ورود سپاهيان روس به تبريز پس از قيام مردم در جريان مشروطه (1288 ش)

پس از واقعه به توپ بستن مجلس شوراي ملي با حمايت و هدايت روس‏ها و كشته و متواري شدن نمايندگان مجلس و جمعي از خطبا و روزنامه‏نگاران، محمدعلي شاه با اين خيال خام كه پايه‏هاي دولت استبدادي او تثبيت شده، با تلگراف به شهرهاي مختلف و اعلام خبر پيروزي، همگان را به پيروي از حكومت دعوت كرد. ليكن با وجود فضاي رعب و ترس فراگير در كشور، شهر تبريز مردانه ايستاد. مردم تبريز كه به خوبي با خوي متكبرانه محمدعلي شاه در دوران وليعهدي و اقامت وي در تبريز آشنا بودند، به مقابله برخاسته و ميان نيروهاي مستبد دولتي و آزاي‏خواهان، درگيري پديد آمد و آزادي‏خواهان شهر را به تصرف خود درآورده و عين‏الدوله، حاكم شهر را به عقب راندند. در اين حال نيروهاي دولتي، تبريز را به محاصره درآوردند و مانع رسيدن آذوقه به شهر شدند. قحطي شديدي شهر را فرا گرفت به طوري كه مردم شهر براي نجات از مرگ، از برگ درختان و علف‏هاي بيابان استفاده مي‏كردند و بسياري نيز بر اثر شدت گرسنگي جان دادند. با همه اينها، مقاومت مردم و مجاهدان آذربايجان به رهبري ستارخان و باقرخان، ماه‏ها ادامه يافت تا اينكه قرار بر اين شد تا نمايندگان دولت‏هاي روسيه و انگلستان، به ظاهر براي حفظ جان اتباع خود در تبريز وارد اين شهر شوند. از اين رو سپاهيان روس در نهم ارديبهشت 1288 ش وارد اين شهر شده و تا هنگام انقلاب كبير روسيه تا هشت سال بعد در تبريز باقي ماندند. البته نبايد از ذهن دور داشت كه صدور فرمان مشروطيت با كوشش و از خودگذشتگي مردم و علماي تهران صورت گرفت، ولي تثبيت آن مرهون فداكاري و قيام دليرانه مردم تبريز و برجسته‏ترين رهبران آن، ستارخان و باقرخان بود.

روز شوراها و آغاز به كار شوراهاي اسلامي شهر و روستا (1378 ش)

يكي از پايه‏هاي اصلي تحقق انقلاب اسلامي، حضور و مشاركت گسترده مردم بوده و بدون داشتن اين پشتوانه عظيم، مسلماً پيروزي محقَّق نمي‏شد. در همين راستا در نهم ارديبهشت سال 1358 ش، رهبر كبير انقلاب اسلامي، امام خميني(ره)، طي فرماني به شوراي انقلاب، توصيه كردند كه آيين‏نامه تدوين شوراها را تنظيم كند تا اصلِ حضور و مشاركت مردم تامين شود. با پايان جنگ و به وجود آمدن ثبات و آرامش جهت تحقق آرمان‏هاي والاي حضرت امام و پياده شدن اين اصل قانون اساسي و مشاركت مردم در سرنوشت خود، انتخابات شوراهاي اسلامي شهر و روستا در تمام نقاط كشور باحضور گسترده مردم و با شركت بيش از 24 ميليون نفر در هفتم اسفندماه سال 1377 برگزار شد. اين شوراها در سالروز صدور فرمان امام خميني(ره) به شوراي انقلاب، همزمان با بيستمين بهار انقلاب اسلامي، در نهم ارديبهشت سال 1378، با پيام مقام معظم رهبري، آغاز به كار نمودند.

