انتقال "محمدعلي ميرزا" پادشاه مخلوع قاجار به روسيه (1288 ش)

پس از شكست قواي محمدعلي شاه قاجار از مشروطه طلبان و فتح تهران توسط آزادي‏خواهان، محمدعلي شاه قاجار به سفارت روس پناهنده شد. پس از مذاكرات مفصَّل بين محمدعلي شاه قاجار پادشاه مخلوع و هيئت مديره كميسيون عالي، متشكل از نمايندگان مجلس و...، قرار بر اين شد كه شاهِ قاجار به همراه خانواده خود و همراهان، سفارت روس را به مقصد اروپا ترك كنند. از 25 تيرماه 1288 كه محمدعلي شاه به سفارت روس پناهنده شد تا اين روز در حدود پنجاه و هفت روز طول كشيد، سرانجام شاه قاجار به همراه 120 قزاق ايراني، به خواري از ايران رانده شد. او به روسيه رفت و در بندر اُدِسا در كنار درياي سياه، مسكن گزيد. طبق توافق و پيمان، قرار شد كه دولت ايران، ساليانه، يكصد هزار تومان به محمدعلي ميرزا و خانواده وي پرداخت كند و در عوض او هم املاكش را به دولت واگذار كرده، جواهرات سلطنتي را پس بدهد. با عزل محمدعلي شاه قاجار، احمد ميرزا به پادشاهي قاجار رسيد، هرچند به دليل اين‏كه دوازده ساله بود، تا سالياني، قدرت در دست نايب السلطنه قرار داشت و اوضاع مملكت روز به روز بدتر مي‏شد. دو سال پس از تبعيد محمدعلي شاه، وي در سر، سوداي سلطنت كرد و با تعدادي از هوادارانش وارد ايران شد. ولي اين عمل، تحقق نيافت و از آن پس، مقرري او نيز قطع شد.

درگذشت عالم مجاهد مبارز آيت ‏اللَّه "سيد محمود طالقاني" اولين امام جمعه تهران (1358 ش)

آيت‏ اللَّه سيدمحمود طالقاني در سال 1289 شمسي (1329ق) در طالقان ديده به جهان گشود. وي پس از فراگيري دروس مقدماتي در زادگاه خود، راهي قم گرديد و پس از شركت در درس خارج حضرات آيات: سيد محمد حجت كوه كمره‏اي و سيد محمدتقي خوانساري، از آيت‏اللَّه شيخ عبدالكريم حائري يزدي، اجازه اجتهاد گرفت. مبارزات ايشان از زمان ورود به حوزه علميه قم شروع شد. در سال 1318، براي اولين بار، خشم خويش به رژيم را با صدور يك اطلاعيه در رابطه با كشف حجاب ابراز كرد و در پي آن دستگير و زنداني شد. پس از شهريور 1320، مبارزه را به طور رسمي آغاز كرد و پس از وقفه‏اي در اين ميان، به جرم پنهان كردن شهيد نواب صفوي راهي زندان گرديد. وي در سال‏هاي 1330 و 1331 بنا به پيشنهاد آيت ‏اللَّه بروجردي براي شركت در تشريك مساعي بين مسلمين، به كشورهاي مصر و اردن سفر كرد. آيت‏ اللَّه طالقاني با پيروي از امام خميني(ره) در سال 1342 وارد مبارزه با رژيم گرديد كه در اين راه چندين بار محكوم به زندان شد. او در طول دوران زندان،مرارت‏هاي فراواني را تحمل كرد ولي در راه تحقق آرمان بلند خويش، لحظه‏اي از خود خستگي و تزلزل نشان نداد. آيت‏اللَّه طالقاني در طي بيش از يازده سال زندان، همواره به عنوان الگوي مقاومت و پايداري مطرح بود و پس از هر بار آزادي، راه گذشته خود را در مسير انقلاب اسلامي ادامه مي‏داد. اين عالم مجاهد، پس از آزادي از زندان در سال 1357، نقش مهمي در برپايي راهپيمايي عظيم و پرشور تاسوعا و عاشوراي آن سال داشت. آيت‏ اللَّه طالقاني، پس از پيروزي انقلاب، به رياست شوراي انقلاب برگزيده شد و در انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسي، به نمايندگي مردم تهران انتخاب گرديد. اين مبارز نستوه، در اوايل مرداد 1358، از سوي امام خميني، به امامت جمعه مردم تهران منصوب شد و آخرين نماز جمعه ايشان در سالگرد كشتار خونين 17 شهريور، در بهشت زهرا برگزار گرديد. آيت‏ اللَّه طالقاني در كنار سال‏هاي متمادي مبارزه، از فعاليت‏هاي علمي غافل نگرديد و آثار متعددي را به وجود آورد كه تفسير پرتوي از قرآن در 6 جلد، پرتوي از نهج‏البلاغه، آزادي و استبداد، درسي از قرآن و درس وحدت، از آن جمله‏اند. سرانجام اين عالم بزرگ و مبارز انقلابي در 19 شهريور 1358 در 69 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي باشكوه در بهشت زهرا به خاك سپرده شد.

انفجار بمب در حرم امام‏ رضا(ع) در عاشوراي حسيني توسط منافقين (1415 ق)

در بعداز ظهر عاشوراي سال 1415 ق برابر با 30 خرداد1373 ش، در حالي كه مردم عزادار، در اوج برگزاري مراسم بزرگداشت قيام تاريخي امام حسين(ع) بودند، بمبي در داخل حرم مطهر و نزديك مرقد منور حضرت ثامن الحجج امام رضا(ع) منفجر شد و عاشوراي حرم رضوي در مشهد مقدس رقم خورد. در پي اين انفجار، ده‏ها تن از زائران و علاقمندان اهل‏بيت در حرم امام رضا(ع) شهيد يا مجروح شدند و خسارت زيادي به حرم مطهر وارد آمد.

