عضو هیئت علمی دانشگاه قم گفت: ارتباط امام حسن عسکری(ع) با شیعیان از طریق مکاتبات و توقیعات و وکلا بود و با این شیوه‌ها قصد داشتند زمینه غیبت امام زمان(عج) را آماده کنند.
خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: امام حسن عسکری(ع) در سامرا همانند امام حسن مجتبی(ع) در مدینه غریب بودند زیرا تاریخ به گونه‌ای تکرار شد که دو حسن، دو امام معصوم و بزرگوار این چنین غریبانه و مظلومانه با زهر به شهادت رسیدند.
فضای سامرا همانند جگر امام حسن عسکری(ع) مسموم و آسمان و زمین همانند حلقه محاصره منزل ایشان تنگ بود و دشمنان امام کور و بی‌مقدار بودند که نمی‌دانستند اگر قدم پیش بگذارند و چیزی از امام طلب کنند، سخاوتش را خواهند دید.
امام حسن عسکری(ع) ۲۸ سال غریبانه و تحت فشار و تدابیر شدید امنیتی خاندان عباسی زندگی کردند تا زمانی که خورشید روز هشتم ربیع الاول سر از مشرق بیرون آورد و یازدهمین خورشید آسمان امامت و ولایت غروب کرد؛ حسن بن علی(ع) یازدهمین خورشید هدایتگری بودند که حق تعالی برای روشن کردن راه شیعه در نظر گرفته بود.
در کتاب الکافی آمده است که از جمله اقدامات مهم امام حسن عسکری(ع)، در زمینه سازی غیبت امام زمان(عج)، طرح پیشاپیش مسئله غیبت بود.
ایشان در موارد متعددی غیبت فرزندشان را که جانشین پس از خودشان محسوب می‌شد خبر دادند تا مردم را برای غیبت ایشان آماده کنند؛ امام عسکری(ع)، برای مهیا نمودن ذهنیت مردم و خصوصاً شیعه، درباره امر غیبت، شیوه نهان سازی خود را بیش از آنچه در زندگی امام هادی(ع)، مورد توجه بود، به کار گرفتند.
مقام معظم رهبری در مورد امام حسن عسکری(ع) بیان کردند: امامی که موافقان، شیعیان، مخالفان، غیر معتقدان، همه، شهادت دادند و اعتراف کردند به فضل او، به علم او، به تقوای او، به طهارت او، به عصمت او، به شجاعت او در مقابل دشمنان، به صبر و استقامت او در برابر سختی‌ها، این انسان بزرگ، این شخصیت باشکوه، وقتی به شهادت رسید، فقط بیست و هشت سال داشت.
بخشندگی از صفات بزرگ امام عسکری(ع) است
حجت الاسلام امیر جوان آراسته، از اساتید حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با مهر اظهار داشت: امام حسن عسکری(ع) در سن ۲۲ سالگی عهده‌دار امامت می‌شوند و در سن ۲۸ سالگی توسط معتمد عباسی مسموم شده و به شهادت می‌رسند.
وی با اشاره به الگو برداری از سجایای اخلاقی امام حسن عسگری(ع)، ادامه داد: بخشندگی از صفات بزرگ امام عسکری(ع) بوده و این صفت در امام به اندازه‌ای بزرگ بود که حتی دشمنان ایشان نیز به آن اعتراف کرده‌اند.
این استاد دانشگاه افزود: می‌توان از ساده زیستی حضرت نیز الگوبرداری کرد؛ در روایات آمده یکی از اصحاب امام می‌گوید که نزد امام رفتم و مشاهده کردم که ایشان لباس تمیزی بر تن دارند که امام آستین لباس خود را بالا زدند و دیدم که در زیر آن لباس زبری تن کرده‌اند که با دیدن این صحنه امام عسکری(ع) فرمودند که آنچه زیر لباس پوشیدم برای خدا و آنچه روی لباس پوشیدم برای شماست.
حجت‌الاسلام جوان آراسته گفت: در دوران امام حسن عسکری(ع) زمینه‌سازی برای دوران غیبت انجام شد زیرا این امام تحت نظر بودند؛ ارتباط مردم با ایشان کم بود که بدین وسیله شرایط برای غیبت و ندیدن امام فراهم شد.