تولد اديب و عارف نامي "نورالدين عبدالرحمن جامي" (817 ق)

نورالدين عبدالرحمن بن احمد جامي در خراسان به دنيا آمد. تحصيلات او در هرات و سمرقند در علوم ادبي و ديني و عرفاني، با سير و سلوك در مراحل تصوف صورت گرفت تا به مرتبه‏ي ارشاد رسيد. بعدها در سلك رؤساي طريقه‏ي نقشبنديه درآمد و بعد از وفات سعدالدين كاشغري، خلافت نقشبنديان به او تعلق گرفت. جامي مشهورترين شاعرآخر عهد تيموري است كه بايد او را بزرگ‏ترين شاعر آن عهد و گوينده‏ي نامدار ايران بعد از حافظ شمرد. جامي را خاتم شعراي بزرگ ايران گفته‏اند. او شاعر، عارف، اديب و محقق بزرگ زمان خود و صاحب كتب نظم و نثر پارسي و عربيِ فراواني است. در اشعار جامي، افكار صوفيانه، داستان‏ها، حكمت، اندرز و تصورات غزلي به وفور ديده مي‏شود. او هم‏چنين در ابتكار مضامينِ تازه و قدرت و بيان و لطفِ معاني در اشعارش، استاد بود. هفت اورنگ، سلامان و آبسال، يوسف و زليخا و ديوان جامي از جمله مصنفات اوست. وفات جامي در سال 898 ق در هشتاد و يك سالگي روي داد.

وفات حجت الاسلام سید علی افتحی فیض الاسلام (1405ق)

وی صاحب شرح و ترجمه ی كتاب نهج البلاغه ، صحیفه ی كامله سجادیه و شرح حال زینب كبری (س) می باشد. ایشان در سال 1405ق در سن 81 سالگی رحلت نمودند.پیکر ایشان در بهشت زهرای تهران قطعه ی 18 ردیف 103 شماره ی 5 به خاک سپرده شد.

آغاز سلطنت "پتر كبير"، پادشاه شهير روسيه (1682م)

پتر كبير امپراتور نامدار روسيه، در دوازدهم مارس 1672م در مسكو به دنيا آمد. پتر كبير برادر فئودور، سومين تزار خاندان رومانوف بود. وي در 29 آوريل 1682م در ده سالگي به سلطنت روسيه دست يافت و پس از رسيدن به مقام سلطنت، توسط خواهرش كه نيابت سلطنت را به عهده داشت از سلطنت خلع و به دهكده‏اي نزديك مسكو تبعيد شد. پتر كبير پس از مدتي سپاهي عظيم فراهم آورد و به جنگ خواهر خويش رفت. پتر در اين نبرد پيروز شد. پتر كبير از آن پس با قاطعيت به سر و سامان دادن به امور داخلي كشورش پرداخت و در امور فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي روسيه، تحولات مهمي به وجود آورد. پتر هم‏چنين سرزمين‏هاي بسياري را اشغال كرد و قلمرو حكومت خود را گسترش داد. وي مصمم بود تا رعاياي نيمه وحشي روس را به تمدن برساند. از اين رو بسياري از مهندسان، معماران، دريانوردان و پزشكان غربي را استخدام كرد و به روسيه فرستاد. او در مسير تغيير اوضاع اجتماعي و اخلاق قديمي ملت روس، قدم‏هاي سريعي برداشت به طوري كه در اواخر سلطنت او، روسيه درشمار ممالك بزرگ اروپا درآمد. پتر آرزو داشت تا روسيه از سمت جنوب به درياهاي گرم متصل شود و اين هدف را دنبال مي‏كرد. براي اين منظور او و پادشاهان بعدي تلاش فراواني از خود نشان دادند و ظلم و ستم زيادي به مردم روا داشتند ولي طي صدها سال بعد نيز به مقصود خود نرسيدند. هرچند در اين ميان، با تحميل جنگ‏هاي گوناگون با همسايگان خود از قبيل ايران و عثماني، سرزمين‏هاي وسيعي را طي قراردادهاي اجباري به تصرف خود درآوردند. پتر كبير سرانجام پس از چهل و سه سال تزاري و سي و شش سال حكومت در بيست و هشتم ژانويه 1725م در پنجاه و سه سالگي جان سپرد. (ر.ك: 28 ژانويه)