عاشوراي حسيني و شهادت "امام حسين"(ع) به همراه ياران وفادارش در صحراي كربلا توسط سپاه يزيد(61ق)

امام حسين(ع) پس از حركت به سوي كوفه، با پيمان‏شكني مردم آن سامان مواجه گرديد. سپاهيان يزيد كه به دستور عبيداللَّه بن زياد و به فرماندهي عمر بن سعد وارد صحراي كربلا شده بودند، مانع از رفتن امام از آن مكان گرديدند. سرانجام در دهم محرم سال 61 هجري دستان خود را به خون پاك فرزند رسول(ص) آغشته ساخته و يارانش را به شهادت رساندند. امام حسين(ع) در هنگام شهادت 57 سال داشتند و يازده سال از امامت ايشان گذشته بود. امام حسين(ع) از روز نخست از مدينه با شعار امر به معروف و نهي از منكر حركت كرد. از اين ديدگاه، منطق امام حسين(ع) منطق اعتراض و تهاجم بر حكومت ضد اسلامي بود، منطق او اين بود كه چون جهان اسلام را منكرات و فساد و آلودگي فراگرفته و حكومت وقت به صورت سرچشمه‏ي فساد درآمده است، او به حكم مسؤوليت شرعي و وظيفه‏ي الهي خود، بايد قيام كند.

شهادت عالمِ مبارز "ميرزا علي ‏ثقة الاسلام ‏تبريزي" توسط عوامل ‏روس در تبريز (1330 ق)

ميرزا علي ثقةالاسلام تبريزي فرزند ميرزا موسي، در سال 1377 قمري در خانواده‏ي علم و ديانت ديده به جهان گشود. در ايران و عتبات عاليات و در حوزه‏ي درس اساتيد بزرگي چون فاضل اردكاني، شيخ زين‏العابدين مازندراني و شيخ علي يزدي كسب فيض نمود. در سال 1308 قمري به تبريز مراجعت نموده و به تدريس علوم اسلامي و رسيدگي به امور مذهبي و اجتماعي مردم همت گماشت. وي در قيام و حكومت ملي مردم آذربايجان، به ويژه شهر قهرمان‏پرور تبريز فعاليت چشمگيري داشت. قزّاق‏هاي روسيه‏ي تزاري كه به پشتيباني حكومت استبدادي محمدعلي شاه قاجار، تبريز را به اشغال نظامي خود در آورده بودند، با قيام مردمي اين شهر به رهبري ثقةالاسلام تبريزي مواجه شده و پس از درگيري سنگين، مفتضحانه شهر را ترك نموده و تن به صلح دادند. اما مرتكب خيانت شده و يك روز پس از امضاي صلح‏نامه و خلع سلاح مجاهدين، توپخانه‏هايشان، آتش بار سنگيني را بر شهر تبريز آغاز كرده و زمينه‏ي ورود پياده نظام را فراهم نمودند. شهر، به اشغال قزاق‏ها درآمد و از سوي اشغال‏گران، كشتار بي رحمانه‏اي در خيابان‏ها و كوچه‏ها به راه افتاد. مردم به ناچار شهر را ترك گفته و به اطراف پناهنده شدند وليكن مجاهدين، سنگر خويش را ترك نكرده و از شهر خارج نشدند. بسياري از آنان كه در شهر مانده بودند، دستگير شده و برخي از آنان به دار كشيده شدند. از جمله شهيد ثقةالاسلام تبريزي پس از تحمل شكنجه‏هاي فراوان، به چوبه‏ي‏دار اشغالگران آويخته شد و در عصر عاشوراي 1330 ق برابر با 10 دي 1290 شمسي، روحش به لقاءاللَّه پيوست.

آغاز نبرد "مازوري" ميان آلمان و روسيه در جريان جنگ جهاني اول (1914م)

در پي آغاز جنگ جهاني اول و پيوستن روسيه به متفقين و نيز اعلام جنگ آلمان به اين كشور، در 10 سپتامبر 1914م يكي ديگر از صحنه‏هاي رويارويي و نبرد ميان روس و آلمان آغاز گرديد. در اين جنگ سه روزه كه در كنار درياچه مازوري ميان نيروهاي دو كشور به وقوع پيوست، آلماني‏ها با استفاده از تكنيك‏هاي جديد رزمي و سلاح‏هاي جديد پيروز شدند. در اين نبرد حدود 20 هزار سرباز روسي كشته و 45 هزار نفر اسير شدند.

روز استقلال كشور افريقايي "گينه بيسائو" از استعمار پرتغال (1974م) (ر.ك: 24 سپتامبر)

زمانی گینه بیسائو به عنوان پادشاهی گابو بخشی از امپراتوری مالی بود. بخش‌هایی از این پادشاهی تا زمان استعمار پرتغالی‌ها در قرن ۱۸ باقی مانده بود. پرتغالی‌ها در قرن ۱۷ آغاز به تجارت برده در این کشور کردند. باوجود این که این کشور از نخستین مستعمرات پرتغال بود، بخش‌های داخلی آن تا قرن ۱۹ مورد اکتشاف قرار نگرفت. این کشور که یکی از مستعمرات پرتغال بود و گینه پرتغال نام داشت، پس از استقلال در ۲۴ سپتامبر ۱۹۷۳ نام پایتخت خود، بیسائو را به نام رسمی خود اضافه کرد تا از اشتباه گرفته شدن با جمهوری گینه جلوگیری کند.