درگذشت "ابوالحسن اقبال آذر" هنرمند تعزيه خواني (1349 ش)
ابوالحسن اقبال آذر ملقب به اقبال السلطان در سال 1250ش در اطراف قزوين به دنيا آمد. وي در ابتدا به كسب دانش پرداخت اما به خاطر عشق و علاقه وافري كه به موسيقي داشت، چون از صداي خوبي برخوردار بود، مدرسه را به كنار نهاد و به تحصيل موسيقي و آواز همت گماشت. اقبال آذر در جواني به تبريز رفت و در اندك زماني در هنر تعزيهخواني به شهرت رسيد و به دربار محمدعلي ميرزا، وليعهد قاجار راه يافت. با مرگ مظفرالدين شاه، اقبال آذر نيز به همراه شاه جديد به تهران رفت و در تكيه دولت به كار تعزيه پرداخت. وي بعدها مدتي در تبريز و سپس در تهران اقامت داشت و به تعزيهخواني مشغول بود. روش اقبال در خواندن آواز از سبك تعزيه بهره داشت، يعني بلند و با تحرير ميخواند و مانند تعزيه خوانها، توجه زيادي به كيفيت اداي شعر نداشت. وي سرانجام در اوايل اسفند 1349 در حدود 100 سالگي درگذشت.
انتخاب آيت اللَّه "بهشتي" به عنوان رياست ديوان عالي كشور از سوي امام خميني (1358ش)
به دنبال تصويب قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و تشكيل مجلس شوراي اسلامي، طي حكمي از جانب حضرت امام خميني، آيتاللَّه دكتر سيد محمد حسيني بهشتي به عنوان اولين رييس ديوان عالي كشور، بالاترين مقام قضايي پس از پيروزي انقلاب اسلامي برگزيده شد تا براي اين تشكيلات حياتي كه نقش مهم و تعيين كنندهاي در جامعه دارد، با درك و درايت والاي ايشان زمينه اجراي قوانين اسلام فراهم شود و عدل و قسط در جامعه رواج يابد. ايشان نيز در طول مدت عهدهداري اين مسؤوليت خطير و شريف، منشأ خير و خدمت فراواني گشت، امور قضايي كشور را سامان بخشيد و با به كارگيري قضات عادل و عالم، نظام قضايي را دگرگون ساخت. همچنين در اين روز، آيتاللَّه سيدعبدالكريم موسوي اردبيلي نيز به دادستاني كل كشور تعيين شد. اين انتخاب، همزمان با تثبيت نظام جمهوري اسلامي به منظور تشكيل و ساماندهي قوه قضاييه، متناسب با اهداف و اركان نظام اسلامي انجام گرديد.
زادروز دکتر حسابی (1281ش)
پروفسور محمود حسابی فيزيكدان برجسته و دانشمند كمنظير معاصر ايران در تاریخ چهارم اسفندماه سال ۱۲۸۱ هجری شمسی زاده شد. پدرش (سیدعباس معزالسلطنه) و مادرش (گوهرشاد حسابی) هر دو اهل تفرش بودند. او چهار سال اول دوران کودکیاش را در تهران سپری نمود. سپس بههمراه والدین و برادرش عازم شامات شد. در هفت سالگی تحصیلات ابتدایی خود را در بیروت با تنگدستی و مرارتهای دوری از میهن، در مدرسه کشیشهای فرانسوی آغاز کرد. در همان زمان، تعلیمات مذهبی و ادبیات فارسی را نزد مادرش فرا میگرفت. او قرآن و دیوان حافظ را از حفظ میدانست. او همچنین بر کتب بوستان، گلستان سعدی، شاهنامه فردوسی، مثنوی مولوی و منشات قائم مقام فراهانی اشراف کامل داشت. حسابی با شعر و موسیقی سنتی ایران و موسیقی کلاسیک غرب بهخوبی آشنا بود و در نواختن ويولن و پيانو مهارت داشت. وی در چند رشته ورزشی نیز موفقیتهایی کسب کرد، از جمله کسب مدرک نجات غریق در رشته شنا در دوران نوجوانی در بيروت. • شروع تحصیلات متوسطه او مصادف با آغاز جنگ جهانی اول و تعطیلی مدارس فرانسوی زبان بیروت بود. از اینرو، به مدت دو سال در منزل به تحصیل پرداخت. پس از آن در کالج آمریکایی بیروت به تحصیلات خود ادامه داد. در سن هفده سالگی، لیسانس ادبیات و در سن نوزده سالگی لیسانس بیولوژی را اخذ نمود. پس از آن در رشته مهندسی راه و ساختمان از دانشکده فرانسوی مهندسی در بیروت فارغالتحصیل شد. در آن دوران با اشتغال در نقشهکشی و راهسازی، به امرار