یک‌شنبه ۱۵ بهمن ۱۳۵۷؛ دیدار فرماندهان ارتش شاهنشاهی با نمایندگان امام خمینی و تهدید شلیک مستقیم به سوی تظاهرکنندگان از طرف بختیار، مهم‌ترین اخبار امروز بودند.
به گزارش ایسنا، امروز خبری مبنی بر دیدار فرماندهان ارشد ارتش با نمایندگان امام خمینی منتشر شد. بر مبنای گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، با وجود تهدید آیت‌الله خمینی به جنگ داخلی، نظامیان آشکارا به ایشان خاظر نشان کرده‌اند که با هرگونه تلاشی جهت به دست گرفتن قدرت از راه‌های غیرقانونی مقابله خواهند کرد.
بر اساس این خبر، فرماندهان بلندپایه ارتش پنجشنبه شب با نمایندگان امام خمینی دیدار کردند و از اینکه ایشان از دست زدن به اقدامی قاطعانه برای به دست گرفتن قدرت در کشور خودداری کرده، قدردانی کردند. این عمل در عین حال هشداری علنی هم بود مبنی بر اینکه وفاداری ارتش به نظام قانون اساسی که وجود یک شاه را تأمین می‌کند، امری بسیار جدی است.
در همین زمینه کریم سنجابی اظهار کرد: امام خمینی منتظر روشن شدن وضع ارتش هستند.
فرمانداری نظامی تهران هم اعلام کرد با موافقت شاپور بختیار نخست‌وزیر، چنانچه گروه‌هایی از مردم مایل باشند که اجتماعاتی همراه با نظم و آرامش برگزار کنند، فرمانداری نظامی با آن موافقت خواهد کرد. متن اطلاعیه فرمانداری نظامی تهران و حومه به این شرح است: در پی انتشار اطلاعیه شماره ۳۶ فرمانداری نظامی تهران و حومه بدین‌وسیله به اطلاع آن دسته از همشهریان عزیز که تقاضای مجدد برپایی اجتماعات را نموده‌اند می‌رساند که با توجه به اینکه اجتماعات متشکله در سه روز گذشته در نهایت نظم و ترتیب و آرامش کامل انجام پذیرفته است، علی‌هذا فرمانداری نظامی تهران و حومه با ابراز حسن نیت و تشکر از همکاری برگزارکنندگان این اجتماعات و با موافقت جناب آقای نخست‌وزیر با ادامه اجتماعات مورد درخواست چنانچه مانند سه روز قبل همراه با نظم و ترتیب و آرامش کامل باشد، موافقت دارد.
امروز امام خمینی در پیامی مردم را به ادامه تظاهرات و اعتصابات دعوت کردند. دیدارهای مردمی امام هم با اقشار مختلف ادامه دارد و ۸۰۰ نفر از کارکنان سازمان جغرافیایی ارتش کشور و خانواده‌هایشان امروز به دیدار ایشان رفتند. همچنین گروهی از نمایندگان مستعفی مجلس با رهبر انقلاب اسلامی دیدار کردند.
وضع توزیع بنزین در جایگاه‌های فروش شهر تهران حالت عادی به خود گرفته و در ۲۴ ساعت اخیر از صف‌های طویل اتومبیل در برابر پمپ‌های بنزین اثری دیده نمی‌شود اما صف‌های مردم برای خرید نفت با وجود اینکه کوتاه‌تر از هفته‌های گذشته شده ولی به قوت خود باقی است و مصرف‌کنندگان نفت سفید، گازوئیل و گاز مایع به علت کمبود، همچنان در ناراحتی هستند. یک مقام شرکت ملی نفت امروز عنوان کرد: به دنبال اقداماتی که از طرف کمیته اعزامی امام خمینی و به ریاست مهندس بازرگان صورت گرفت و نظارتی که همچنان از سوی این کمیته اعمال می‌شود، تولید روزانه نفت افزایش یافت و در حال حاضر میزان تصفیه روزانه در پنج پالایشگاه داخلی بالغ بر ۶۸۰ هزار بشکه است که از این رقم ۳۴۰ هزار بشکه در پالایشگاه آبادان و ۲۲۰ هزار بشکه در پالایشگاه تهران تصفیه می‌شود. در عین حال پالایشگاه‌های تبریز، شیراز و کرمانشاه هم در حال فعالیت هستند. مسئله کمبود نفت و گازوئیل تا دو هفته دیگر و گاز مایع تا چهار هفته دیگر در صورت ادامه برنامه فعلی مرتفع می‌شود. ضمناً وضعیت تولید گاز طبیعی برای مصارف خانگی بهتر شده است.
