ها را به اسلام دعوت مي‏نمود. پيامبر گرامي اسلام، پس از بعثت، نستوه و خستگي‏ناپذير با جهل، كفر و ستم مبارزه كرد و پس از سه سال تبليغ مخفي و ده سال دعوت علني مردم به توحيد و ترويج آشكار دين اسلام در شهر مكه، به مدينه هجرت كرد و تا پايان عمر خويش در آن ديار ماند.

درگذشت "ميرزا احمد مجتهد آذربايجاني" عالم بزرگ شيعه(1265 ق)

ميرزا احمد بن لطفعلي خان آذربايجاني مغاني تبريزي، از علماي بزرگ امامي اواسط قرن سيزدهم هجري مي‏باشد. وي براي تحصيل علوم اسلامي، راهي كربلاي مُعلّي گرديد و به مقام عالي اجتهاد دست يافت. ميرزاي تبريزي سپس به تبريز بازگشت و در ارشاد و راهنمايي مردم و رفع حوايج آنان اهتمام ورزيد. از ايشان تاليفاتي به جاي مانده كه مُنهَجُ الرَّشاد في شرحِ الارشاد از اوست. ميرزاي تبريزي در تبريز وفات يافت و پس از انتقال جَسد، در نجف اشرف به خاك سپرده شد.

خلع سلاح ستارخان و باقرخان و مجاهدين تحت فرمان آن‏ها در تهران(1328 ق)

به دنبال ترور و شهادت آيت‏اللَّه سيدعبداللَّه بهبهاني از رهبران روحاني مشروطه در هشتم رجب سال 1328ق، دولت و مجلس تصميم گرفتند كه اسلحه را از دست مجاهدان بگيرند. اما همين كه قانون جمع‏آوري اسلحه از مردم غيرنظامي، از تصويب مجلس گذشت، ستارخان و باقرخان و برخي ديگر از رهبران مجاهدان، حاضر به تسليم اسلحه نشدند. قيمت اسلحه‏ها بهانه‏ي ظاهري ستارخان بود ولي مطلب اصلي، رقابت با بختياري‏هايى بود كه اسلحه را در دست داشتند و قسمت عمده‏اي از كشور ايران را در حيطه‏ي حكومت خود گرفته بودند. از اين رو، ستارخان و يارانش تصميم به مقاومت گرفته و در پارك اتابك تجمع كردند. سرانجام جنگي بين مجاهدان و نيروهاي دولتي رخ داد كه به شكست مجاهدان انجاميد. عاقبت با تسليم مجاهدان، سلاح‏ها از آنان گرفته شد و ستارخان نيز مجروح گرديد.

درگذشت "يوهان ولفگانگ گوته" شاعر شهير آلماني (1832م)

