اشغال قسمتي از مناطق جنوبي ايران از سوي آلمان در جريان جنگ جهاني اول (1293 ش)

با آغاز جنگ جهاني اول و تاثيرگذاري بر همه كشورهاي جهان، به ويژه ايران، به لحاظ قرار گرفتن در كنار دولت‏هاي روس و امپراتوري عثماني كه از طرف‏هاي درگير جنگ بود، اوضاع داخلي به هم ريخت. در اين ميان، ايران كه بي‏طرفي خود را اعلام كرده بود از شمال مورد تهاجم روس‏ها واقع گرديد و عثماني نيز از شمال غربي به خاك ايران تجاوز كرد و اين دو بر سر تصرف آذربايجان در خاك ايران به جنگ پرداختند. همچنين دولت انگلستان با چند فروند كشتي، جنوب ايران را مورد تجاوز قرار داد و كشمكش زيادي روي داد. سفارت آلمان هم براي حفظ منافع اتباع خود در ايران، قوه مقاومتي تشكيل داد و عده‏اي از مردم را به طرفداري از خود بسيج نمود. چندي بعد هم قواي آلمان وارد ايران شدند و به جان مردم افتادند. اين اوضاع و تجاوزات مكرر، جز قحطي و قتل و غارت مردم ايران، ارمغاني نياورد و خسارات فراواني برجاي نهاد.

تشكيل و آغاز به كار نيروي دريايي ايران (1311 ش)

در دوران قاجاریه تا زمان ناصرالدین‌شاه، توجهی به توسعه نیروی دریایی نشد. ناصرالدین شاه به منظور توسعه نیروی دریایی، موفق به خرید یک کشتی ۶۵۰ تنی مجهز به چهار اراده توپ کروپ از آلمان گردید که نام آن را پرسپولیس گذارد. همچنین کشتی کوچک دیگری نیز به نام شوش برای تردد و حفظ امنیت کارون خریداری شد. در زمان مظفرالدین‌شاه نیز چند کشتی کوچک (ازجمله کشتی مظفری) به این ناوگان افزوده شد. ولی طی سالهای بعدی و بدلیل مشکلات داخلی ایران (مشروطیت و پس از آن کودتای سوم اسفند) همه این کشتی‌ها با بی‌توجهی مواجه و در نتیجه به تدریج در خور سلطانی نزدیک بوشهر به آب فرو رفته و غرق شدند. به دلیل افزایش منافع انگلستان در خلیج فارس و ایران، ایران سالها مورد تحریم غیر علنی کشورهای اروپایی در برابر فروش اسلحه و ازجمله کشتی‌های جنگی قرار گرفت. در سالهای ۱۳۱۱ و ۱۳۱۲، رضا شاه تصمیم به تجدید ناوگان جنگی دریایی گرفت و ماموریت خرید مخفیانه را به پرنس ارفع سپرد. نامبرده با زیرکی موفق گردید تا تعدادی ناو و کشتی و یدک کش از ایتالیا خریداری نموده و مقدمات آموزش افسران ایرانی در ایتالیا را فراهم آورد. مرکز نیروی دریایی ایران خرمشهر بود و در همین محل بود که پادگان، فرماندهی، مخازن و اداره بندر قرار داشت.

حمله‏ ي "سلطان مراد عثماني" به ايران (986 ق)

در سال 986 ق، سلطان مراد عثماني لشكري متجاوز از صد هزار تن، از جمله نيروي بزرگي از تاتارهاي كِريمه را براي تسخير آذربايجان فرستاد. با اين اقدام، دوره‏ي طولاني صلح ايران و عثماني به پايان رسيد. در اين جنگ نيروهاي صفويه متحمل شكست‏هاي پي در پي شدندو بخش‏هاي بزرگي از گرجستان به اشغال عثماني درآمد.

مرگ "جِيمز ماكْسْوِلْ" فيزيك‏دان معروف و بنيان‏گذار قوانين نور و الكتريسيته(1879م)

جِيمز كلارْكْ ماكْسْوِلْ، فيزيك‏دان برجسته انگليسي در 13 نوامبر 1831م در شهر ادينبورو، در اسكاتلند به دنيا آمد و تحصيلات مقدماتي خود را در آن شهر آغاز نمود. وي در دوران مدرسه به رياضيات علاقه نشان داد و استعدادش در اين زمينه شكوفا شد به طوري كه در 14 سالگي به اخذ مدالي در رياضيات نائل آمد. ماكسوِل در سال بعد مقاله‏اي در باب روش ترسيم منحني‏هاي بيضوي كامل به انجمن سلطنتي ادينبورو تقديم كرد. اين رساله به حدي كامل، جامع و مهم بود كه جمع زيادي حاضر به قبول اين واقعيت نبودند كه نوجواني پانزده ساله، آن را تهيه كرده است. ماكسول در 16 سالگي براي ادامه تحصيل وارد دانشگاه در زادگاه خود شد و در نتيجه آشنايى با فيزيك‏دانان بزرگ اسكاتلند، به پديده‏هاي نوري و فيزيك علاقه‏مند گرديد. وي پس از چندي بر اثر مطالعه فراوان و راهنمايى استادش، مايكل فارادِي، دريافت كه امواج نوراني و الكترومغناطيسي در حقيقت، چيز واحدي هستند. چند سال بعد اين نظريه تاييد شد و ماكسول بار ديگر به مطالعه و تفكر در اين زمينه پرداخت. وي در سال 1871م، كتاب خود به نام دوره الكتريسيته و مغناطيس را منتشر كرد و اين اثر چنان بديع بود كه بلافاصله به سمت استاد كرسي فيزيك دانشگاه كمبريج انگلستان انتخاب شد. وي در اين كتاب توانست با مجموعه چهار معادله كوتاه خود، واكنش و تاثير متقابل ميدان‏هاي الكتريكي و مغناطيسي را به درستي شرح دهد و به عنوان مكتشف و بنيان‏گذار قوانين نور و الكتريسيته معرفي شود. ماكسول معادلات ساده‏اي ابداع كرد كه كليه پديده‏هاي مختلف برقي و مغناطيسي را توجيه مي‏كرد. وي هم‏چنين دريافته بود كه تمامي مولكول‏هاي يك گاز با سرعت واحدي حركت نمي‏كنند، از اين رو فرمولي به دست آورد كه نشان مي‏داد چه بخشي ازمولكول‏هاي يك گاز در حرارت مورد نظر، با چه سرعت مشخصي، حركت خواهند كرد. اين فرمول كه فرمول انتشار ماكسول خوانده مي‏شود، يكي از پر استفاده‏ترين فرمول‏هاي عملي رياضي است و كاربردهاي مهمي در شاخه‏هاي فيزيك دارد. عمر جِيمز كلارك ماكسول كوتاه بود و سرانجام در پنجم نوامبر 1879م در 48 سالگي در گذشت.

