تاليف : سيد ابراهيم سيد علوي
چاپ و شمارگان : اول ، 1389 – 3000 نسخه
ناشر : شركت چاپ و نشر بينالملل
كتاب نماز در قرآن نوشته سيدابراهيم سيد علوي در دو مقدمه و چهار فصل به بررسي محتوايي موضوع نماز در كتاب آسماني قرآن ميپردازد . نويسنده كتاب در مقدمه خود رهنمودهاي كتاب مبارك قرآن را اساس تعليم و تربيت انسان اسوه و نمونه كامل فضايل اخلاقي ميداند كه براي آحاد مومنان و سالكان راه فضيلت هم مطرح است . او هم بر همان مبنا خواست انسانها را آموزش و تعليم ميدهد و تربيت ميكند . سيدعلوي ادامه ميدهد كه با دقت در آيات قرآن - چه در مواردي كه درباره انبياء و امتها در گذشته دور سخن گفته و چه در آنچه درباره پيغمبر خاتم ( ص ) مطرح گرديد _ محور عبادت و خواندن او و سر ساييدن در درگاه و آستان كبريايي و با عظمت ربوبي با تسبيح و نماز امكانپذير است .
از ديدگاه وي نماز آن پرستش نمادين و آن عبادت سمبوليك است كه قرآن درباره ابعاد و جنبههاي مختلفش سخن گفته است . اصولا ً با تلاوت كتاب خدا ، انسان خود را در زمينه تسبيح ، تنزيه ، ذكر ، دعا و عبادت و ... با اقيانوسي ژرف و بيكران مواجه ميبيند . سيدابراهيم سيدعلوي تاكيد ميكند كه خواسته است به تاسي از فقهاي رباني و عالمان متعهد عالم تشيع ، كه در هر عصر و زمان و در وضعيتهاي متفاوت به گسترش و بسط فرهنگ توحيدي قرآن كوشيدهاند ، درباره نماز در قرآن رسالهاي بينگارد كه به زبان نسل جوان و با ادبيات سهل و روان ، حقايق قرآن را بازگو كند ، درسهايي را كه از كلام خدا آموخته است مطرح سازد تا انگيزهاي باشد براي جهاد و تلاش در راستاي عبوديت حق تعالي و تذكر و تنبهي باشد در زمينه آيات كتاب آسماني و كلام يكتا خالق جهان هستي .
در مقدمه چاپ دوم كتاب مولف تاكيد ميكند كه نماز آن نهاد تربيتي است كه انسان را در همان حدي كه خدا خواسته نگاه ميدارد و جز او را مالك حقيقي نميشناسد آن هم با يادآوري مالكيت روز جزا كه حتي از مالكيتهاي عاريتي و سلطنتهاي مجازي هم عين و اثري نيست . رسول خدا در حديثي قدسي فرمود : هر بندهاي كه فقط از من فرمان برد او را به جز خودم وانميگذارم و هر بندهاي كه نافرماني من كند او را به خودش واميگذاريم سپس باكي ندارم كه دركدام برهوت هلاك شود .
نويسنده در ابتداي ورود به مباحث اصلي كتاب به ريشهيابي واژههايي مثل استكبار ، اقامه نماز ، تكتبر ، تسبيح ، حنيف دعاء ، ذكر ، ركوع ، سجود ، شرك ، صلوه ، عبادت ، نسك و نماز ميپرداد . در ادامه طهارت ، وضو ، غسل ، تيمم در فصل اول كتاب مورد بررسي قرار ميگيرد .