يوهان ولفگانگ فون گوته اديب نام‏آور آلماني، در 28 اوت 1749م در شهر فرانكفورت آلمان به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات ابتدايى، به فراگيري حقوق و پزشكي پرداخت و از آن پس به ادبيات و فلسفه روي آورد. گوته علاوه بر آن، زبان‏هاي لاتين، انگليسي و فرانسوي را نيز آموخت. آثار اوليه گوته، در دوراني از ادبيات آلمان آغاز شد كه آن را دوره توفان و فشار مي‏گويند و پيش درآمد جنبش رمانيتك و داستان‏سرايى بود كه در قرن نوزدهم، سراسر اروپا را در برگرفت. گوته با الهام از تفكر اصالت احساس، به سرودن شعر و غزل همت گماشت و در اين راه، گوي سبقت را از همگان ربود. هم‏چنين گوته با مطالعه ديوان حافظ، شيفته لسان الغيب شيراز شد و تصميم گرفت مضاميني را كه از ادبيات مشرق زمين مورد توجهش قرار گرفته در قالب اشعاري به زبان آلماني بريزد. وي در ملحقات اين اثر كه به ديوان شرقي معروف است، به ستايش قرآن و پيامبر عالي‏قدر اسلام(ص) پرداخته و مي‏گويد: "قرآن را بايد قانون خدايى دانست و نبايد آن را مانند كتاب‏هايى تصور كرد كه براي تدريس يا تفريح همنوعان مي‏نويسند. امعان‏نظر در قرآن، ما ذا مجذوب مي‏كند و به شگفت مي‏آورد و سرانجام به تعظيم و احترام وادار مي‏نمايد" از ديدگاه گوته "سبك قرآن برطبق موضوع و هدفش داراي روشي جدي توأم با بزرگ منشي و تهديد كننده و حقيقتاً با احترام همراه است". وي تصريح مي‏نمايد: "هرگاه معناي اسلامْ تسليم شدن به اراده خداوند جهان مي‏باشد، پس ما همگي در اسلام زندگي مي‏كنيم و مسلمان مي‏ميريم". ولفگانگ گوته يكي از با استعدادترين و در عين حال يكي از ناآرام‏ترين عُشّاق عصرِ خود بود. سراسر زندگيش سرشار از شور و نشاط و التهاب تازه و كارهاي نو و جستجو بود، گوته هم عاصي بود هم محافظه كار، هم مسيحي بود، هم بي‏دين، هم مريد شيطان بود هم تابع پاكان. عمرش را وقف نقاشي انسان و طبيعت كرد و به كلمات بي‏جان، حيات بخشيد. گوته مقالاتي در گياه‏شناسي و فيزيولوژي نوشت و يك نظريه تازه علمي را در باب رنگ‏ها تكميل كرد. او هم‏چنين فلسفه خويش را بر مبناي سرگذشت واقعي انسان، پايه‏گذاري نمود. گوته بزرگ‏ترين شخصيت ادبي قرن نوزدهم و يكي از برجسته‏ترين نوابغ تاريخ بشر محسوب مي‏شود. روح بلند پرواز، قوه تخيل بي‏نظير، قدرت بيان و قلم سحرآميز او در مردم آلمان سخت اثر كرد و او را سرآمد شعرا و نويسندگانِ آن كشور نمود به طوري كه او را پدر ادبيات آلمان لقب داده‏اند. مهم‏ترين اثر گوته، فاوسْتْ نام دارد كه بايد گفت ثمره شصت سال كار مداوم و عميق اوست كه در واقع سرگذشت خود اوست. فاوست، سرگذشت كيمياگري است كه مي‏خواهد بر همه اسرار طبيعت دست يابد و راهي به جانب ماوراءالطبيعه بگشايد. گوته از نظر ادبي در آلمان داراي همان مقامي است كه دانته در ايتاليا و شكسْپير در انگلستان داشته‏اند و كمتر شخصيتي چون گوته در ادبيات جهان چنين نفوذي داشته‏اند. وي نمايش‏نامه‏نويسي دانشمند بود و علاوه بر آن، داستان‏ها و سفرنامه‏هايي از خود باقي گذارد كه ايفي ژني، سرگذشت نامه‏ها، ورتر، سفر ايتاليا و... از آن جمله‏اند. گوته سرانجام در 22 مارس 1832م در 83 سالگي درگذشت.

روز جهاني آب

رشد فزاينده جمعيت و افزايش مصرف آب، قطع بي رويّه درختان جنگل‏ها و تغيير اكوسيستم طبيعت، رشد شهرسازي و افزايش صنايع آلوده كننده آب، شيوه‏هاي نامناسب و غير اصولي كشاورزي، احداث سدهاي مخزني و ايجاد درياچه‏هاي مصنوعي، همگي از عوامل نابودي چرخه منظم آب در سطح جهان است كه نوعي تهديد جدي براي جامعه بشري محسوب مي‏شوند. از اين‏رو و در راستاي آگاه ساختن جهانيان به اهميت روزافزون آب و ايجاد سيستم‏هاي جهاني و توسعه منابع آب، در كنفرانس جهاني توسعه و محيط زيست كه در سال 1992م در شهر ريودو ژانيروي برزيل تشكيل شد، روز بيست و دوم مارس برابر با دوم فروردين به عنوان روز جهاني آب معين شد و در مجمع عمومي سازمان ملل متحد به تصويب رسيد.