تولد "ويل دورانْتْ" نويسنده، فيلسوف و مورخ شهير امريكايي(1885م)

ويليام جِيمز دورانْتْ معروف به ويل دورانت، فيلسوف، نويسنده و مورخ شهير امريكايى، در پنجم نوامبر 1885م در ايالت ماساچوسِت امريكا به دنيا آمد. وي پس از طي دروس متوسطه و يادگيري زبان‏هاي فرانسه، انگليسي و لاتين، موفق به اخذ دكتراي فلسفه شد و به تدريس پرداخت. وي در سال 1914م مدرسه لي‏برتمپل را در نيويورك تأسيس نمود و در حدود 13 سال مديريت آن را برعهده داشت. وي هم‏زمان با تأسيس مدرسه، به عنوان سخنران فلسفه، تاريخ و ادبيات در دانشگاه كلمبيا انتخاب گرديد. ويل دورانت درسال‏هاي بعد، طي سخنراني‏هاي متعدد و سفر به مناطق مختلف دنيا، به مطالعه در تاريخ و فلسفه همت گماشت. موفقيت عظيم تاريخ فلسفه وي كه در سال 1926م منتشر شد باعث شد تا ويل دورانت متقاعد شود تا تمام عمر خود را وقف نوشتن تاريخ تمدن نمايد. از اين رو براي تهيه مدارك تاريخي و انجام تحقيقات لازمْ سه سفر به دور دنيا انجام داد و اندوخته‏هاي علمي خويش را افزايش بخشيد. با انتشار كتاب ده جلدي تاريخ تمدن ويل دورانت، اين اثر به زودي به كتابي شگفت‏انگيز و پرفروش تبديل شد و در عرض مدت كوتاهي علاوه بر به ارمغان آوردن شهرت براي نويسنده، به 12 زبان دنيا ترجمه گرديد. اين شاه‏كار بزرگ در بين آثار مورخان نامدار و صاحبان ابتكار رقيب ندارد و در تمام جهان، به عنوان يك كتاب آگاهي بخش، مورد ستايش قرار گرفته است. ويل دورانت معتقد بود تمدن رودي است با دو ساحل كه به زغم وي، تاريخ‏نگاران تنها به خود رود توجه مي‏كنند، آن هم رودي كه گاه به دست آنها كه مي‏كُشند و مي‏دزدند، پر از خون شده است. بنابراين وي تلاش نمود در كتاب تاريخ تمدن، حوادثي كه در دو سوي رود اتفاق افتاده را به نگارش درآورد. با اين حال ويل دورانت تصريح مي‏نمود كه نه حكيم است و نه دانشمند، بلكه دوستدار دانش و تاريخ‏نگاري است و به حكمت و فلسفه نيز علاقه‏مند است. علاوه بر كار نويسندگي و تاريخ نگاري، ويل دورانت داراي افكار فلسفي نيز بود و سالياني به تدريس فلسفه اشتغال داشت. بزرگ‏ترين كار او در فلسفه آن بود كه انديشه‏ها و افكار پيچيده را به زباني ساده و گيرا برمي‏گردانيد. وي فلسفه را از زواياي مهجور و دور دست دانشمندان بيرون آورد و در خانه‏هاي مردم عادي، در دسترس همه قرار داد. ويل دورانت فلسفه را مقبول عام ساخت و آثار ديگري نيز در اين زمينه به نگارش درآورد. كه تاريخ فلسفه، كاخ‏هاي فلسفه، حكمت و مسئله اجتماعي، ماجراهاي نبوغ، مسئله هند، فاجعه روسيه و در معني حيات از آن جمله‏اند. بسياري از نويسندگان، از كتاب تاريخ تمدن به عنوان شاه‏كار بزرگي كه در بين آثار مورخان رقيب ندارد، ياد كرده‏اند و آن را در رديف بزرگ‏ترين تواريخ بشري و از حيث جامعيت و كمال با يك دايرةالمعارفْ برابر دانسته است. ويل دورانت سرانجام در نهم نوامبر 1981م در 96 سالگي در زادگاه خود درگذشت.