وی با بیان اینکه امام حسن(ع) فضا را برای غیبت آماده کردند، عنوان کرد: مردم نیز در زمان این امام بزرگوار می‌دانستند که فرزندی از ایشان به دنیا می‌آید که غیبت می‌کنند؛ بنابراین سختگیری بیشتری بر ایشان وارد می‌کردند.
فشارها و محدودیت‌های اعمال شده نسبت به امام حسن عسکری(ع)
حجت‌الاسلام محمدرضا کریمی والا، از اساتید دانشگاه قم در گفت‌وگو با مهر، گفت: خلفای عباسی روایت‌های ظهور امام زمان(عج) را خوانده بودند که امامی ظهور خواهد کرد که بساط حاکمان جاعل را بر می‌چیند؛ در همین راستا در یک پادگان به امام(ع) خانه‌ای دادند و ایشان را به شدت تحت مراقبت قرار دادند تا هم ارتباط شیعیان با امام قطع شود و هم اینکه اگر فرزند ایشان متولد شد او را از بین ببرند.
وی با اشاره به اعمال فشار و محدودیت خلفای عباسی نسبت به امام حسن عسکری(ع)، ادامه داد: این فشارها در عصر امام جواد(ع) و امام هادی(ع) و امام عسکری(ع) در سامرا به اوج خود رسید تا جایی که سه پیشوای بزرگ شیعه که در مرکز حکومت آنها در سامرا می‌زیستند با عمر کوتاهی به شهادت رسیدند.
عضو هیئت علمی دانشگاه قم افزود: حکومت عباسی به قدری از نفوذ و موقعیت امام عسکری(ع) نگران بود که امام را ناگزیر کرده بود که هر هفته روزهای و شنبه و پنج‌شنبه در دربار حاضر شوند.
حجت‌الاسلام کریمی والا بیان کرد: امام حسن عسکری(ع) گاهی دستورهای دینی خود را به وسیله نامه‌هایی، به علما می‌نوشتند و با عمل به چنین شیوه‌ای قصد داشتند زمینه غیبت فرزندش را آماده کنند و مردم را به دوری امام عادت دهند؛ به گونه‌ای که غیبت امام زمان(عج) برای آنان ناآشنا نباشد و دچار سردرگمی و انحراف در دین نشوند.
حتی بعضی از نزدیکان امام عسکری(ع) از ولادت فرزندشان خبردار نبودند
وی عنوان کرد: امام عسکری(ع) در پادگان نظامی سامرا، تحت کنترل شدید حکام عباسی بودند، لذا غالباً با شیعیان فاصله داشتند و ارتباط ایشان از طریق مکاتبات و توقیعات و وکلا بود؛ مثلاً از طریق مکاتبه به سؤالات شیعیان پاسخ می‌دادند.
این استاد دانشگاه گفت: امام حسن عسکری(ع) عده‌ای را نیز به عنوان وکیل گمارده بودند و وکلا رابط ارتباط امام با شیعیان بودند؛ این وکلایی که امام حسن(ع) گمارده بودند به شبهات شیعیان پاسخ می‌دادند و در راه تبیین حقانیت امام و مسئله غیبت و رسیدگی به اوقاف و وجوهات تلاش زیادی می‌کردند.
حجت‌الاسلام کریمی والا ادامه داد: حتی بعضی از نزدیکان امام عسکری(ع) از ولادت فرزندشان خبردار نبودند، وقتی که امام عسکری(ع) شهید شدند بیرون آمدن حضرت مهدی(ع) و نمازگزاردن بر پیکر پدر توسط امام زمان(عج) همه جا منتشر شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه قم یادآور شد: کارگزاران و مأموران معتمد عباسی به خانه امام حسن عسکری(ع) هجوم بردند و دنبال امام زمان(عج) می‌گشتند که ایشان را دستگیر کنند، اما غیبت صغری امام زمان(عج) شروع شده بود و دیدند که حضرت مهدی(عج) از دیدگان ناپدید شده است.