رحلت عالم جليل و فقيه كبير آيت‏ اللَّه "سيد علي سيدالاطبّاء مرعشي"(1277 ش)

آيت‏اللَّه سيدعلي حسيني مرعشي معروف به سيد الاطبّاء در حدود سال 1176 ش ( 1212 ق) در تبريز به دنيا آمد. وي پس از طي مقدمات و سطوح حوزوي، راهي نجف اشرف شد و در محضر استاداني همچون شيخ مرتضي انصاري و شيخ محمد حسن نجفي صاحب جواهر به مدارج والاي علمي دست يافت. ايشان پس از سال‏ها اقامت در نجف و اخذ اجازه اجتهاد به تبريز مراجعت نمود و پس از مدتي براي تحصيل علم طب، رهسپار اصفهان گرديد. وي به مدت پانزده سال در اصفهان به تكميل مباحث علمي و عملي طب همت گماشت و در اين رشته نيز تبحر پيدا كرد. آيت اللَّه مرعشي مدتي نيز در حلقه درس فيلسوف اعظم، حاج ملاهادي سبزواري حضور پيدا كرد و طبيعيات، الهيات و ديگر فنون فلسفه را تكميل نمود. ايشان از آن پس به تبريز بازگشت و به معالجه و طبابت مشغول گرديد. از اين مجتهد و طبيب بزرگوار آثار متعددي بر جاي مانده كه تاريخ تبريز، تعيين قبله، حاشيه جواهر الكلام، حاشيه شرح منظومه سبزواري و شرح دعاي سمات از آن جمله‏اند. اين عالم رباني سرانجام پس از عمري طولاني در پنجم دي ماه 1277 ش برابر با دوازدهم شعبان 1316 ق در يكصد و يك سالگي دارفاني را وداع گفت و پس از انتقال جنازه به نجف اشرف، در مقبره خانوادگي در وادي‏السلام به خاك سپرده شد. لازم به ذكر است كه عالم بزرگوار، فقيه اصولي و رجالي كبير، آيت اللَّه العظمي سيدشهاب الدين مرعشي نجفي، نواده آيت اللَّه سيدعلي مرعشي مي‏باشد.

اعلام عزاي عمومي در مشهد توسط امام خميني (ره) (1357 ش)

حضرت امام خميني به مناسب شهادت شماري از مردم مشهد در روز دوم دي ماه كه در اثر درگيري با ارتش در اطراف بيت آيت‏اللَّه سيدعبداللَّه شيرازي به شهادت رسيده بودند، امروز را در اين شهر، عزاي عمومي اعلام كردند. در پي آن، حدود دويست و پنجاه هزار نفر از زنان و مردان مسلمان و انقلابي مشهد در خيابان‏هاي اين شهر، براي گراميداشت مقام شهداي دوم دي ماه و در اعتراض به جنايات رژيم سفاك و خون آشام پهلوي، تظاهرات باشكوهي برگزار كردند.

زادروز رودکی از نخستین شاعران پارسی‌گوی (239ش)

