تشكيل "مجلس عالي" در تهران و عزل محمد علي شاه از سلطنت (1288 ش)

پس از فتح تهران به دست مجاهدان و پناهنده شدن محمد علي شاه قاجار به سفارت روسيه، در روز بيست و پنجم خردادماه 1288ش برابر با بيست و هفتم جمادي‏الثاني 1327 ق، همه گروه‏هاي مردم تهران براي ديدار و عرض تبريك به سرداران فاتح تهران، به جانب آنان شتافتند. سپس اجتماعي باشكوه با حضور پانصد تن از نمايندگان مجلس، مجاهدان و شخصيت‏هاي برجسته تشكيل شد كه نام "مجلس عالي" گرفت و در همان جا تصميمات مهمّي اتخاذ شد. براين اساس، محمد علي شاه از سلطنت خلع و فرزند خردسالش به نام احمد شاه در دوازده سالگي به سلطنت انتخاب شد. همچنين مقرر گرديد تا هنگام بلوغ وي، عليرضا خان عضدالمُلك به عنوان نيابتِ سلطنت، وظايف او را به عهده گيرد. در اين جلسه، چون هيئت وزيران تشكيل نشده بود، هيئتي به جاي آن مأمور رسيدگي به امور كشور گرديد.

تصرف قزاق‏خانه رشت توسط انقلابيون جنگل (1299ش)

چند روز پس از اعلان جمهوري در گيلان، انقلابيون جنگل از نيروهاي قزاق رشت خواستند يا به نيروهاي انگليسي مستقر در ايران حمله كنند يا با تحويل سلاح خود، به شهرهاي خويش بازگردند. اما نيروهاي قزاق چون خود را تحت فرمان حكومت مركزي مي‏دانستند اين امر را منوط به اجازه مركز كردند. بنابراين چون مذاكرات انقلابيون و قزّاقان به بن بست رسيد، جنگلي‏ها تصميم به تسخير قزاق خانه رشت گرفتند. از اين رو از بامداد بيست و پنجم خرداد 1299 ش، نبرد سختي بين دو طرف درگرفت و تلفات زيادي وارد آمد. در نهايت پس از به توپ بستن قزاق‏خانه توسط جنگلي‏ها، نيروهاي قزّاق تسليم شدند. ولي به دستور ميرزا كوچك خان جنگلي، اسيران، آزاد شد و به شهرهاي خود بازگشتند. فتح قزاق خانه، هر چند موقعيت جنگلي‏ها را در اين منطقه افزايش داد ولي دولت مركزي از اين مسأله به راحتي نگذشت و تا سركوبي كامل نهضت جنگل پيش رفت تا اين كه به شهادت ميرزا كوچك خان جنگلي و پايان قيام جنگل انجاميد.

درگذشت ابوعلي محمد بن عبداله بغدادي معروف به ابن مقله (328ق)

اِبْن ِ مُقْله، ابوعلی محمد بن علی بن حسین (حسن) بن عبدالله شیرازی (شوال ۲۷۲- ۳۲۸ قمری/ مارس ۸۸۶ -۹۴۰ میلادی)، ادیب، خوشنویس، مبتکر و مبدع خطوط مختلف و وزیر عباسیان. ابداع و تنظیم خطوط ششگانه و اصول دوازده‌گانه خوشنویسی را به او نسبت می‌دهند که تحول عظیمی در سیر نگارش حروف به سمت خوشنویسی هنرمندانه به شمار می‌رود و نقطه عطفی در خوشنویسی اسلامی است. ابن مقله در عصر روز پنجشنبه ۲۱ شوال سال ۲۷۲ه‍.ق در بیضا فارس متولد شد. این هنرمند توسط خلیفه عباسی المقتدر بالله به وزارت برگزیده شد. در سال ۳۱۸ ه‍.ق به‌دنبال سخن‌چینی و تهمت حسودان از مقام خود عزل شد. او از بغداد به زادگاهش فارس برگشت و تا سال ۳۲۰ ه‍.ق در آنجا ماند. پس از شورش مردم بغداد علیه المقتدرو پس از سقوط او القاهر بالله به خلافت رسید. در زمان القاهر، ابن‌مقله دوباره به وزارت رسید. چندی بعد باردگر با تهمت‌های اطرافیان خلیفه او را از وزارت عزل کرد. پس از چندی باز مردم بغداد شوش کردند و القاهر را نیز از تخت به زیر آورده و در چشمانش میل کشیدند. بس از او پسرش با لقب الراضی بالله به خلافت رسید و ابن مقله باردگر به‌وسیله او به صدارت رسید ولی برای بار سوم از صدارت خلع و درنهایت پس از شکنجه و آزار درپی بدخواهی عده‌ای حسود، دست راست این هنرمند را از بدنش جدا کردند. ولی چون الراضی پشیمان شده بود، دستور داد به مداوای او بپردازند، اما مداوا سودی نبخشید. پس نوشتن با دست چپ را تمرین کرد و حتی قلم را به آرنج دست راست می‌بست و می‌نوشت‌. گفته شده که او در این کار هم موفق گردید. بيشترين شهرت ابن مُقلَه در هنر خوشنويسي است. وي حروف را به شكل هندسي بسيار زيبايى مي‏نوشت و بسياري از شرح حال نويسان، او را نخستين طراح رسم الخط و شيوه‏ي جديد خط عربي دانسته‏اند. همچنين ابن مُقلَه مخترع خط ثُلْث، نَسخ، رِقاع و... است و چندبار قرآن را با خط خوش نگاشت. از آثار ابن‏مقلَه مي‏توان به كتاب رساله في علمِ‏الخَط و القَلَم اشاره كرد. ابن‌مقله در سال ۳۲۸ه‍.ق چشم از جهان فرو بست.

سركوب قيام استقلال طلبان اسكاتلندي توسط نيروهاي انگليس (1708م)

 

انگلستان از ديرباز همواره در صدد الحاق منطقه اسكاتلند در شمال اين كشور، به سرزمين اصلي خود بود تا اينكه اين امر در اوايل قرن هفدهم تحقق يافت. اما قيام‏هاي متعدد اسكاتلندي‏ها عليه سلطه انگليس حاكي از نارضايتي آن‏ها از چنين وضعيتي بود. با اين حال، پارلمان‏هاي دو كشور در سال 1707م در يك‏ديگر ادغام شدند. اين تصميم خشم اسكاتلندي‏ها را برانگيخت و موجب قيام ديگري شد كه در روز پانزدهم ژوئن 1708م سركوب گرديد. با اين حال، در پي گسترش اعتراض‏ها، لندن مجبور شد با تأسيس يك پارلمان محلي در اسكاتلند موافقت كند.