امروز آیات عظام شهاب‌الدین مرعشی‌نجفی، حسین موسوی‌خادمی و طباطبایی‌قمی طی تلگراف‌های جداگانه‌ای بازگشت امام خمینی به ایران را تبریک گفته و با انقلاب اسلامی مردم ایران ابراز همبستگی کردند. کارکنان توانیر منطقه رشت و لوشان هم طی نامه سرگشاده‌ای به شاپور بختیار تهاجمات خونین چند روز گذشته رشت را به شدت محکوم کرده و استاندار گیلان را مسئول این حوادث دانستند. همچنین عشایر عرب خوزستان در اعلامیه‌ای که در مساجد پخش شد، کسانی را که تحت هر عنوانی با رژیم سازش کنند، محکوم کردند. عشایر عرب در این اعلامیه از اعضای مجالس فرمایشی و نخست‌وزیرانی که از رژیم تبعیت می‌کنند ابراز تنفر کردند و خواستار محاکمه هیئت حاکمه شدند. آنها اعلام کردند که تا پیروزی نهایی به انقلاب خود به رهبری امام خمینی ادامه خواهند داد. از طرفی کارکنان و کارمندان شهرداری، سازمان آب و آتش‌نشانی، اداره مخابرات، شبکه بهداری و بهزیستی، اعضای هیئت علمی، اداری و دانشجویان دانشکده کشاورزی و شرکت‌های راه و ساختمان و تأسیسات محلی زنجان با ارسال بیانیه‌هایی همبستگی خود را با ملت مبارز ایران تا برقراری یک حکومت ملی اعلام کردند.
کمیته مرکزی کارکنان شرکت ملی گاز ایران هم در نامه‌ای از شورای موقت نظارت بر امور بانک مرکزی و کارکنان کلیه بانک‌های مجاز کشور خواست مانع از خروج ذخایر ارزی شرکت ملی گاز شوند. در این نامه آمده است: از آنجایی که ذخایر ارزی شرکت ملی گاز ایران جزئی از ذخایر ارزی ملی است و ممکن است بدون مجوز واقعی به خارج از کشور منتقل شود، خواهشمند است بنا به مصالح ملی ترتیبی داده شود از هرگونه اقدام به منظور نقل و انتقال ارز که در اختیار این شرکت است، به هر عنوان قبل از تأیید کمیته مرکزی کارکنان شرکت ملی گاز ایران خودداری فرماید.
همچنین شورای مؤسس اتحادیه کارکنان رادیو و تلویزیون، آغاز به کار دوباره رادیو تهران را بخشی از یک توطئه بزرگ برای ایجاد تفرقه میان کارکنان اعتصابی و در مقیاسی بزرگ‌تر توطئه‌ای برای تفرقه در میان ملت ایران برای خنثی کردن انقلاب ملت دانست. شورای همبستگی کارکنان نخست‌وزیری هم اعلام کرد که کارمندان این اداره به عنوان پشتیبانی از مبارزات خونین ملت و همبستگی با این نهضت مقدس از امروز به مدت نامحدود دست به اعتصاب می‌زنند. متن اطلاعیه کارکنان نخست وزیری به شرح زیر است: به اطلاع همکاران گرامی می‌رساند در پشتیبانی از مبارزات خونین ملت مبارز و قهرمان ایران و در جهت همبستگی با این نهضت مقدس و با ابراز انزجار از کشتار وحشیانه عمال دولت غیرقانونی، در هفته گذشته، کارمندان نخست‌وزیری از تاریخ یک‌شنبه ۱۵ بهمن ۵۷ به مدت نامحدود اعتصاب می‌کند. (اعتصاب به صورت حضور در محل کار و انجام ندادن کار است).