ابوعبدالله جعفربن محمدبن حکیم‌بن عبدالرحمن‌بن آدم رودکی زاده اواسط قرن سوم هجری قمری از شاعران ایرانی دورهٔ سامانی در سدهٔ چهارم هجری قمری است. او استاد شاعران آغاز قرن چهار هجری قمری ایران است. رودکی به روایتی از کودکی نابینا بوده‌است و به‌روایتی بعدها کور شد.او در روستایی به‌نام بَنُج رودک (پنجکنت در تاجیکستان امروزی) در ناحیه رودک در نزدیکی نخشب و سمرقند به دنیا آمد. رودکی را نخستین شاعر بزرگ پارسی‌گوی و پدر شعر پارسی می‌دانند که به این خاطر است که تا پیش از وی کسی دیوان شعر نداشته‌است و این از نوشته‌های ایرانی عربی نویس هم عصر رودکی- ابوحاتم رازی مسجل می‌گردد. به عنوان پدر شعر کلاسیک فارسی رودکی از جایگاه ممتازی در جهان برخوردار است.اشعار غنایی و تعلیمی وی راه را بر بزرگان زیادی بازکرده‌است و از این رو همواره آیین‌های پاسداشت مختلفی برای این شاعر پارسی زبان برگزار می‌شود.در یکی از این آیین‌ها که در سال ۲۰۰۸ به میزبانی سازمان ملل متحد برگزار شد بان کی مون دبیرکل سازمان ملل متحد دربارهٔ شاعری رودکی در حضور جمع کثیری از سرشناسان علمی فرهنگی جهان، نمایندگان یونسکو و سفیران کشورهای مختلف گفت: «اشعار رودکی می‌تواندمبنای اتحاد جهانی قرار بگیرد چرا که رودکی شاعر خوبی‌ها و عدالت بود».یونسکو هرساله از کشورهای عضو خود درخواست می‌کند تا بر هر مناسبتی نام بزرگان فرهنگ و ادب خود را ارائه دهند تا جهت بزرگداشت و برگزاری کنگره‌های مربوطه اقدام بعمل آید. همچنین در آذر ماه سال ۱۳۸۷ هجری شمسی، سازمان میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی با همکاری بنیاد فرهنگی رودکی و یونسکو، آیین بزرگداشتی برای رودکی در تهران با حضور شرکت کنندگان داخلی و خارجی ترتیب داده شد.بیشتر شرکت کنندگان خارجی از کشورهای هندوستان، افغانستان، تاجیکستان، فرانسه، ازبکستان، قرقیزستان و قزاقستان بودند.در سال ۱۹۵۵ میلادی دولت جمهوری تاجیکستان به مناسبت هزار و صدمین سالگرد تولد رودکی مراسمی در این زمینه برپا نمود.از میان بزرگترین رودکی پژوهان می‌توان به براگینسکی، سیمنوف، صدرالدین عینی، سعید نفیسی، محمدعلی فروغی، محمد شکوروف و ریچارد فرای اشاره نمود.

سالروز وقوع زلزله شدید بم (1382ش)

زمین‌لرزه بم، زمین‌لرزه‌ای بود به شدت ۶٫۶ ریشتر که در ساعت ۵:۲۶ بامداد ۵ دی ۱۳۸۲ شهر بم و مناطق اطراف آن در شرق استان کرمان را لرزاند. در اثر این حادثه ۹۰ درصد از سازه‌های شهر بم به کلی تخریب شدند. ارگ بم که با ۲۵۰۰ سال قدمت بزرگترین سازه‌ٔ گلی جهان بود، به کلی ویران شد.

درگذشت "محيي ‏الدين بن عربي" نويسنده، انديشمند و عارف بزرگ اسلام(638 ق)

ابوعبداللّه محيى‏الدين محمدبن علي‏العربي معروف به ابن عربي در 27 رمضان سال 560 ق در اندلس به دنيا آمد. وي از آغاز جواني، داراي دلي تپنده در جستجوي فراسوي جهان مادي بود و روحي تشنه‏ي حقايق غيبي و عواطفي پرهيجان و انديشه‏اي عرفان‏جو داشت. چنان‏كه در اين رهگذر، جوانه‏هاي بينش عرفاني در درونش ايجاد شده و مكاشفاتي برايش دست مي‏داد. او دانشمندي پركار بود كه آثارش را بيش از پانصد رساله و كتاب ذكر كرده‏اند. يكي از آن‏ها، تفسير كبير است كه به تنهايي شامل چندين مجلد است و كتاب معروف فصوصِ الحِكَمِ او، فشرده‏اي از ديدگاه‏ها و انديشه‏هاي عرفاني اوست. ابن‏عربي در 78 سالگي در شام درگذشت و در دامنه‏ي كوه قاسيون در دمشق مدفون گرديد.

وفات آيت ‏اللَّه "سيدمحمدباقر دُرچه‏ اي" عالم و فقيه برجسته ‏ي شيعه(1342 ق)

سيدمحمد باقر دُرچه‏اي از علما و فقهاي برجسته‏ي شيعه، در دُرچه يكي از روستاهاي اصفهان به دنيا آمد. وي پس از تحصيل در اصفهان راهي نجف اشرف شد و از بزرگاني چون ميرزا محمد حسن شيرازي، ميرزا حبيب اللَّه رشتي و حاج حسن كوه كمره‏اي استفاده كرد و به مقام اجتهاد رسيد. پس از مراجعت به اصفهان به تدريس فقه و اصول پرداخت. از آثار ايشان دوره‏ي فقه و اصول در 16 جلد است و آيت‏اللَّه بروجردي و استاد جلال‏الدين همايي از شاگردان اويند. اين عالم بزرگ در تخت فولاد اصفهان به خاك سپرده شده است.