معاش خانواده کمک میکرد. او همچنین در رشتههای پزشکی، ریاضیات و ستارهشناسی به تحصیلات دانشگاهی پرداخت. شركت راهسازی فرانسوی كه وی در آنجا مشغول كار بود، به پاس قدردانی از زحماتش او را برای ادامه تحصيل به فرانسه اعزام كرد. همزمان با تحصيل در رشته معدن، در راهآهن برقی فرانسه مشغول بهکار گرديد و پس از پايان تحصيل در اين رشته، کار خود را در معادن آهن شمال فرانسه و معادن زغالسنگ ايالت سار آغاز کرد. حسابی در دانشگاه سوربن فرانسه، در رشته فیزیک به تحصیل و تحقیق پرداخت. در سال ۱۹۲۷م در سن بیست و پنج سالگی دانشنامه دکترای فیزیک خود را، با ارائه رسالهای تحت عنوان "حساسیت سلولهای فتوالکتریک" با درجه عالی دریافت نمود. برخی مدعیاند محمود حسابی تنها شاگرد ایرانی آلبرت اینشتین بوده است. حسابی در دانشگاه پرينستون آمريکا تحت نظر پروفسور انيشتين، فرضياتی درباره "بینهايت بودن ذرات" و "عبور نور از مجاورت ماده" ارائه نمود. وی، با اندوختهای از دانش روز و كسب مدارج عالی تحصيلی و علمی در چندين رشته مهندسی و مطالعات جامع در علوم پايه بهعنوان اولين فردی كه در ايران دارای دكترای فيزيك بود، به كشور بازگشت. وی برای نخستينبار، موضوع پيشرفتهای اتمی جهان را در ايران مطرح و توجه افراد را به اين مهم جلب كرد كه ايران نبايد در اين رشته علمی، كه ترقی آينده جهان بدان وابسته است، از ساير كشورها عقب بماند. بیشک میتوان پروفسور محمود حسابی را اولين پايهگذار انرژی اتمی ايران دانست. حسابی علاوه بر زبان فارسی، به چهار زبان زنده دنيا يعنی عربی، فرانسوی، انگليسی و آلمانی نیز تسلط داشت و همچنين در تحقيقات علمی خود از زبانهای سانسکريت، لاتين، يونانی، پهلوی (زبان ايرانيان باستان)، اوستايی، ترکی، ايتاليايی و روسی استفاده مینمود. نشان "اوفيسيه دولالژيون دونور" و همچنين نشان "كوماندور دولالژيون دونور"، بزرگترين نشانهای كشور فرانسه، به وی اهدا گرديد. پروفسور حسابی از سوی جامعه علمی جهان بهعنوان "مرد اول علمی جهان" در سال ۱۹۹۰م برگزيده و در كنگره شصت سال فيزيك ايران در سال ۱۳۶۶ش نیز ملقب به "پدر فيزيك ايران" گرديد. پروفسور سيدمحمود حسابی سرانجام در تاریخ دوازدهم شهریورماه سال ۱۳۷۱ هجری شمسی در بيمارستان دانشگاه ژنو به هنگام معالجه قلبی، در سن ۹۰ سالگی دار فانی را وداع گفت و بنا به خواسته خودش، در آرامگاه خانوادگی در شهر دانشگاهی تفرش به خاک سپرده شد. • عمده خدمات پروفسور محمود حسابی به شرح زیر است: - اولین نقشهبرداری فنی و تخصصی کشور (راه بندرلنگه به بوشهر) - اولین راهسازی مدرن و علمی ایران (راه تهران به شمشک) - اولین مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران - پایهگذاری اولین مدارس عشایری کشور - پایهگذاری دارالمعلمین عالی - پایهگذاری دانشسرای عالی - ساخت اولین رادیو در کشور - راهاندازی اولین آنتن فرستنده در کشور - راهاندازی اولین مرکز زلزلهشناسی کشور - راهاندازی اولین رآکتور اتمی سازمان انرژی اتمی کشور - راهاندازی اولین دستگاه رادیولوژی در ایران - محاسبه و تعیین ساعت ایران - پایهگذاری اولین بیمارستان خصوصی در ایران، بهنام بیمارستان گوهرشاد - شرکت در پایهگذاری فرهنگستان ایران و ایجاد انجمن زبان فارسی - تدوین اساسنامه طرح تأسیس دانشگاه تهران - پایهگذاری دانشکده فنی دانشگاه تهران - پایهگذاری دانشکده علوم دانشگاه تهران - پایهگذاری شورای عالی معارف - پایهگذاری مرکز عدسیسازی اپتیک کاربردی در دانشکده علوم دانشگاه تهران - پایهگذاری بخش آکوستیک در دانشگاه و اندازهگیری فواصل گامهای موسیقی