دیشب هوشنگ نهاوندی و عبدالمجید مجیدی دو نفر از وزرای کابینه هویدا و شریف‌امامی به وسیله فرمانداری نظامی تهران و حومه بازداشت شدند. گفته می‌شود همراه این دو نفر چند تن دیگر از کسانی که مرتکب سوءاستفاده‌هایی در سازمان‌ها و ادارات مختلف شده بودند طبق ماده ۵ حکومت نظامی بازداشت شدند که یکی از آنها پرویز فرخ‌دار معاون مدیرعامل شرکت مخابرات ایران است. همچنین اعلام شد که میرتقی سیرنگ معاون وزارت بازرگانی و مدیرعامل سازمان غله و قند و شکر و چای کشور بازداشت شده است. علت بازداشت و اتهام وی هنوز به درستی روشن نیست و گفته می‌شود که بازداشت او به قراردادی که برای حمل و نقل گندم وارداتی از بنادر کشور به نقاط مصرف با یک شرکت زمینی داخلی امضا کرده، مربوط می‌شود و در این زمینه اعلام جرمی علیه سیرنگ به دیوان کیفری تسلیم شده است.
روزنامه کیهان انگلیسی در شماره امروز صبح خود نوشت: بیش از ۴۰ تن از نمایندگان مجلس به دنبال تهدید به مرگ از سوی گروه‌های انقلابی تندرو از کشور گریخته‌اند و یا مخفی شده‌اند. تاکنون ۲۳ نماینده استعفای خود را به مجلس تقدیم کردند و انتظار می‌رود که ۱۰ نماینده دیگر نیز از این گروه پیروی کنند و حدود ۱۰ نماینده دیگر هم قصد دارند که از شرکت در جلسات مجلس خودداری کنند. نمایندگانی که از بختیار حمایت می‌کنند شدیداً تحت فشار قرار گرفتند تا دو لایحه بسیار حساس را که یکی "انحلال ساواک" و دیگری مربوط به "محاکمه سریع سیاست‌مداران متهم به اختلاس و سوءاستفاده" است، تصویب کنند. همچنین گفته شده که منزل محمدحسن عباس‌میرزایی نماینده تهران دیشب پس از غارت به آتش کشیده شده است.
امروز مهندس مهدی بازرگان که گفته می‌شود قرار است نخست‌وزیر دولت موقت باشد در اطلاعیه‌ای پاره‌ای اظهارنظرهای منسوب به خود را در زمینه اختلاف با امام خمینی تکذیب کرد. در این اطلاعیه آمده است: اخیراً اوراقی پخش و در آنها نوشته شده است که من در مصاحبه خود با مجله آلمانی "اشپیگل" گفته‌ام در مذاکراتی که در حومه پاریس با آیت‌الله خمینی داشتم، دریافتم که نظر ایشان در زمینه حکومت اسلامی با نظر من اختلاف دارد و یا در مصاحبه‌ای با مجله آلمانی دیگر یعنی "دیوولت" مطالبی درباره آیت‌الله خمینی گفته‌ام. بدین وسیله به اطلاع عموم می‌رسانم که من تاکنون با هیچ مجله آلمانی زبانی مصاحبه نکرده‌ام و چنین گفته‌هایی نیز نه با آنان و نه با هیچ مجله و شخص دیگری نداشته‌ام و تمام این مطالب تکذیب می‌شود و قصد منتشرکننده آنها هم جز غرض‌ورزی و سوءنیت چیز دیگری نمی‌باشد.