رحلت عالم بزرگ شيعه و مؤلف كبير علامه شيخ عبدالحسين اميني(1390 ق)

علامه شيخ عبدالحسين اميني در سال 1320 ق در تبريز به دنيا آمد. وي علوم ابتدايى و متوسطه را نزد پدر تحصيل كرد. سپس جهت ادامه‏ي دروس خود راهي نجف اشرف گرديد و در درس آيات عظام فيروزآبادي و سيدابوتراب خوانساري شركت كرد. علامه اميني در اولين تاليف خويش، كتاب شهداء الفضيله را نگاشت و مورد توجه و تاييد علماي بزرگ قرار گرفت. اين عالم بزرگوار سپس كتاب عظيم "الغدير" را تاليف كرد و آن را به جهان بشري تقديم نمود. علامه اميني با تأليف كتاب الغدير خاطرات عصر نبوي را تجديد كرد و با اين اثر كه با سختي‏هاي فراوان و خون دل نگاشت، درصدد احياء سيره‏ي نبوي و علوي بود. سرانجام اين رادمرد علم و عمل در هفتاد سالگي به ديدار محبوب شتافت و در نجف اشرف به خاك سپرده شد.

تولد "چارلْزْ بِبيج" دانشمند برجسته انگليسي و مخترع ماشين حساب (1792م)

 

چارلْزْ بِبيج، دانشمند انگليسي، در 26 دسامبر 1792م در يكي از ايالت‏هاي جنوبي انگلستان به دنيا آمد. وي از كودكي به فراگيري رياضيات علاقه داشت و در اين رشته معلومات فراواني كسب كرد به طوري كه پس از ورود به كالج به زودي دريافت كه اطلاعات وي در رياضيات بيش از استاد مي‏باشد. اين در حالي بود كه چارلز در آن زمان تنها نه سال داشت. وي در سال 1812م انجمن تحليلي را براي پيش‏برد رياضي تأسيس كرد و در 24 سالگي به عضويت انجمن سلطنتي انگلستان برگزيده شد. ببيج در سال‏هاي بعد درصدد برآمد دستگاهي بسازد كه از عهده انجام هرگونه اعمال محاسبات رياضي برآيد و هزار عدد پنجاه رقمي را در حافظه نگاه دارد. از اين‏رو تلاش خود را به كار بست تا اينكه در سال 1833م، ماشين محاسبه‏اي را كه به نام ماشين تفاضلي ببيج مشهور است، ساخت. وي تمام عمر و ثروت خود را صرف ساخت اين دستگاه نمود و آن را به دنياي علم عرضه كرد. در طرح ببيج، هيچ جايى براي استفاده از جريان برق و لوله‏هاي الكترونيكي منظور نشده بود و در مرحله بعد، او در نظر داشت كه با وسايل مكانيكي، ماشين تحليلي و حساب خود را بسازد. هرچند ببيج موفق به اين امر نگرديد ولي در حدود يك قرن بعد، دانشمندان ديگري طرح‏هاي ببيج را كاملتر كردند و با استفاده از نيروي الكترونيكْ آن را به صورت دقيق‏تر ساختند. از اين روست كه ببيج به عنوان پدر حساب‏گرهايِ جديد به شمار مي‏رود. وي علاوه بر آن، نخستين سرعت‏نما را ساخت، سپر جلوي لوكوموتيو را طراحي كرد و وسيله‏اي براي ديدن شبكيه چشم را اختراع نمود. چارلز ببيج مردي پركار و جامع الفنون بود. او در كتابي كه به عنوان در باب اقتصاد كارخانه‏ها و ماشين‏ها نوشت، آن‏چه را امروزه پژوهش‏هاي پيش از عمل نام دارد پيش‏بيني كرد. او مقالات مفصل درباره فيزيك، زمين‏شناسي، نجوم و باستان‏شناسي دارد كه از اهميت زيادي برخوردارند ولي با اين حال، مهم‏ترين كار علمي او، اختراع ماشين حساب مي‏باشد. چارلز ببيج سرانجام در 18 اكتبر 1871م در 79 سالگي درگذشت.