در فصل دوم كتاب سيدعلوي يادآور ميشود كه نخستين مطلبي كه درباره نماز در قرآن جلب توجه ميكند جنبه ذكر و يادآوري خداوند است كه با نماز حاصل ميشود . زيرا انسان فراموشكار ممكن است با پرداختن به مسائل روزمره زندگي خالق هستي بخش و ولي نعمت خود را فراموش كند ؛ كه با اين فراموشي ، سقوط وتباهي حتمي است . نماز ؛ هدايت انسان ، نماز ،؛ رمز صدق و راستي ، نماز و اطاعت ، استعانت به صبر و نماز ، نماز ؛ كاري نيك و عين كمال ، بازدارنده از نماز ، آنچه از نماز مانع است ، اثر يقين به آخرت در نماز واقعي ، نماز ؛ نشانه توبه ، نشان مومن حقيقي ، نماز ؛ تنها راه خدا ، اقامه نماز و عمران مساجد ، نماز و امر به معروف ، نماز ولي خدا ، نماز برنامه خانوادگي ، هشدار سودمند، نماز تجارتي جاويد و ماندگار ، نماز شاخصترين وجه ايمان ،كعبه براي اقامه نماز ، نماز نشانه تواضع ، نماز وجهاد ، نماز زكريا ، نماز ويژگي پارسايان ، نماز و شكر خدا ، نماز برنامه برگزيدگان ، نماز عيسي ، نماز آفريدهها ، پاداش نماز ، نماز شعيب ، تضييع نماز ، تاركالصلوه ، صفات ياران خدا ، نماز جاهليت ، كافران نماز ، بني اسرائيل و نماز ، نماز هوشياران خشوع در نماز ، عبادت ، پرستش خداي يگانه ، گناه نابخشودني ، عبد خدا ، خواندن خدا با اسمهاي زيبا ، صراط مستقيم ، حاجت خواستن و همچنين دعا عبادت است در ادامه مباحث نماز در قرآن مورد بررسي و كنكاش نظر نويسنده كتاب قرار ميگيرد .
در بخش تاركالصلوه به اين مطلب اشاره ميشود كه تاركالصلوه به كسي گويند كه اصلا ً نماز نخواند و آنرا رها كند . قرآن كريم در يك بيان تمثيلي نفس آدمي را در گرو اعمال وكردارهاي او ميداند . گويا انسان در بند است و آزادي ندارد همانند كسي يا چيزي كه رهن و گرو باشد كه آن شيء يا شخص در اختيار و بند ديگري است و رهايي از چنان وضعي شرط دارد . قرآن كريم عامل در گرو بودن را ترك نماز و شرط رهايي را از جمله ، اقامه نماز ميشمارد .
اوقات نماز ، لباس نمازگرار ، مكان نماز ، قبله ، نماز و اقامه ، نيت ، قرائت ، ركوع و سجود ، تشهد و سلام ، جهر و اخوات ، قنوت ، نماز جماعت مباحث فصل سوم كتاب با عنوان نمازههاي يوميه در قرآن ميباشد . در مبحث جهر و اخوات اين سوال طرح ميشود كه آيا نمازها را بايد بلند يا آهسته خواند ؟ در پاسخ آورده ميشود كه قرآن كريم فرمود : نمازت را بلند مخوان و آهسته هم مخوان و روشي ميانه بگزين . طبرسي مينويسد : مراد آنست كه نماز ظهر و عصر كه در روز برگزار ميشوند آهسته بايد خوانده شوند و نماز مغرب و عشاء و صبح بلند خوانده ميشوند مگر نماز ظهر جمعه كه در آنها مستحب است .
فصل چهارم كتاب نماز در قرآن نمازهاي واجب غيريوميه در قرآن نام دارد . در ابتداي فصل آخر كتاب به اين نكته اشاره ميشود كه علاوه بر نمازهاي پنجگانه و يوميه كه اصطلاحا ً فرايض خوانده ميشوند ، برخي از نمازها نيز جزو نمازهاي واجباند مانند نماز جمعه ، نماز عيدين ، نماز خوف ، نماز ميت ، نماز مسافر ، نماز طواف ، نماز آيات . در بخش نماز آيات فصل چهارم كتاب ميخوانيم كه خواندن نماز آيات به هنگام گرفتگي خورشيد و يا ماه و هنگام زلزله يا طوفانهاي وحشت زا و رعد و برقهاي وحشتناك واجب ميشود . هر چند در قرآن كريم ذكر صريحي از اين حوادث به ميان نيامده است ، اما فقها وجوب خواندن نماز آيات را در اين مواقع با استناد به آيه 7 سوره حشر و نيز با توجه به عملكرد پيغمبر اكرم ( ص ) واجب دانسته اند .
نماز در قرآن نوشته سيدابراهيم سيدعلوي در چاپ اول خود در تيراژ 3000 نسخه و با قيمت 24000 ريال توسط شركت چاپ و نشر بينالملل انتشار يافته است .