از طرفی به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، صادق قطب‌زاده از اطرافیان امام خمینی گزارش‌های مربوط به ارتباطش با گروه‌های رادیکال را تکذیب و اظهار کرد: انتشار این گونه دروغ‌ها از جانب سفارتخانه‌های اسرائیل در کشورهای مختلف صورت می‌گیرد و هدف از این اکاذیب، مشکوک جلوه دادن سوابق کسانی است که با خلوص نیت به امام خمینی خدمت می‌کنند.
وی با بیان اینکه "همیشه بین انسان‌ها اختلاف عقیده بوده ولی این نوع اختلافات طبیعی است و پس از گفت‌وگو از بین می‌رود"، افزود: به ویژه زمانی که آیت‌الله خمینی دستوری صادر می‌کنند جایی برای اختلاف‌نظر و مخالفت باقی نمی‌ماند.
آیت‌الله سید محمود طالقانی هم اعلام کرد که قطع درختان و تصرف اراضی عمومی خلاف شرع است و مردم باید از لطمه زدن به ثروت عمومی پرهیز کنند. همچنین پیام مادران شهدا به امام خمینی منتشر شد که این مادران در پیام خود تاکید کردند: فرزندان در گور خفته ما می‌خواستند حقیقت اصیل اسلام و مکتب توحید را با نثار خون به جهان بشناسانند.
سیدابوالحسن بنی‌صدر هم صبح امروز در سالن ورزش دانشگاه صنعتی با حضور هزاران تن از افراد گروه‌های مختلف پیرامون اقتصاد و حکومت اسلامی سخنرانی کرد و گفت: امپریالیسم شش هدف اساسی و استراتژیک برای تحت سلطه درآوردن کشورها دارد.
از طرفی شاپور بختیار نخست‌وزیر رژیم شاه امروز در گفت‌وگویی با روزنامه فرانسوی " لومتن"، عنوان کرد که نخواهد گذاشت آیت‌الله خمینی دولتی موقت در ایران ایجاد کند و اگر حرفش را به مرحله اجرا درآورد اسباب دردسر خواهد شد.
وی اضافه کرد: به ارتش دستور داده‌ام به تظاهرکنندگان شلیک نکنند. اگر آنها می‌خواهند ادامه بدهند، ادامه بدهند اما این کار بالاخره روزی باید متوقف شود. آنها اگر بخواهند می‌توانند هر روز به تظاهرات بپردازند. اما اگر با اسلحه و بمب بنزینی رژه بروند شروع به تیراندازی خواهیم کرد و آقای خمینی باید مسئولیت این را به عهده بگیرد. من دستور خواهم داد آنهایی را که به جنگ داخلی و برگرفتن اسلحه دعوت می‌کنند، دستگیر کنند و در صورت لزوم به دست جوخه آتش و اعدام بسپارند.
بختیار همچنین تاکید کرد که همه نظرات آیت‌الله خمینی را در لباس قانون تحقق می‌بخشد و گفت: هرگونه تغییر حکومت در ایران باید از طریق انتخابات آزاد صورت گیرد نه توسط گروهی مردم هیجان زده که در خیابان به راه می‌افتند.
وی در گفت‌وگو با بنگاه سخن‌پراکنی کانادا تاکید کرد: مایل هستم با آیت‌الله خمینی ملاقات کنم، اما آیت‌الله خمینی باید درک کند که من قانونی هستم و دولت من تنها دولت ایران است. من تمام عمر در راه دموکراسی مبارزه کرده‌ام و در اصول و عقاید نه با آیت‌الله خمینی سازش خواهم کرد، نه با کس دیگر.
بختیار با اشاره به اظهارات امام خمینی که گفته "به زودی دولت موقت جمهوری اسلامی را اعلام خواهد کرد"، تصریح کرد: من نخست باید بدانم که جمهوری اسلامی چیست و سپس بگویم که قبولش خواهم کرد یا نه.
