پژوهشگران آمریکایی در نخستین آزمایش بالینی روش اصلاح ژن کریسپر روی انسان توانستند، موفقیت این روش را در مقابله با سرطان نشان دهند.
به گزارش ایسنا و به نقل از گیزمگ، آزمایشهای بالینی که روی انسان انجام شدهاند، نشان میدهند که روش اصلاح ژن کریسپر میتواند یک روش امکانپذیر و عملی برای درمان سرطان باشد. پژوهشگران "انجمن پیشبرد علوم آمریکا" (AAAS) در بررسی جدیدی که با هدف اصلاح سلولهای ایمنی سه بیمار مبتلا به سرطان و مبارزه بهتر با تومورها صورت گرفت، نشان دادند که سلولهای درمان شده، برای مدت بیشتری در بدن باقی میمانند و عوارض جانبی خطرناکی نیز ندارند.
روش کریسپر، به دانشمندان امکان میدهد تا اصلاحات دقیقی در ژن سلولهای زنده انجام دهند، ژنهای مضر را حذف کنند و به معرفی ژنهای مفید بپردازند. آزمایشهایی که روی حیوانات صورت گرفتهاند ، نتایج امیدوارکنندهای را برای درمان بسیاری از بیماریها مانند سرطان دهانه رحم، دیستروفی ماهیچهای و ایدز نشان دادهاند.
آزمایشهای انسانی این روش، در سالهای اخیر آغاز شدهاند و دانشمندان، به نتایج امیدوارکنندهای در زمینه درمان سرطان ریه و بیماریهای نادر خون با این روش دست یافتهاند اما هنوز هم نگرانیهایی در مورد این روش وجود دارد. بسیاری از پژوهشگران نگران هستند که این روش، کاملا ایمن نباشد یا زمینه جهشهای ناخواسته را فراهم کند. همچنین این سوال وجود دارد که آیا سلولهای اصلاح شده میتوانند آنقدر در بدن بمانند که تاثیر کافی را داشته باشند یا خیر.
هدف از آزمایش جدیدی که برای نخستین بار روی انسان صورت گرفته، کاهش همین نگرانیها است. موفقیت این آزمایش نشان میدهد که سلولهای اصلاح شده ژنتیکی میتوانند در بدن باقی بمانند و ماهها بدون صدمه زدن به بدن، عملکرد خوبی داشته باشند.
"کارل جون" (Carl June)، از نویسندگان این پژوهش گفت: دادههای ما که از آزمایش بالینی سه بیمار مبتلا به سرطان به دست آمدهاند، نتایج مهمی را در بر دارند که پیش از این هرگز کسی به آنها دست نیافته است. ما ابتدا چندین اصلاح ژنتیکی را با دقت انجام دادیم و دریافتیم که سلولهای اصلاح شده میتوانند بیش از آن زمانی که در پژوهشهای پیشین مشخص شده، در بدن زنده بمانند. در مرحله دوم آزمایش دریافتیم که این سلولها، توانایی حمله به تومورها و از بین بردن آنها را دارند.
پژوهشگران برای این بررسی، سلولهای تی را از خون سه بیمار که به سرطان حاد مبتلا بودند، جمعآوری کردند. آنها از روش اصلاح کریسپر برای خارج کردن ژنها از سلولهای تی استفاده کردند تا تاثیر آنها را برای جستجو و از بین بردن سلولهای سرطانی افزایش دهند.
این گروه پژوهشی، بیماران را طی ماههای بعد مورد بررسی قرار دادند و به نتایج تاثیرگذاری دست پیدا کردند. بدن هیچ کدام از بیماران، سلولهای اصلاح شده را رد نکرد و آزمایشها نشان دادند که همه سلولهای اصلاح شده، ریشه گرفتهاند و در حال رشد هستند. پژوهشگران برای بررسی عملکرد سلولها، آنها را از خون بیماران خارج کردند و دریافتند که این سلولها هنوز میتوانند سلولهای سرطانی را از بین ببرند و به کار خود ادامه دهند.
جون ادامه داد: ارزیابی این سه بیمار نشان داد که سلولهای اصلاح شده میتوانند کارآیی این روش را اثبات کنند. این آزمایش، نخستین سند تایید روش اصلاح کریسپر و تاثیر آن در درمان بیماریهای گوناگونی به شمار میرود که پیش از این امکان درمان آنها وجود نداشت.
اگرچه هیچ کدام از بیماران واکنشی به درمان نشان ندادند اما این، یک شکست به شمار نمیرود زیرا تمرکز پژوهش، بر اثبات ایمنی این روش است. این آزمایش، موفقیتآمیز بود و هیچ عوارض جانبی وخیمی برای داوطلبان در بر نداشت.
این پژوهش، در مجله "Science" به چاپ رسید.