ایرانی - پایهگذاری انجمن موسیقی ایران و مرکز پژوهشهای موسیقی - پایهگذاری و برنامهریزی آموزش نوین ابتدایی و دبیرستانی - پایهگذاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران - پایهگذاری مرکز تحقیقات اتمی دانشگاه تهران - پایهگذاری سازمان انرژی اتمی ایران - پایهگذاری اولین رصدخانه نوین در ایران - پایهگذاری مرکز مدرن تعقیب ماهوارهها در شیراز - پایهگذاری مرکز مخابرات اسدآباد همدان - پایهگذاری کمیته پژوهشی فضای ایران - ایجاد اولین ایستگاه هواشناسی کشور (در ساختمان دانشسرای عالی) - تدوین اساسنامه و تأسیس مؤسسه ملی استاندارد - تدوین آئیننامه کارخانجات نساجی کشور و رساله چگونگی حمایت دولت در رشد این صنعت - پایهگذاری واحد تحقیقاتی صنعتی سغدایی - راهاندازی اولین آسیاب آبی تولید برق (ژنراتور) در کشور - ایجاد اولین کارگاههای تجربی در علوم کاربردی در ایران - ایجاد اولین آزمایشگاه علوم پایه در کشور
به سلطنت رسيدن "طغرل بيك" اولين پادشاه سلسلهي سلجوقيان در نيشابور(429 ق)
سلجوقيان كه نَسَب ايشان به سلجوق بن دَقّاق ميرسد، طايفهاي از تركمانان غَز بودند كه در روزگار سامانيان، در دشتهاي خوارزم و سواحل درياي خزر سكونت داشتند. در حدود سال 416 ق، تركمانان سلجوقي در ماوراءالنهر سر به عصيان برداشتند ولي از محمود غزنوي شكست خورده، تار و مار شدند. پس از مرگ سلطان محمود غزنوي، در سال 426 ق، قريب ده هزار تن از جنگاوران سلجوقي به سركردگي طغرل بيك وديگران از ماوراءالنهر به حدود خراسان آمدند و با سلطان مسعود غزنوي درگير شدند. اين جنگ و جنگهاي بعدي به ضعف و شكست مسعود غزنوي انجاميد. سرانجام طغرل بيك در سال 429 ق به نيشابور آمد و بر تخت سلطنت نشست.
امضاي قرارداد سياسي "عَكّا" در جريان جنگهاي صليبي(587 ق)
در جريان جنگهاي صليبي بين مسلمانان و جنگجويان مسيحي، قراداد سياسي "عَكّا" براي تسليم شهر "عَكّا"به مسيحيان و استرداد سه هزار اسير مسلمان، بين مسلمانان و مسيحيان به امضا رسيد. ولي مسيحيان، اسيرانِ مسلمان را كشته و دوباره جنگهاي صليبي آغاز شد كه با شكست مسيحيان پايان يافت. شهر عَكّا در سال پانزدهم هجري توسط مسلمانان فتح شده بود اما در سال 497 ق به تسخير فرنگيها درآمد. اين شهر در سال 583 ق توسط صلاحالدين ايوبي از صليبيون باز پس گرفته شد ولي در سال 587 ق باز هم به چنگ فرنگيها افتاد و تاكنون در دست آنان باقي مانده است.
آغاز حمله ارتش "ناپلئون بُناپارت" به سرزمين شام (1799م)
در پي تصرف مصر در ژوئيه 1798م توسط ناپلئون بُناپارت فرمانده ارتش فرانسه، وي حمله به سرزمين شام كه متشكل از سوريه، لبنان، اردن و فلسطين بود را آغاز كرد. تهاجم ناپلئون به مصر براي ضربه زدن به انگليس در مستعمرات اين كشور بود. اما دليل حمله ناپلئون به شام كه بخشي از قلمرو امپراتوري عثماني به شمار ميرفت، اعلان جنگ پادشاه عثماني به فرانسه بود. در اين حمله كه در 23 فوريه 1799م انجام شد، اگر چه ناپلئون درابتدا، پيروزيهايى به دست آورد، اما به دليل حمايت انگليس و روسيه از عثماني و همچنين وخامت اوضاع در فرانسه، وي ناچار شد به كشورش بازگردد. از ديگر دلائل عقبنشيني فرانسه، عملكرد سلطان عثماني بود كه با آغاز دوره خلافت خود، دست به اصلاحات داخلي زده بود و به ويژه ضمن ساماندهي و تجهيز ارتش عثماني، با ساخت كشتي و اسلحه و به ويژه توپخانه، ارتشي مجهز فراهم آورده بود. همچنين در زمان وي اولين دوره آموزش نظامي به سبك نوين نيز انجام شده بود. جنگ فرانسه و عثماني در شام، در نهايت با عقبنشيني و شكست ارتش فرانسه به پايان رسيد.