وی همچنین درباره احتمال سازش با امام خمینی عنوان کرد: اگر سازش عبارت است از انتخابات دموکراتیک و آزاد و رعایت حقوق بشر، با این کار موافقم اما درباره بعضی مسائل و اصول نه با شاه سازش خواهم کرد و نه با آیت‌الله خمینی.
بختیار با بیان اینکه ۲۵ سال است که به خودکامگی و فساد حکومت شاه مبارزه می‌کند، افزود: در جریان این مبارزات دست به نوعی انقلاب بر ضد شاه زدیم. اکنون نباید یک دیکتاتوری را جانشین آن دیکتاتوری کنیم.
امروز همچنین خبر دیدار بیش از ۱۵۰ تن از نمایندگان مجلس در کاخ نخست‌وزیری با شاپور بختیار منتشر شد که بختیار خطاب به نمایندگان گفته بود که همه نظرات آیت‌الله خمینی را در لباس قانون تحقق می‌بخشد.
در شهرهای مختلف هم تظاهرات و اعلامیه‌ها در حمایت از انقلاب ادامه دارد. مردم اصفهان، نائین، شاهین‌شهر، بهشهر، اسدآباد، رشت، نیریز و سمنان در اعلامیه‌ها و اطلاعیه‌هایی همبستگی خود را با انقلاب ملت ایران به رهبری امام خمینی اعلام کردند. همچنین مردم مرودشت، اردکان، ساری، کرج و دزفول با حضور در راهپیمایی‌های خود به مخالفت با رژیم شاه و دولت بختیار پرداختند. در اهواز مردم خواهان حکومت اسلامی شدند و خرمشهر با اعتصاب مردم به حالت تعطیل درآمد. در بابل اجتماع ۷۰ هزار نفری مردم صورت گرفت و در همدان مردم دست به راهپیمایی و تظاهرات زدند. توتون‌کاران بانه کردستان هم در اعتصاب هستند و ده‌ها هزار نفر از مردم دلیجان برای اعلام همبستگی با انقلاب ایران دست به راهپیمایی زده و دولت بختیار را غیرقانونی اعلام کردند. در اقلید مردم این شهر عهده‌دار انتظامات شدند و جوانان شب‌ها به وسیله اتومبیل‌هایشان در شهر به نگهبانی می‌پردازند.
امروز ژنرال هایزر، فرستاده ویژه آمریکا به ایران، با اتمام مأموریت حساس خود برای حمایت نظامیان از بختیار، عازم آمریکا شد. وی به این علت ایران را ترک کرد که اقامتش، به احساسات ضد آمریکایی در ایران دامن می‌زد. یکی از مأموریت‌های هایزر، انسجام میان فرماندهان ارتش برای انجام کودتا علیه انقلاب بود که با شکست مواجه شد.
در آن‌سوی مرزها خبرگزاری آلمان اعلام کرد که هنوز شاه ایران امیدهایش را برای بازگشت اوضاع به وضع دلخواه خود از دست نداده است. محمدرضا پهلوی در مصاحبه با روزنامه فرانسوی "فیگارو"، در پاسخ به این سوال که همه چیز به طور غیرقابل بازگشتی تغییر کرده است گفت که "مسلماً" و افزود: ملت ما ملت بزرگی است با تاریخ طولانی. ما هر ۲۵ سال یک‌بار قربانی یک شوک بزرگ هستیم. این بار مسئله کاملاً ایرانی است که توسط خود ایرانی‌ها حل خواهد شد. دنیا ما را به زمین زده است. بگذارید خودمان به تنهایی و در خلوت خاک لباس را بتکانیم.
انتهای پیام
منابع:
آرشیو روزنامه اطلاعات
آرشیو روزنامه کیهان
آرشیو روزنامه آیندگان
کتاب انقلاب و پیروزی؛ کارنامه و خاطرات سال‌های ۱۳۵۷ و ۱۳۵۸ اکبر هاشمی‌رفسنجانی به اهتمام عباس بشیری، دفتر نشر معارف انقلاب
جلد دوم کتاب روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی تألیف باقر عاقلی، نشر گفتار